PHPیکی از نام آشنا‌ترین زبان‌های برنامه نویسی در دنیاست که توسط شرکت‌ها، فریلنسرها و تیم‌های برنامه نویسی بسیار زیادی در دنیا استفاده می‌شود. PHP نسبتا یک زبان قدیمی است با این حال از آنجایی که توسط یک تیم قدرتمند و همچنین جامعه متن باز مدیریت و بروزرسانی می‌شود، هر روز خود را با تغییرات مدرن بروزرسانی می‌کند.
یکی از دلایلی که PHP اهمیت بسیار بالایی دارد این است که یک زبان اسکریپتی بوده و از این رو نسبت به زبان‌های کامپایلری یادگیری بسیار آسانتری دارد. همچنین در بازار کار ایران بیشترین فرصت شغلی مربوط به زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور به PHP تعلق دارد.
در این مقاله از سکان آکادمی قصد داریم در ازتباط با خود PHP و اهمیت آن صحبت کنیم. همچنین ابزارهای مختلف مربوط به آن را به شما معرفی خواهیم کرد. (برای پاسخ به سوال PHP چیست؟ به بخش اول از آموزش رایگان PHP8 مراجعه کنید.)
PHP، شروع یک داستان جذاب
PHP برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ توسط راسموس لردورف نوشته شد. بیشتر از هر چیزی این پیدایش نتیجه تنها یک نیازمندی شخصی از طرف توسعه دهنده اصلی آن بود. دلیل آن مدیریت بهتر وبسایت خود و ایجاد یک وبسایت داینامیک بود. از آن زمان به بعد با انتشار نسخه‌های مختلف از PHP، این زبان دوست داشتنی به عنوان یک زبان برنامه نویسی بک اند قدرتمند به حساب آمد.
در واقع از آنجایی که می‌توان از PHP و HTML به صورت ترکیبی استفاده کرد و سرور به خوبی این ترکیب را نیز درک می‌کند، PHP برای بسیاری از مبتدیان دنیای سمت سرور، ساده و تمیز تلقی شد. برعکس بیشتر زبان‌های دیگر که کار کردن با آن‌ها در همان ابتدا کمی دشوار و سخت به نظر می‌رسد.
نسخه‌های ابتدایی PHP بسیار ساده و کلی بودند اما از آنجایی که لردورف باور داشت که به تنهایی نمی‌تواند این پروژه را به عظمت خود برساند تصمیم گرفت تا با گروهی از افراد و تیم‌های مختلف روی این زبان برنامه نویسی کار کنند و این همکاری‌ها تا به امروز ادامه داشته است. از این جهت PHP تمام نیازمندی‌های لازم برای تبدیل شدن به یک زبان برنامه نویسی ایده‌آل را در خود دارد.
💎 برای اطلاعات بیشتر از تاریخچه زبان برنامه نویسی PHP به بخش آموزشی آشنایی با تاریخچهٔ شکل‌گیری زبان برنامه‌نویسی PHP مراجعه کنید.
یک قدم به عقب؛ منظور از بک اند چیست؟
تا به اینجای کار در این مقاله چند بار از لفظ بک اند یا سمت سرور استفاده شد، اما موضوعی که اینجا وجود دارد این است که ما باید یکی از تفاوت‌های اصلی زبان برنامه نویسی PHP با دیگر زبان ها را درک کنیم. برای این کار نیاز است که به خوبی از موضوع برنامه نویسی سمت سرور یا همان Back-End Programming/Development آشنایی پیدا کنیم.
به زبان ساده هر آنچه که در ظاهر وبسایت شما اتفاق می‌افتد توسط لایه‌ای که «سمت کاربر» یا «فرانت-اند» خوانده می‌شود به انجام می‌رسد. زبان هایی مانند HTML، CSS و Javascript سه مورد از تمام مواردی است که در این لایه مشاهده می‌شود.
اما تمام کار در این لایه اتفاق نمی‌افتد. در واقع زمانی که شما به صورت اصولی نیاز به «مدیریت» یک وبسایت داشته باشید نیاز دارید که سراغ تکنولوژی‌های سمت سرور بروید. این بخش از کار مدیریت پویا وبسایت شما را بر عهده می‌گیرد.
در این لایه یک زبان برنامه نویسی و معمولا یک پایگاه داده وجود دارد که محتوا در آن نه به صورت استاتیک بلکه به صورت پویا مدیریت می‌شود. به این معنا که شما دیگر نیازی ندارید که متون خود را در داخل لایه فرانت-اند و در داخل کدهای HTML قرار دهید. بلکه همه چیز از طریق یک پنل مدیریتی انجام می‌شود.
کار اصلی یک زبان برنامه نویسی بک اند یا همان سمت سرور این است که بتواند اطلاعات مورد نیاز شما را در داخل پنل و به واسطه متصل شدن به پایگاه داده مدیریت کند.
از این نظر PHP یک زبان برنامه نویسی سمت سرور به صورت اختصاصی است. منظور از اختصاصی بودن این است که PHP در اصل برای این موضوع ایجاد شده اما زبان‌هایی مانند سی شارپ، پایتون، جاوا و... از طریق مجموعه ابزارهایی که در اختیار دارند این کار را انجام می‌دهند. اما PHP بدون هیچ واسطه‌ای می‌تواند این کار را بکند. هرچند که در دوره توسعه مدرن وبسایت‌ها، کمتر کسی با خود PHP و بدون استفاده کردن از دیگر ابزارها و فریمورک‌های آن وبسایتی درست می‌کند.
در تصویر زیر می‌توانید یک تفاوت کلی میان لایه «فرانت-اند یا سمت کاربر» با «بک-اند یا سمت سرور» مشاهده کنید.
PHP و ابزارها و فریمورک‌های آن
یکی از دلایل محبوبیت PHP داشتن مجموعه ابزارهای بسیار قدرتمند و البته گسترده است که به شما این امکان را می‌دهد تا در کنار PHP یک فرایند توسعه سریع‌تر و البته پایدارتر داشته باشید. فریمورک‌ها و سیستم‌های مدیریت محتوا از جمله اصلی‌ترین این ابزارها هستند.
مطمئنا تا به حال اسم وردپرس را شنیده‌اید. وردپرس یک سیستم مدیریت محتوا یا Content Management System است که براساس زبان برنامه نویسی PHP ایجاد شده است. بسیاری از وبسایت‌های امروزی از این سیستم مدیریت محتوا برای ساختن گستره بزرگی از وبسایت‌ها، از جمله فروشگاه، وبلاگ، سایت خبری، نمونه کار و... استفاده می‌کنند. وردپرس به یک معنا جهشی بزرگ در دنیای اینترنت ایجاد کرد.
اما وردپرس برای افراد مبتدی تنها یک استفاده کلی دارد و آن ایجاد وبسایت‌هایی‌ست که شخصی‌سازی در آن‌ها تقریبا وجود ندارد. به همین دلیل شرکت‌هایی که از وردپرس استفاده می‌کنند در کنار یک فرد عادی برای مدیریت وردپرس، یک توسعه دهنده وردپرس که به زبان PHP کاملا آشناست استخدام کرده و از وی می‌خواهند تا پلاگین‌ها و توابع مختلفی را ایجاد کند.
البته وردپرس تنها سیستم مدیریت محتوا نیست بلکه جوملا، دروپال و... نیز وجود دارند که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در دنیای فریمورک‌ها و چهارچوب‌های توسعه نرم افزاری نیز، PHP نماینده‌های بسیار قدرتمندی دارد. لاراول یکی از این موارد است. با استفاده از لاراول شما می‌توانید در مدت زمان کمتری وبسایت خود را ایجاد کرده و از یک چهارچوب امن و پایدار استفاده کنید. بنابراین با وجود لاراول کمتر کسی سراغ نوشتن کدهای PHP به صورت مستقیم و خام می‌رود.
لاراول محبوب‌ترین فریمورک زبان برنامه نویسی PHP است اما در کنار آن سیمفونی، فالکون، لامینس و... نیز وجود دارد.
یک برنامه نویس PHP چه وظایفی به صورت کلی بر عهده دارد؟
در مقالات بعدی به صورت تمام و کمال در ارتباط با بازار کار و وظایف یک توسعه دهنده PHP صحبت خواهیم کرد اما در این بخش به صورت کوتاه در ارتباط با اینکه یک برنامه نویس PHP چه وظایفی دارد نیز صحبت می‌کنیم:
- برنامه نویس PHP وظیفه دارد که وب اپلیکیشن‌های جدید را ایجاد، تست و دیپلوی کند.
- برنامه نویس PHP وظیفه دارد که بتواند به خوبی با فایل‌های HTML کار کرده و از ساز و کار توسعه فرانت-اند آگاهی داشته باشد.
- برنامه نویس PHP وظیفه دارد که با معماری‌های مختلف توسعه اپلیکیشن‌های سمت سرور آشنایی داشته و براساس نیازمندی یکی از آن‌ها را در اپلیکیشن مورد نظر پیاده سازی بکند.
- برنامه نویس PHP وظیفه دارد که به خوبی بتواند با پایگاه داده‌ها مخصوصا MySQL کار کرده و یک کاربر حرفه‌ای آن باشد.
- برنامه نویس PHP وظیفه دارد که حداقل با یک فریمورک قدرتمند مانند لاراول آشنایی داشته و بداند که چگونه در مسیر توسعه اپلیکیشن‌ها از آن استفاده بکند.
- به صورت عمومی یک برنامه نویس PHP قبل از اینکه یک اسکریپت نویس PHP باشد باید به خوبی با موضوعات دنیای برنامه نویسی آشنایی داشته و به خوبی آن‌ها را به واسطه PHP پیاده سازی کند.
مزایای استفاده از PHP
PHP یک زبان برنامه نویسی بک اند (سمت سرور) است و براساس کاربردهایی که دارد یکسری مزایای درونی نیز داشته که در زیر به مواردی از آن اشاره خواهیم کرد. برای آگاهی از دیگر مزایای PHP می‌توانید به مقاله‌ی 5 دلیل قاطع برای یادگیری PHP برای آینده شغلی مراجعه کنید.
یادگیری آسان
PHPیک زبان برنامه نویسی آسان بوده و برعکس زبان‌هایی مانند جاوا و سی شارپ از پیچیدگی بسیار زیادی برخوردار نیست. از این جهت یادگیری و کار کردن با آن بسیار آسان بوده و افراد مبتدی می‌توانند به سرعت با آن آشنا شده و با آن کار کنند.
استقلال سیستم عاملی
برخی از زبان‌های برنامه نویسی به خوبی نمی‌توانند در سیستم عامل‌های مختلف و یا با وب سرورهای متفاوت کار بکنند. اما PHP به خوبی با تمام سیستم عامل ها سازگار شده و تقریبا تمام و کمال می‌تواند در هر حالتی اجرا شود. یکی از دلایل اصلی که بسیاری ترجیح می‌دهند از PHP استفاده کنند همین نکته است.
اجرا و پرفورمنس
PHP در ابتدا یک زبان نسبتا کند بود. تا زمانی که با موتور Zend ادغام شد. از آن به بعد PHP توانست سرعت و کارایی بسیار بالایی از خود نشان دهد که در نتیجه باعث شد تا به عنوان یک زبان برنامه نویسی عالی در نظر گرفته شود.
و...
امنیت بالا، پایداری، جامعه کاربری بزرگ، متن باز و رایگان بودن و بسیاری نکات دیگر هستند که PHP را به عنوان یک انتخاب عالی در اختیار شما قرار خواهند داد.
نتیجه گیری
اگر دنبال یادگیری یک زبان برنامه نویسی بک اند هستید و قصد دارید که در بازار کار با فرصت‌های شغلی بسیار زیادی روبرو شوید به شما PHP را پیشنهاد می‌دهم چرا که انتخابی عالی برای توسعه اپلیکیشن‌های مدرن است. در وبسایت سکان آکادمی ما مقالات بسیار زیادی در ارتباط با PHP منتشر کرده‌ایم و همچنین دوره آموزشی برای یادگیری PHP در نظر گرفته‌ایم که می‌توانید با مراجعه به «آموزش رایگان PHP 8 | از صفر تا اولین پروژه» آن را مشاهده کنید.
