وقتی صحبت از زبان‌های سَمت سرور برای توسعهٔ وب اپلیکیشن به میان می‌آید، دولوپرهای تازه‌کار بر سر چندراهی قرار می‌گیرند که چه زبانی را برای کدنویسی پروژهٔ خود انتخاب کنند و از جمله زبان‌های کاربردی در این حوزه می‌توان سی‌شارپ، جاوا، پرل، روبی، پایتون و پی‌اچ‌پی اشاره کرد اما آنچه در این پست قصد داریم مورد بررسی قرار دهیم، پارامترهایی است که بر آن اساس می‌توان یکی از زبان‌های سمت سرور اپن‌سورس پایتون، پی‌اچ‌پی یا روبی را برای توسعهٔ یک وب اپلیکیشن مورد استفاده قرار داد.
وقتی بخواهیم بدون هرگونه تعصبی دست به مقایسهٔ مابین چندین زبان برنامه‌نویسی بزنیم، باید معیارها و پارامترهای مختلفی را مد نظر قرار دهیم که برخی از مهم‌ترین این معیارها عبارتند از:
- اپلیکیشن‌های توسعه یافته با این زبان‌ها
- سهم بازار
- منحنی یادگیری
- میزان محبوبیت
- امنیت
- فرصت‌های شغلی و ...
PHP: معروف‌ترین زبان توسعهٔ وب
PHP یک زبان اصطلاحاً اسکریپتینگ است که توسط Rasmus Lerdorf در سال ۱۹۹۵ به منظور طراحی صفحات وب داینامیک (پویا) طراحی شده است (جهت شروع یادگیری این زبان، به دورهٔ آموزش PHP در سکان آکادمی مراجعه نمایید.) به طور کلی، برخی از مهم‌ترین مزایای زبان برنامه‌نویسی پی‌اچ‌پی عبارتند از:
- اپن‌سورس و رایگان
- یادگیری آسان
- جامعهٔ کاربران و دولوپرهای گسترده
- پشتیبانی از دیتابیس‌های مختلف
- قابلیت ادغام آسان با زبان HTML
- دارای تعداد اِکستنشن‌های بی‌شمار
- پشتیبانی در بسیاری از وب‌سرورها
- قابل‌اجرا روی هر پلتفرم و سیستم‌عاملی
- دارای فریمورک‌های بسیاری من‌جمله لاراول
- توسعهٔ معروف‌ترین سی‌ام‌اس‌های دنیا من‌جمله وردپرس، جوملا و دروپال با این زبان
Python: یک زبان برنامه‌نویسی همه‌منظوره
Python یک زبان سطح بالا و همه‌منظوره است که توسط Guido van Rossum در سال ۱۹۹۱ طراحی شده است. قوانین سخت‌گیرانهٔ سینتکسی این زبان منجر به ایجاد سورس‌کدی خوانا و قابل‌فهم می‌شود مضاف بر اینکه با استفاده از پایتون هم می‌توان به صورت شییٔ‌گرا و هم فانکشنال کدنویسی نمود (برای شروع یادگیری این زبان می‌توانید به دورهٔ آموزش Python در سکان آکادمی مراجعه نمایید.) برخی از مهم‌ترین مزایای زبان پایتون عبارتند از:
- اپن‌سورس و رایگان
- یادگیری آسان و سریع
- شباهت زیاد سینتکس پایتون به زبان انگلیسی
- قابل‌اجرا در پلتفرم‌ها و سیستم‌عامل‌های مختلف
- سینتکس منظم و قابل‌فهم
- کامیونیتی فعال و گسترده
- همه‌منظوره
- دارای پکیج‌ها و ماژول‌های بسیار زیاد
- قابل‌استفاده در توسعهٔ سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی
Ruby: زبانی کاملأ شییٔ‌گرا
Ruby یک زبان شییٔ‌گرا و اپن‌سورس است که توسط یک دولوپر ژاپنی به نام Yukihiro Matsumoto در سال ۱۹۹۵ با هدف ساده‌تر کردن فرایند کدنویسی طراحی شده است اما در عین حال برخی بر این باورند که یادگیری این زبان کمی سخت است. وقتی پای روبی برای توسعهٔ اپلیکیشن‌های تحت وب به میان می‌آید، باید یادی از فریمورک محبوب این زبان یعنی Ruby on Rails هم بکنیم که توسط David Heinemeier Hansson طراحی شده است. به طور کلی، برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این زبان عبارتند از:
- اپن‌سورس و رایگان
- قابل‌اجرا روی پلتفرم‌های مختلف
- قابلیت ادغام با زبان HTML
- زبانی بسیار سطح بالا و کاملاً شیئ‌گرا
- قابلیت طراحی اپلیکیشن‌های اینترپرایز
- سینتکس تمیز و قابل‌فهم
- امکان طراحی اپلیکیشن‌های اصطلاحاً Multi-threaded
- امکان نوشتن لایبرری‌های اِکسترنال با خود روبی یا زبان سی
- برخورداری از مجموعه لایبرری‌هایی کاربردی تحت عنوان Gem
حال در ادامه قصد داریم برخی از مهم‌ترین معیارهایی که در انتخاب یکی از زبان‌های فوق‌الذکر باید مد نظر داشته باشیم را مورد بررسی قرار دهیم.
وب‌سایت‌های توسعه یافته با این زبان‌ها
از جمله وب‌سایت‌های معروفی که با زبان پی‌اچ‌پی نوشته شده‌اند می‌توان به Wikipadia و بخش‌هایی از Facebook اشاره کرد (البته نیاز به توضیح است که کمپانی فیسبوک زبانی تحت عنوان Hack را بر پایهٔ PHP طراحی کرده و امروزه بیشتر از آن استفاده می‌کند.) Quora و Pinterest هم جزو سایت‌های معروفی هستند که با پایتون نوشته شده‌اند و از جمله وب‌سایت‌های طراحی شده با زبان روبی هم می‌توان به Airbnb و Codecademy اشاره کرد.
سهم بازار
سهم بازار هر زبان برنامه‌نویسی به نوعی نشانگر میزان محبوبیت آن زبان در میان شرکت‌های نرم‌افزاری و دولوپرها است. بر اساس داده‌های سایت W3Techs، زبان پی‌اچ‌پی با بیش از ٪۷۰ بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است و به ترتیب روبی و پایتون در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
منحنی یادگیری
سهولت یادگیری یک زبان فاکتور مهمی در فرایند انتخاب یک زبان برنامه‌نویسی است. در این میان، راحت‌ترین زبان برای یادگیری پایتون و سپس پی‌اچ‌پی است و زبان روبی هم در جایگاه سوم قرار می‌گیرد چرا که نسبت به دو زبان دیگر، منحنی یادگیری پرشیب‌تری دارا است.
میزان محبوبیت
اگر آمار وب‌سایت‌های طراحی شده با این زبان‌ها را مبنا قرار دهیم، بدون شک زبان پی‌اچ‌پی معروف‌ترین زبان این لیست است اما بر اساس سایت TIOBE که میزان محبوبیت زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف را از دید دولوپرها بررسی می‌کند، محبوب‌ترین زبان در این لیست پایتون است و پس از آن به ترتیب زبان‌های پی‌اچ‌پی و روبی قرار می‌گیرند.
امنیت
آنچه مسلم است اینکه امنیت بیش از آنکه به زبان برنامه‌نویسی مرتبط باشد، به دولوپرها مربوط می‌گردد اما به طور کلی زبان‌های پایتون و روبی از لحاظ امنیتی برند به مراتب بهتری نسبت به پی‌اچ‌پی در میان شرکت‌های نرم‌افزاری دارند.
فرصت‌های شغلی
با توجه به میزان محبوبت زبان پی‌اچ‌پی، مسلماً فرصت‌های شغلی بیشتری هم برای این زبان نسبت به پایتون و روبی وجود دارد اما در عین حال این مسأله ممکن است در برخی موارد حقوق دولوپرهای این زبان را نسبت به زبان‌های پایتون و روبی پایین آورد.
سرعت آپدیت زبان
در میان این سه زبان، پی‌اچ‌پی و پایتون نسبت به روبی از سرعت آپدیت و به‌روزرسانی در جایگاه بهتری قرار دارند چرا که سرعت افزوده شدن فیچرهای جدید به این دو زبان به مراتب نسبت به زبان روبی بیشتر است.
فریمورک‌های عرضه شده به بازار
در میان این سه زبان، بیشترین تعداد فریمورک کاربردی با جامعهٔ توسعه‌دهندگان زیاد را زبان پی‌اچ‌پی دارا است که از جملهٔ معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به Symfony ،Laravel و Zend اشاره کرد. معروف‌ترین فریمورک تحت وب برای زبان پایتون هم Django است (در تلفظ Django، حرف D خوانده نمی‌شود.) و معروف‌ترین فریمورک زبان روبی Ruby on Rails می‌باشد (به عقیدهٔ برخی دولوپرها، بیشترین محبوبت زبان روبی به خاطر این فریمورک است!)
در پایان، علاوه مقایسهٔ اجمالی صورت‌گرفته در این مقاله مابین زبان‌های پایتون، پی‌اچ‌پی و روبی، برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقالات زیر نیز مراجعه نمایید:
- Python يا Ruby: کدام‌یک برای توسعهٔ وب مناسب است و چرا؟
- Python یا PHP، مسئله این است!
شما تجربهٔ کار با کدام یک از زبان‌های فوق را دارید و از دید شما نقاط ضعف و قوت زبان مد نظر شما کدامند؟ نظرات، دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.
