اگر به برنامه نویسی در حوزه طراحی بازی علاقه دارید، دانستن زبان برنامه نویسی بازی‌های معروفی مثل Fortnite، Super mario، Angry Birds و... می‌تواند برایتان جذابیت داشته باشد! از طرفی اگر تازه می‌خواهید وارد دنیای برنامه نویسی بازی شوید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، می‌توانید در این مقاله با ما همراه شوید تا با زبان‌های برنامه نویسی خاصی که در ساخت بازی‌های معروف و در پلتفرم‌های مختلف به کار رفته‌اند، آشنا شوید.

زبان ++C: بهترین زبان برنامه نویسی برای انواع بازی

زبان ++C برای مدت طولانی، بهترین زبان برنامه نویسی برای ساخت بازی‌ها بوده است؛ ++C زبانی قابل اعتماد، تست شده و دارای دانش زیادی برای پشتیبانی است، همچنین فریمورک‌های زیادی برای آن ساخته شده است.

چرا ++C بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌هاست؟

++C یک زبان سطح بالاست که اصول برنامه نویسی شی گرا را به کاربران آن آموزش می‌دهد و برای ساخت اکثر بازی‌های کنسول و ویندوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. زبان ++C در ترکیب با زبان C (مورد استفاده در این بازی‌ها) و زبان‌های اسمبلی (مورد استفاده برای ایجاد ماژول‌های ماشینی سطح پایین)، تکمیل می‌شود.

اسکریپت‌هایی مانند Python، Lua، UnrealScript یا بعضی از اسکریپت‌های داخلی، از طریق کد در برنامه جریان می‌یابند. به علاوه، کد سایه زن (shader) برای گرافیک بازی از فریمورک OpenGL یا فریمورک‌های مشابه آن استفاده می‌کند. اما برای طراحی بازی‌های بزرگ در شرکت‌های بازی‌سازی بزرگ‌تر، دانستن زبان ++C اهمیت زیادی دارد و مزایای آن هم به شرح زیر است:

سریع است.
کامپایلرها و بهینه‌سازهای آن solid هستند.
می‌توانید کنترل زیادی روی مدیریت حافظه داشته باشید.
کتابخانه‌های گسترده‌ای دارد که برای طراحی و تقویت گرافیک‌های پیچیده به کار می‌رود.
از آنجا که برای ده‌ها سال به عنوان زبان برنامه نویسی برتر توسعه دهندگان به شمار می‌رفته است، دانش و اطلاعات زیادی پیرامون آن وجود دارد و جامعه بزرگی از کاربران را تشکیل داده است.

shader ها برنامه‌های کوچکی هستند که بر روی GPU قرار دارند و از GLSL (مخفف OpenGL Shading Language) استفاده می‌کنند که یک زبان shading با syntax شبیه به زبان C است. shader در اصل تابعی است که برای ترسیم چیزی روی صفحه مورد نیاز است.

بازی‌های زبان ++C

بازی‌های زیر به زبان ++C نوشته شده‌اند:

Fortnite
The Witcher 3
Dark Souls
Elder Scrolls V: Skyrim
PlayerUnknown's Battlegrounds (PUBG)

Fortnite بازی ساخته شده با زبان برنامه نویسی ++c

بازی‌هایی که به زبان ++C نوشته شده‌اند به راحتی در پلتفرم‌های مختلف قابل توزیع و استفاده هستند. ++C همچنین به طور گسترده همراه با زبان #C در موتورهای بازی محبوبی مانند Unreal، Sony's free PhyreEngine و Unity Engine مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موتورها کمک زیادی به توسعه بازی می‌کنند و ستون فقرات بسیاری از بازی‌های محبوب را تشکیل می‌دهند.

بازی ویدیویی Inside ساخته کمپانی PlayDead، با استفاده از Unity Engine ساخته شده است و ساخت آن آسان‌تر از اولین بازی این کمپانی به نام Limbo بود که در XBox به موفقیت زیادی دست یافته بود. بازی Limbo بیشتر با ویژوال بیسیک ساخته شده بود و کمپانی PlayDead برای ساخت بازی Inside مجبور بود که موتور بازی خود را از اول بسازد و این موضوع کار آن را دو چندان می‌کرد.

بازی ویدیویی Inside ساخته شده با زبان ++c

به خاطر داشته باشید که بعضی از موتورهای بازی مانند Unreal، فقط از زبان ++C استفاده می‌کنند. پس جای تعجب نیست که ++C به طور گسترده‌ای بهترین زبان برای توسعه بازی در نظر گرفته شود.

👈 خالق ++C : این زبان را در درجه اول برای خودم و همکارانم به وجود آوردم !

زبان #C: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های ویندوز و Xbox

مزیت زبان #C در فریمورک XNA آن نهفته است. این فریمورک که توسط مایکروسافت ساخته شده است، مجموعه‌ای از ابزارها و محیط runtime است که آن را به ویژه برای طراحی بازی روی پلتفرم‌های ایکس باکس یا ویندوز مناسب می‌کند. اما اگر بخواهید #C را با ++C مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که ++C کنترل بیشتری روی پارامترها، مدیریت حافظه و... به شما می‌دهد. این نوع کنترل، بُعد دیگری به عملکرد و تجربه کاربری بازی می‌بخشد.

از سوی دیگر، برنامه نویسی با #C مثل رانندگی با ماشین اتوماتیک است. در یک موتور بازی مانند Unity، زبانی است که شما با آن کدنویسی می‌کنید #C است، اما این موتور در هسته خود ++C دارد. به عبارتی، شما باید با استفاده از اجزایی که از قبل برای شما ایجاد شده‌اند، در فریمورک کار کنید.

باز سوپرمنماریو ساخته شده با زبان برنامه نویسی سی شارپ #C

بنابراین، استفاده از موتور بازی می‌تواند به نوعی محدودکننده باشد؛ چراکه همه بازی‌هایی که روی یک موتور پیاده‌سازی می‌شوند، شبیه به هم هستند. بازی‌های Pokemon Go و Super Mario Run دو بازی محبوبی هستند که با #C توسعه یافته‌اند.

👈 بیشتر بخوانید: مروری بر ویژگی های اضافه شده به نسخه 10 زبان #C

زبان CUDA-C: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های دسکتاپ

زبان CUDA-C از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای ساخت بازی‌های دسکتاپ است. امروزه به دلیل افزایش نیاز به جلوه‌های بصری واقع‌گرایانه و درجات بالای حرکت و اکشن در طراحی بازی‌ها، پلتفرم‌های برنامه نویسی مانند CUDA محبوبیت زیادی در بین توسعهدهندگان پیدا کرده‌اند. برای برآورده کردن این انتظارات، محاسبات ویدئویی سریع زیادی مورد نیاز است و CUDA امکان موازی‌سازی فرآیندهای ریاضی را برای این منظور فراهم می‌کند.

هسته‌های CUDA تصاویری با وضوح بالا ارائه می‌دهند که یک تصور سه‌بعدی واقعی از بازی ایجاد می‌کند و این باعث می‌شود که بازی شما نور و رنگ بهتری داشته و واقعی‌تر به نظر برسد. هسته‌های CUDA در حین اجرای بازی:

محیط را می‌سازند.
انیمیشن شخصیت‌ها را طراحی می‌کند.
اتمسفر بازی را پیکربندی می‌کند.

زبان Java: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های موبایل

برنامه نویسان بازی معمولاً زیاد از جاوا استفاده می‌کنند، چراکه جاوا از امکان multithreading و سوکت‌ها پشتیبانی می‌کند که مزایای زیر را دارند:

Multithreading به حافظه کمتری نیاز دارد و از CPU موجود نهایت استفاده را می‌برد، بدون اینکه کاربر را هنگام اجرای فرآیندهای سنگین در پس‌زمینه مسدود کند.
سوکت‌ها به ساخت بازی‌های چند نفره کمک می‌کنند.

علاوه بر این‌ها، جاوا بر روی یک ماشین مجازی اجرا می‌شود، بنابراین اجرای بازی شما آسان‌تر خواهد بود. جاوا بهترین زبان برنامه نویسی بازی‌های موبایل است و از آن برای ساخت بازی‌هایی مثل Angry Birds Chrome برای موبایل استفاده شده است. جاوا همچنین در موتور بازی RPG Maker هم به کار رفته است. شرکت‌های مستقل، از این موتور برای ساخت بازی‌های RPG مثل the Aveyond series، Barkley و Eternal Eden استفاده کرده‌اند.

بازیِ سبک نقش آفرینی یا RPG (مخفف role-playing game) یک ژانر از بازی‌های ویدئویی است که گیمر در آن حین انجام ماموریت‌های داستانی، یک یا چند شخصیت خیالی را کنترل می‌کند.

بازی انگری بردز ساخته شده با زبان برنامه نویسی جاوا

موتور Unity 3D از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کند. یک موتور جاوا با قابلیت WebGL (مانند PlayCanvas که در MIT توسعه یافته است) به کاربران این امکان را می‌دهد که به طور هم‌زمان از طریق یک مرورگر آنلاین روی بازی کار کنند و آن را در چند پلتفرم مختلف منتشر کنند.

👈 یک بار بنویس همه جا اجرا کن: آموزش رایگان جاوا

زبان Python: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های دسکتاپ تعاملی

پایتون یک زبان برنامه نویسی کامپیوتری بسیار جذاب و مهم است که تعداد زیادی از بازی‌های معروف از طریق آن توسعه می‌یابند. پایتون زبانی ساده و لذت‌بخش است که به راحتی می‌توان در آن حرفه‌ای شد، به همین خاطر به عنوان زبان منتخب برنامه‌نویسان برای طراحی و توسعه بازی‌ها انتخاب شده است. همچنین ساختار نحوی واضح و تمیز پایتون، آن را از سایر زبان‌های برنامه نویسی برای طراحی بازی متمایز می‌کند.

تقریباً هر برنامه‌نویسی معتقد است که درک کد پایتون راحت‌تر از کد جاوا یا C است، اما پایتون به اندازه جاوا یا ++C محبوب نیست. کتابخانه PyGame در پایتون مخصوص ساخت بازی‌هاست و استفاده از آن ساده است. این کتابخانه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا از بازی‌های خود به سرعت نمونه‌سازی (Prototype) کنند. زبان پایتون مانند جاوا و ++C بر پایه مفاهیم OOP یا شی‌گرایی است. بازی‌های محبوبی که با پایتون نوشته شده‌اند عبارتند از:

Battlefield 2
Disney's Toontown Online
Eve Online
Frets on Fire

👈 با دیگر کاربرد های پایتون آشنا شوید: پایتون دقیقا به چه درد می خورد؟

زبان Javascript: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های اندرویدی باکیفیت

جاوا اسکریپت یک زبان معروف برای ساخت بازی‌های اندرویدی موبایل با کیفیت بالاست که توسعه‌دهندگان زیادی از آن استفاده می‌کنند. بسیاری از شبیه‌سازهای برجسته (emulator) از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند، از جمله:

Impact.js
Babylon.js
Cocos2d
Phaser
Unity

جاوا اسکریپت به عنوان یک زبان اسکریپت‌نویسی در موتور Unity پیاده‌سازی شده است که برنامه نویسان از آن برای نوشتن کد برای تعریف رفتار رابط‌های گرافیکی استفاده می‌کنند. مثلاً زمانی که یک نمونه اولیه از یک کاراکتر سه‌بعدی در نمایشگر بازی وجود دارد، توسعه دهندگان کد آن را در جاوا اسکریپت می‌نویسند تا این کاراکتر در پاسخ به درخواست‌هایی مانند ارتباطات بازیکن، تعامل با عناصر دیگر و... حرکت کند. اسکریپت‌ها در واقع تجربه بازی، سیستم حالت و سایر موارد را در بازی ایجاد می‌کنند.

هنگام ادغام جاوا اسکریپت در Unity، توسعه‌دهندگان باید علاوه بر زبان و ساختارهای جاوا اسکریپت، با API جاوا اسکریپتِ مختص Unity هم آشنا باشند. وقتی برنامه نویسان بازی را به صورت گرافیکی طراحی کردند، همه کدهای جاوا اسکریپت را به اشیای مجازی پیوند می‌دهند و برنامه آنها کامل می‌شود. بعضی از بازی‌های محبوب اندروید که با جاوا اسکریپت ساخته شده‌اند عبارتند از:

HexGL
Angry Birds
Bejeweled
2048

👈 بیشتر بخوانید: 5 دلیل انتخاب جاوا اسکریپت برای تازه کارها

زبان Objective-C: بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های iOS

Objective-C زبان برنامه نویسی اصلی برای توسعه اپلیکیشن‌های تحت سیستم عامل OS X و iOS است. Objective-C یک زبان برنامه نویسی شی گرا با runtime انعطاف‌پذیر است که برنامه نویسی C، زیرمجموعه‌ای از آن محسوب می‌شود. به طوری که نحو (syntax)، انواع اولیه (primitive types)، دستورالعمل‌های کنترل جریان C و ساختار جمله برای اعلان کلاس‌ها و توابع، به زبان Objective-C منتقل شده‌اند. همچنین تعدادی قابلیت اضافه برای کنترل ساختار شی و حروف الفبای شی در زبان Objective C وجود دارد.

زبان‌های Objective-C و Swift به خوبی می‌توانند با یکدیگر هم‌زیستی داشته باشند؛ چراکه کمپانی اپل قصد داشت کاری کند که تیم‌های برنامه نویسی بتوانند به راحتی از زبان Objective-C به زبان Swift منتقل شوند. سیستم عامل iOS گزینه‌های بیشتری را برای نوشتن بازی در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهد، مانند موتورهای بازی Cocos2d، SpriteKit و Sparrow.

بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای بازی‌های تحت وب

اگر بخواهید بازی‌های تحت وب را طراحی کنید، باید حداقل به یک زبان برنامه نویسی تسلط داشته و با چند زبان مختلف دیگر آشنا باشید تا بتوانید تجربه کاربری کاملی را در بازی خود پیاده‌سازی کنید. زبان‌های ++HTML5، CSS3، SQL، JavaScript ،Java، C و #C از زبان‌های مهم برنامه نویسی تحت وب هستند. ساخت بازی برای مرورگرها با ساخت بازی برای کنسول‌ها بسیار متفاوت است. اگر برای طراحی بازی تحت وب به گرافیک سه‌بعدی یا پیچیده و سیستم مدیریت محتوا نیاز داشته باشید، به کتابخانه SVG یا WebGL هم نیاز خواهید داشت. در گذشته رایج بود که انیمیشن فلش برای بازی‌های تحت وب را با استفاده از زبان برنامه نویسی ActionScript طراحی کنند، اما اخیراً گفته شده است که فلش در حال مرگ است یا کاملاً مرده است.

بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های کوچک‌تر و توسعه بازی‌های موبایل

زبان ++C می‌تواند برای بسیاری از افرادی که تازه پا به دنیای برنامه نویسی گذاشته‌اند، دلهره‌آور به نظر برسد. به همین دلیل بعضی افراد زود تسلیم می‌شوند و ترجیح می‌دهند به سراغ زبان ساده‌تری بروند و البته که ساخت بازی‌های کوچک به زبان‌های ساده‌تری مثل ویژوال بیسیک هم کاملا امکان‌پذیر است. بازی‌های کوچک کنسول را هم می‌توان به راحتی با استفاده از زبان‌های جاوا، VB یا #C طراحی کرد. زبان Objective C هم یک زبان شی گرا مانند ++C است، اما ورود به آن راحت‌تر از ++C است و می‌توان شروع مناسبی برای برنامه نویسی بازی باشد؛ اگرچه ممکن است نحو یا نشانه‌گذاری‌های آن (punctuation) را دوست نداشته باشید. زبان Objective C را می‌توانید ترکیبی از جاوا و C ببینید که هر دوی آنها معمولاً در اولین دوره‌های برنامه نویسی به افراد توصیه می‌شوند. به خاطر داشته باشید که:

زبان Objective C معمولاً برای ساخت بازی‌های تحت iOS برای دستگاه‌های iPad و iPhone استفاده می‌شود.
زبان جاوا بهترین زبان برای طراحی بازی‌های تحت اندروید است.
بعضی از افراد با زبان ++C اقدام به نوشتن بازی‌های موبایل می‌کنند، اما بازی‌های نوشته‌شده به این زبان بین دستگاه‌های مختلف سازگار (compatible) نیست.
از آنجایی که کدهای جاوا بر روی ماشین‌های مجازی اجرا می‌شوند، برای سازگار ساختن بازی جاوای خود با دستگاه‌های مختلف، لازم نیست از روی حلقه‌های کد پرش کنید.

بهترین زبان برنامه نویسی برای بازی‌های روی سرور

برای طراحی بعضی از بازی‌ها به یک کامپوننت سرور نیاز دارید. برای توسعه بخش backend بازی‌های سبک MMORPG (مخفف شده عبارت Massively Multiplayer Online Role-Playing Game) مانند World of Warcraft و Guild Wars 2 از زبان جاوا، PHP یا #C استفاده می‌شود. این زبان‌ها باعث اجرای سریع‌تر بازی‌ها روی سرورها می‌شوند، اگرچه بر خلاف زبان‌ها C یا ++C، برای عملکرد خود نیاز به صرف هزینه دارند.

سوالات متداول

سوالات دیگری که درباره برنامه نویسی بازی ممکن است به ذهنتان خطور کنند:

بازی‌های موبایل به چه زبانی نوشته می‌شوند؟

بازار موبایل، بسته به سیستم عامل موبایل، تحت سلطه سه زبان برنامه نویسی اصلی قرار دارد:

اندروید: جاوا
iOS : Objective-C
ویندوز فون: #C

از آنجایی که سیستم عامل اندروید با زبان جاوا ساخته شده است، موتورهای بازی‌ای وجود دارند که به طور خاص برای این اکوسیستم ساخته شده اند؛ مانند موتور کراس پلتفرم Cocos2d و موتور Unity برای اندروید. به‌طورکلی حدود 5 تا 6 زبان وجود دارد که اغلب برای ساخت بازی‌های موبایل استفاده می‌شوند که به شرح زیرند:shs

HTML 5: برای ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب برای موبایل استفاده می‌شود.
Objective C: زبان برنامه نویسی اصلی اپلیکیشن‌های iOS که توسط کمپانی اپل برای توسعه اپلیکیشن‌های قوی و سازگار انتخاب شده است.
Swift: جدیدترین زبان برنامه نویسی‌ای که وارد اکوسیستم اپل شده است و بر توسعه کد برای جدیدترین APIهای اپل یعنی Cocoa و Cocoa Touch متمرکز است.
++C: محبوب‌ترین و کارآمدترین زبان برای برنامه نویسی‌های سطح پایین و توسعه اپلیکیشن‌های موبایل با سیستم عامل اندروید و ویندوز است.
#C: محبوب‌ترین زبان برنامه نویسی برای توسعه اپلیکیشن‌های Windows Phone است.
Java: یکی از محبوب‌ترین زبان های برنامه نویسی برای توسعه اپلیکیشن‌های اندرویدی است.

بازی‌های PS5 به چه زبانی نوشته می‌شوند؟

اکثر تولیدات فعلی بازی‌های درجه AAA به صورت کراس پلتفرم هستند و بخش Backend آنها به زبان C یا ++C نوشته می‌شوند. در مورد موتورهای بازی هم نکات زیر وجود دارد:

بعضی از موتورها مانند Unreal 4 به راحتی قابل دسترسی هستند.
بعضی از موتورها به طور کامل یا جزئی توسط استودیوی بازی سازی، ساخته شده‌اند.
بعضی از موتورها در بین استودیوهای بازی متعلق به یک ناشر مشترک استفاده می‌شوند.

هر سازنده کنسول فهرستی از استانداردهای منحصر به فرد خود را دارد که هر بازی برای تایید شدن در آن پلتفرم، باید آنها را رعایت کند. سازندگان بازی قبل از ارسال بازی خود به کنسول، این فهرست را مرور می‌کنند تا مطمئن شوند که هر آیتم آن برآورده شده است. به عبارت ساده‌تر، زبان برنامه نویسی کنسول بازی پلی استیشن ثابت نیست و مطابق نیاز صنعت و طراحان بازی است.

اما به طور کلی بازی‌های پلی استیشن به چه زبان برنامه نویسی‌ای نوشته می‌شوند؟

یک خط توسعه دهنده موبایل به PlayStation Mobile در کنسول پلی استیشن وجود دارد که SDK آن تحت فریمورک MonoGame است. MonoGame یک فریمورک متن باز برای #C است؛ بنابراین زبان برنامه نویسی که بیشتر اوقات برای نوشتن بازی‌های پلی استیشن استفاده می‌شود، زبان #C است. زبان ++C هم یکی از رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی برای تولید بازی‌های پلی استیشن معمولی است.

بازی‌های Xbox به چه زبانی نوشته می‌شوند؟

کمپانی مایکروسافت برای توسعه Xbox از موتور Unity استفاده کرد، اما این موتور بازی بر روی پلتفرم‌های مختلف دیگر هم قابل دسترسی است. زبان‌های اصلی برنامه نویسی درکنسول ایکس باکس، ++C و #C هستند و موتور بازی هم به همین دو زبان توسعه یافته است که اکنون از پلتفرم‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند، از جمله:

PS3
PS4
PX Vita
Xbox
AppleTV
Android
Windows Phone

زبان ++C در حال حاضر در بیشتر بازی‌های سطح بالایی که روی کنسول‌های بازی مانند XBox اجرا می‌شوند، استفاده می‌شود. ++C همچنین زبانی است که توسط قدرتمندترین موتورهای بازی مثل Unreal Engine و CryEngine هم استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، این زبان یک اکوسیستم کامل برای توسعه بازی فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

با وجود اینکه چندین زبان برنامه نویسی برای ساخت بازی وجود دارد، زبان ++C بهترین گزینه موجود است. ++C زبانی قدیمی و قدرتمند است که می‌توان آن را همراه با زبان‌های دیگر مانند #C و Java استفاده کرد. با این حال، یک زبان واحد برای برنامه نویسی بازی وجود ندارد و هر زبانی معایب و مزایای منحصر به فرد خود را دارد.

تسلط به زبان‌های ++C و جاوا دارایی ارزشمندی است، اما با زبان‌های ساده‌تری مثل #C و ویژوال بیسیک هم می‌توانید از پس برنامه نویسی بعضی بازی‌ها برآیید. شما برای طراحی بازی می‌توانید زبان برنامه نویسی‌ای را انتخاب کنید که با آن آشنا یا راحت هستید و سعی کنید که به همان زبان تسلط کامل پیدا کنید. همچنین باید در مورد پلتفرمی که می‌خواهید بازی خود را برای آن بسازید، فکر کنید. به عنوان مثال، اگر علاقه به طراحی بازی آنلاین داشته باشید، ++C نمی‌تواند گزینه مناسبی برایتان باشد. در نهایت باید موتورهای بازی متنوعی که توسعه بازی را آسان‌تر می‌کنند، بررسی کنید. مطمئن باشید گزینه‌ای که با علایق شما مطابقت داشته باشد، پیدا خواهید کرد.

زبان برنامه نویسی معروف‌ترین بازی‌های دنیا