مسیر های پیش روی یک برنامه نویس جاوا اسکریپت

جاوا اسکریپت جدای از اینکه یک زبان برنامه نویسی محبوب و پر استفاده است، یک امکان بسیار قدرتمند برای تبدیل شدن به توسعه دهنده‌ای است که تقریبا هر کاری را می‌تواند انجام بدهد. از توسعه رابط کاربری وبسایت‌ها گرفته، تا ایجاد اپلیکیشن‌های سمت سرور و حتی موبایل! با در نظر گرفتن این موضوعات به نظر می‌رسد که یادگیری و استفاده از جاوا اسکریپت می‌تواند برای افراد و شرکت‌های مختلف سودمند باشد.

اگر به قبل از ۲۰۰۹ برگردیم مطمئنا تصور اینکه بتوان با جاوا اسکریپت کارهای مختلفی را انجام داد، ناممکن بود، اما با ظهور تکنولوژی‌های جدیدی مانند Node.js، زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت قدرت تازه‌ای پیدا کرد و توانست کارایی بسیار بیشتری را از خود نشان بدهد.

در این مقاله از وبسایت آموزشی سکان آکادمی قصد داریم شما را با مسیر تبدیل شدن به یک برنامه نویس همه جاوا اسکریپت در زمینه‌های مختلف آشنا کنیم. تمام تلاش این مقاله این بوده که بتواند همه جانبه و جامع باشد. بنابراین آماده این مسیر باشید.

چرا به یک برنامه نویس جاوا اسکریپت تبدیل شویم؟

جاوا اسکریپت دنیایی از امکانات و توانمندی‌های مختلف را شامل می‌شود. با استفاده از جاوا اسکریپت شما توانایی این را خواهید داشت برای پلتفرم‌های مختلف، اپلیکیشن ایجاد کنید و در نهایت همین موضوع منجر به این می‌شود که به عنوان یک فرد همه کاره شناخته شوید.

جدای از آن، از آنجایی که جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی پر استفاده و محبوب است، شرکت‌های بسیار زیادی هستند که فرصت‌های شغلی بسیار زیادی را برای توسعه دهندگان ایجاد کرده و در نتیجه همین موضوع باعث می‌شود که شما بتوانید بعد از یادگیری کامل جاوا اسکریپت به راحتی یک کار مناسب را برای خودتان پیدا کنید. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی ٥ دلیل انتخاب جاوا اسکریپت برای تازه‌کارها را در سایت سکان آکادمی مطالعه کنید.

اصلی‌ترین استفاده‌ای که جاوا اسکریپت دارد در پیاده سازی رابط کاربری اپلیکیشن‌هاست (به عبارت ساده‌تر، پیاده سازی همان ظاهر سایت که کاربر آن را می‌بیند و با آن تعامل می‌کند مانند رنگ‌ها، شکل‌ها، دکمه‌ها و ... ). به همین دلیل امروزه نیز بخش بزرگی از کارهای یک برنامه نویس جاوا اسکریپت را همین حوزه تشکیل می‌دهد. اما جدای از آن، توسعه سمت سرور، توسعه اپلیکیشن‌های موبایل و توسعه اپلیکیشن‌های دسکتاپ بخش مهم دیگری از ماجراست. 

در ادامه ما سعی می‌کنیم یک مسیر روشن و دقیق را برای شما ترسیم بکنیم تا بتوانید به صورت قدم به قدم وارد دنیای جاوا اسکریپت بشوید.

قدم اول: یادگیری مبانی طراحی وب و HTML/CSS

پیش از هر کاری برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس جاوا اسکریپت، نیاز دارید که به خوبی با اصول طراحی وبسایت‌ها و دو تکنولوژی پایه HTML و CSS ‌آشنا شوید. معمولا بسیاری از افرادی که وارد حوزه وب می‌شوند با همین قدم شروع می‌کنند، در نتیجه اشاره به این مرحله از کار چندان سوپرایز کننده نخواهد بود، اما همانطور که گفته شد از آنجایی که این مرحله از کار اهمیت بالایی داشته و نیاز است حتما طی شود، ما در قدم اول به این موضوع اشاره کردیم.

در واقع بسیاری از آموزش‌ها، یادگیری HTML و یادگیری CSS را دو سنگ بنای اصلی ورود به دنیای وب معرفی می‌کنند. دلیل این اسم گذاری از میزان اهمیت آن‌ها خبر می‌دهد.

قدم دوم: یادگیری جاوا اسکریپت

در مرحله دوم از کار شما نیاز خواهید داشت که مستقیما سراغ یادگیری جاوا اسکریپت بروید. اگر با مفاهیم برنامه نویسی آشنایی داشته باشید می‌توانید این مرحله از کار را بسیار سریع طی کنید، اما اگر با این دسته از مفاهیم آشنایی ندارید چندان مشکلی بوجود نخواهد آمد چرا که جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی عالی برای درک مفاهیم برنامه نویسی به شمار می‌رود. 

اگر بتوانید از یک دوره آموزشی جامع و کامل در این مرحله استفاده بکنید، می‌توانید چند مرحله جلوتر از بقیه حرکت کنید و سریع تر در مسیر تبدیل شدن به یک برنامه نویس جاوا اسکریپت پیش روید.. دلیل این موضوع نیز ساده است، با پیشرفت کردن در مسیر تبدیل شدن به توسعه دهنده جاوا اسکریپت شما به تکنولوژی‌های حرفه‌ای‌تری از جاوا اسکریپت نیاز خواهید داشت که بهتر است در همین قدم‌های اول به صورت کامل آن‌ها را یاد بگیرید.

قدم سوم: تعیین مسیر Front-End یا Back-End

همانطور که گفته شد جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی همه کاره است. برعکس بیشتر زبان‌های برنامه نویسی، جاوا اسکریپت می‌تواند هم در زمینه توسعه رابط کاربری یا Front-End و هم در زمینه توسعه سمت سرور یا Back-End مورد استفاده قرار بگیرد. به عنوان کسی که حال با جاوا اسکریپت به خوبی آشنایی دارید مرحله بعدی شما انتخاب مسیرتان خواهد بود.

در مسیر Front-End شما به عنوان یک برنامه نویس جاوا اسکریپت مسئولیت طراحی رابط کاربری و توسعه آن را به عهده خواهید گرفت. انجام این کار نیز  جدای از تکنولوژی های مربوط به HTML/CSS با خود جاوا اسکریپت و فریمورک‌های آن صورت می‌گیرد. در حال حاضر محبوب‌ترین فریمورک‌های جاوا اسکریپت شامل React، Vue و Angular است. جدای از این سه مورد فریمورک‌های بسیار زیاد دیگری هستند که هر کدام‌شان مزایا و معایب خودشان را دارند.

در مسیر Back-End شما مسئولیت توسعه لایه Back-End یا همان سرور اپلیکیشن‌ها را بر عهده خواهید داشت. از آنجایی که جاوا اسکریپت بعد از ابداع نودجی‌اس توانایی توسعه سمت سرور را نیز پیدا کرد شما خواهید توانست به خوبی از این تکنولوژی در این مسیر استفاده بکنید. جدای از خود جاوا اسکریپت، در این مسیر شما نیاز دارید که با نودجی‌اس و فریمورک‌های آن مانند Express آشنایی پیدا کنید. همچنین به صورت کلی شما نیاز به یادگیری حداقل یک سیستم پایگاه داده مانند MySQL را خواهید داشت. 

مواردی که در دو پاراگراف قبلی بیان کردیم کاملا انتزاعی و کلی بوده و هیچ کدام از این دو مورد به صورت جزئی بیان نشده است. به همین دلیل در قدم چهارم و پنجم ما به صورت نسبتا کاملتر این دو مورد را بررسی می‌کنیم.

قدم چهارم: طراحی رابط کاربری و توسعه Front-End

در مسیر طراحی رابط کاربری شما نیاز به یادگیری موارد مختلف بسیار زیادی دارید. برای این مسئله من از یک آگهی فرصت شغلی استفاده می‌کنم تا الزامات این مسیر را با همدیگر بررسی کنیم. روبروی هر کدام از این موارد در صورت نیاز داشتن نیز یک توضیح کوتاه نوشته خواهد شد:

• دانش کافی از HTML  و CSS: همان طور که گفته شد، HTML و CSS دو سنگ بنای اصلی دنیای وب هستند و یادگیری آن‌ها در ابتدای مسیر فرانت اند کار شدن، ضروری است.
• دانش کافی از یکی از فریم‌ورک‌های CSS: بوت‌استرپ (Bootstrap) یک فریم‌ورک CSS منبع‌باز و رایگان است که به شما کمک می کند، صفحات وب ریسپانسیو ایجاد کنید تا کاربران صفحات سایت شما را در دستگاه های مختلف با سایز های مختلف به خوبی به خوبی مشاهده کنند. به عنوان محبوب‌ترین فریم‌ورک CSS و همچنین ویژگی‌های کاربردی که این فریم‌ورک ارائه می‌کند یادگیری بوت استرپ به یکی از مهارت های ضروری در روند آموزش فرانت‌اند تبدیل شده است. 
• دانش کافی از جاوا اسکریپت و تایپ‌اسکریپت: تایپ اسکریپت یک زبان برنامه نویسی جداگانه نیست بلکه به عنوان یک زبان Superset از مجموعه جاوا اسکریپت شناخته می‌شود که توسط شرکت مایکروسافت توسعه یافته و کمک می‌کند تا جاوا اسکریپت بتواند تکمیل یافته‌تر باشد. یادگیری تایپ اسکریپت برای ورود به بازار کار الزامی نیست ولی برای پیشرفته شغلی و رسیدن به سطح ارشدیت یک برنامه نویس فرانت اند می‌تواند الزلمی باشد.
• دانش عمیق از فریمورک‌های جاوا اسکریپتی و ابزارهای جانبی‌ آن‌ها: هر کدام از فریمورک‌های جاوا اسکریپتی در کنار اینکه خودشان یکسری ویژگی و خصوصیت را ارائه می‌دهند یکسری ابزار جانبی نیز داشته که کمک می‌کنند تا سطح حرفه‌ای‌تری از اپلیکیشن‌ها را ایجاد کنید. برای مثال اگر شما فریمورک React را در نظر بگیرید نیاز است که کتابخانه‌ها و فریمورک‌های جانبی آن مانند Redux و Next را نیز یاد بگیرید.
• دانش کامل از توانایی‌های عمومی: توانایی‌های عمومی مهندسی نرم افزار به مواردی گفته می‌شود که در بین رشته‌های مختلف توسعه نرم افزار مشترک هستند. برای مثال الگوریتم، ساختمان داده، سیستم‌های کنترل نسخه و... .

قدم پنجم: توسعه سمت سرور یا Back-End

در مسیر توسعه سمت سرور شما با کمک گرفتن از توانایی‌های نودجی‌اس این قابلیت را بدست خواهید آورد که با استفاده از زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت اپلیکیشن‌های سمت سرور را ایجاد کنید. مانند حالت قبل در ارتباط با این مورد نیز قصد دارم از یک آگهی فرصت شغلی استفاده کنم. 

• تسلط روی نودجی‌اس و فریمورک‌های اصلی آن: کار با خود نودجی‌اس نسبتا سخت و پیچیده بوده و به همین دلیل بسیاری از افراد برای توسعه اپلیکیشن‌های‌شان از فریمورک‌های مبتنی بر نودجی‌اس استفاده می‌کنند. Express یکی از اصلی‌ترین فریمورک‌های این دسته است. 
• تسلط روی دیتابیس‌های رابطه‌ای و غیر رابطه‌ای: با ظهور نودجی‌اس و اپلیکیشن‌های مبتنی بر آن، دسته‌ای از دیتابیس‌ها، استفاده پذیری بسیار بالایی از خود نشان دادند و به همین دلیل توسعه دهندگان نودجی‌اس باید حتما با این دیتابیس‌ها نیز آشنایی داشته باشند. MongoDB در دسته دیتابیس‌های غیر رابطه‌ای معروف‌ترین موردی است که حتما باید کار با آن را یاد بگیرید. همچنین توسعه دهندگان نودجی‌اس نیاز دارند که کار با دیتابیس‌های رابطه‌ای مانند MySQL را یاد بگیرند.
• تسلط روی تایپ اسکریپت و انواع نسخه‌های جاوا اسکریپتی: منظور از انواع نسخه‌های جاوا اسکریپتی همان استانداردهای اکما اسکریپت است که سالانه با نام‌هایی مانند ES2021 و ES2022 منتشر می‌شود. برای یک برنامه نویس جاوا اسکریپت یادگیری این موارد بسیار ضروری است.
• و مواردی دیگر که ارتباط چندانی با خود جاوا اسکریپت نداشته و در بین توسعه دهندگان Back-End مشترک است.

قدم ششم: توسعه اپلیکیشن موبایل

جاوا اسکریپت کتابخانه‌ها و فریمورک‌های بسیار زیادی برای توسعه اپلیکیشن‌های موبایل دارد که معروف‌ترین آن React Native نام دارد. React Native از مجموعه ابزارهایی است که حول محور فریمورک React ایجاد شده و به همین دلیل اگر قصد کار کردن با React Native را دارید باید حتما با React ‌آشنایی داشته باشید. در زیر می‌توانید نام چند فریمورک دیگر برای توسعه اپلیکیشن موبایل با استفاده از جاوا اسکریپت را مشاهده کنید:

• Native Script
• Apache Cordova
• jQuery Mobile
• Meteor
• Ionic

نتیجه‌گیری

جاوا اسکریپت یک زبان برنامه نویسی بسیار قدرتمند و کاربردی است. از این جهت یادگیری آن نه تنها شما را به نسبت توسعه اپلیکیشن‌های مختلف توانمند می‌کند بلکه این قابلیت را به شما می‌دهد تا برای فرصت‌های شغلی بسیار زیادی که در بازار کار وجود دارد آماده شده و رزومه ارسال کنید.

اما همان‌طور که گفته شد یادگیری جاوا اسکریپت به تنهایی برای ورود به بازار کار کافی نیست و شما برای استخدام به عنوان یک برنامه نویس فرانت اند نیاز به یک مسیر قدم به قدم و اصولی دارید که نه تنها مهارت‌های کدنویسی، بلکه چگونگی کاریابی و استخدام رو هم به شما آموزش بده. پس می‌تونید به آموزش فرانت اند در سایت سکان آکادمی اعتماد کنید!