«فیوچر لرن» (Future Learn) پلتفرمی برای آموزش مجازی است که از سال 2012 شروع به کار کرده است. بنیانگذار این سایت، دانشگاه باز انگلستان (Open University) است و روش آموزشی آن MOOC. تاکنون 149 موسسه و دانشگاه در تهیۀ محتوای این سایت همکاری کرده‌اند (شامل 79 دانشگاه، 44 موسسه، 7 مرکز درون‌دانشگاهی و 19 مرکز آموزشی).
در روش آموزشی موک، دانشجو فقط ویدئوی آموزشی نمی‌بیند، بلکه با هم‌شاگردی‌های خود بحث می‌کند، تمرین حل می‌کند، از استاد یا کمک‌استادها بازخورد می‌گیرد، کتاب می‌خواند و به اصطلاح در آموزش غرق می‌شود. در سایت فیوچرلرن، تقسیم‌بندی محتوای هر دوره بر اساس هفته‌های برگزاری آن است و در هر هفته، چندین قدم وجود دارد که باید تکمیل شوند. بعضی قدم‌ها ویدئو هستند، بعضی مقاله و بعضی تمرین. پس از پایان هر قدم باید روی دکمۀ تکمیل قدم کلیک کرد تا مشخص شود آن بخش را کامل کرده‌ایم.
دسترسی رایگان و دائمی
دسترسی به دوره‌های FutureLearn آزاد و رایگان است اما فقط در زمان برگزاری دوره می‌توان به محتوای دوره دسترسی داشت (اکثر دوره‌ها در سپتامبر تا نوامبر برگزار می‌شوند) و اگر بخواهیم دسترسی دائمی به دوره داشته باشیم و گواهی دوره را دریافت کنیم نیاز است که سطح دسترسی به آن دوره را ارتقاء دهیم (که برای هر دوره بین 50 تا 100 دلار هزینه دارد). این سایت از آوریل تا نوامبر 2017 چند کشور (از جمله ایران) را به علت تحریم‌های آمریکا از دسترسی به سایت خود محروم کرده بود (اکنون محدودیتی وجود ندارد).
حالا فیوچرلرن یک امکان جدید به سایت خود اضافه کرده است. دانشجویانی که در کشورهای مشخصی زندگی می‌کنند (از جمله ایران) می‌توانند برای یک دوره درخواست دسترسی دائمی و گواهی دیجیتال بدهند. برای این کار باید حداقل 5 قدم از آن دوره را تکمیل کرده باشیم (بعد از تکمیل این تعداد قدم، خود سایت پیشنهاد دسترسی دائمی به آن دوره را می‌دهد). همچنین اگر 90 درصد از محتوای دوره را تکمیل کنیم و در آزمون‌های دوره حداقل 75 درصد نمره را کسب کنیم، می‌توانیم درخواست گواهی دیجیتال بدهیم (گواهی معتبری که از طرف دانشگاه‌های انگلستان صادر می‌شود).
دسته‌بندی فیوچرلرن
فیوچرلرن 13 دستۀ محتوایی دارد:
1- مدیریت و کسب و کار
2- هنر خلاق و رسانه
3- سلامت و روان شناسی
4- تاریخ
5- زبان و فرهنگ
6- حقوق
7- ادبیات
8- طبیعت و محیط زیست
9- سیاست و جهان مدرن
10- علم تجربی، مهندسی و ریاضی
11- مهارت‌های یادگیری
12- آموزش (درس دادن)
13- فناوری و کدنویسی
بخش فناوری و کد نویسی فیوچرلرن
بخش فناوری و کدنویسی این سایت (تاکنون) شامل 66 دوره، 2 برنامه (مجموعۀ چند دوره) و 6 مدرک (مجموعۀ چند دورۀ پشت سر هم که منتج به گرفتن یک مدرک می‌شود) است.
برنامه‌ها
1- تحلیل کلان‌داده‌ها (بیگ‌دیتا): برنامه‌ای از دانشگاه تکنولوژی کوئینزلند شامل 4 دوره و در مجموع 12 هفته. چهار دورۀ این برنامه این‌ها هستند: «بیگ‌دیتا: از داده تا تصمیم» (3 هفته، هر هفته 2 ساعت)، «بیگ‌دیتا: استنتاج آماری و یادگیری ماشین» (3 هفته، هر هفته 2 ساعت)، «بیگ‌دیتا: مدلسازی ریاضی» (3 هفته، هر هفته 3 ساعت)، «بیگ‌دیتا: مصورسازی داده (دیتا ویژوالیزیشن)» (3 هفته، هر هفته 2 ساعت).
2- داده‌کاوی عملی: برنامه‌ای از دانشگاه وایکاتوی نیوزیلند شامل 3 دوره و در مجموع 15 هفته. سه دورۀ این برنامه داده‌کاوی با وکا (Weka) را آموزش می‌دهند (وکا نرم‌افزاری آزاد برای تحلیل بیگ‌دیتا است که در همین دانشگاه وایکاتو ساخته شده است). این دوره‌ها هر کدام 5 هفته هستند و نیاز به 3 تا 4 ساعت وقت در هفته دارند.
مدارک
1- امنیت سایبری
2- فناوری اطلاعات
3- مدیریت فناوری اطلاعات
4- MBA مدیریت امنیت سایبری
5- MBA هوش مصنوعی
6- MSc امنیت سایبری
گرفتن هر کدام از این مدارک بین 6 ماه تا 5 سال طول می‌کشند و هزینۀ زیادی هم دارد اما می‌توان در بعضی دوره‌های مرتبط با هر مدرک به رایگان شرکت کرد.
دوره‌ها
بهتر است معرفی دوره‌ها را در زیردسته‌های محتوایی بخش فناوری و کدنویسی انجام دهید. این بخش شامل چهار دستۀ محتوایی زیر است (بعضی دوره‌ها در این سایت به اشتباه در دستۀ مناسب قرار نگرفته است. در این جا تا حد ممکن این دوره‌ها را مرتب کردم):
1- فناوری کسب و کار
10 دوره در این دسته وجود دارد:
1-1- مهارت‌های دیجیتال: رشد کسب و کار +
1-2- فهم GDPR (مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا) +
1-3- مزیت رقابتی: استفاده از اطلاعات برای کسب موفقیت تجاری +
1-4- امنیت سایبری برای شرکت‌های کوچک و متوسط: شناسایی تهدیدها و جلوگیری از حملات +
1-5- مهارت‌های دیجیتال: خرده‌فروشی +
1-6- اقتصاد دیجیتال: سرمایه‌گذاری برای رشد اقتصادی +
1-7- مجوزهای شغلی: تخصص خود در سواد دیجیتال را ثابت کنید +
1-8- بیوانفورماتیک بالینی: تحلیل ژنومیک در خدمات درمانی +
1-9- کارآفرینی فناوری: چگونه ریسک جدیدی کنیم +
1-10- شروع با اجایل و تفکر طراحی +
2- امنیت سایبری
در این دسته 6 دوره وجود دارد:
2-1- معرفی امنیت سایبری +
2-2- [مشترک با 1-4] امنیت سایبری برای شرکت‌های کوچک و متوسط: شناسایی تهدیدها و جلوگیری از حملات +
2-3- مقدمات امنیت شبکه +
2-4- [مشترک با 1-7] مجوزهای شغلی: تخصص خود در سواد دیجیتال را ثابت کنید +
2-5- امنیت سایبری: امنیت در خانه، امنیت آنلاین، امنیت در زندگی +
2-6- برنامه‌نویسی دفاعی و اشکال‌زدایی (دیباگینگ) +
3- علم داده (دیتا ساینس)
در این بخش 17 دوره وجود دارد:
3-1- بیگ‌دیتا: مصورسازی داده (دیتا ویژوالیزیشن) +
3-2- آموزش کدنویسی برای تحلیل داده +
3-3- داده‌کاوی با وکا +
3-4- داده برای بینش: معرفی تحلیل داده و مصورسازی داده +
3-5- اولین قدم در علم داده با گوگل آنالیتیکز: پل تجاری به مهارت‌های تکنیکی +
3-6- داده‌کاوی پیشرفته با وکا +
3-7- داده‌کاوی بیشتر با وکا +
3-8- قدرت داده در خدمات درمانی و اجتماعی +
3-9- بیگ‌دیتا و محیط زیست +
3-10- بیگ‌دیتا: مدلسازی ریاضی +
3-11- معرفی R برای علم داده +
3-12- برنامه‌نویسی شی‌گرا در پایتون: بازی ماجراجویی خود را بسازید +
3-13- علم داده برای مدلسازی محیط زیست و تجدیدپذیرها +
3-14 علم داده برای خدمات درمانی: استفاده از شواهد دنیای واقعی +
3-15- استفاده از دادۀ آزاد برای تجارت دیجیتال +
3-16- بیگ‌دیتا: از داده تا تصمیم +
3-17- بیگ‌دیتا: استنتاج آماری و یادگیری ماشین +
4- تجارت دیجیتال
این دسته هم شامل 12 دوره است:
4-1- مهارت‌های دیجیتال: شبکه‌های اجتماعی +
4-2- تحلیل شبکه‌های اجتماعی: استفاده از داده برای فهم گفتگوهای عمومی +
4-3- [مشترک با 3-5] اولین قدم در علم داده با گوگل آنالیتیکز: پل تجاری به مهارت‌های تکنیکی +
4-4- مهارت‌های دیجیتال: موبایل +
4-5- مهارت‌های دیجیتال: تجارت دیجیتال +
4-6- مهارت‌های دیجیتال: آنالیز وب +
4-7- چرا پست می‌گذاریم: مردم‌شناسی شبکه‌های اجتماعی +
4-8- اقتصاد دیجیتال: فروش از طریق بینش مشتری +
4-9- اقتصاد دیجیتال: موفقیت از طریق بخش‌بندی بازار +
4-10- اقتصاد دیجیتال: مدیریت موثر زنجیرۀ تامین +
4-11- مهارت‌های دیجیتال: تجربۀ کاربری +
4-12- [مشترک با 3-15] استفاده از دادۀ آزاد برای تجارت دیجیتال +
دوره‌های دیگر
بعضی دوره‌ها در سایت در هیچ دسته‌ای قرار نگرفته‌اند. این دسته‌بندی را من انجام دادم:
رباتیک
1- مقدمات رباتیک +
2- معرفی رباتیک: ساخت بازوی رباتی +
3- بینایی رباتیک: پردازش تصویر +
4- بینایی رباتیک: امکان اضافه کردن قابلیت دیدن به ربات‌ها +
طراحی بازی
1- طراحی و توسعۀ بازی: طراحی کاراکتر بازی ویدئویی +
2- شروع برنامه‌نویسی: اولین بازی موبایل خود را بسازید +
3- طراحی و توسعۀ بازی: تاریخ بیت به بیت (Bit-by-Bit) موسیقی بازی ویدئویی +
آموزش و آموزش مجازی
1- شروع یادگیری آنلاین +
2- ساخت اپ‌ها (برنامک‌ها) در کلاس +
3- برنامه‌نویسی 101: معرفی پایتون برای مربی‌ها +
4- ساخت محیطی خلاق (Makerplace) برای نوجوانان +
5- آمادگی برای اجرای کلوب کدنویسی +
6- یادگیری آنلاین: یادگیری و همکاری +
7- یادگیری آنلاین: مدیریت هویت +
8- یادگیری آنلاین: بازخورد و به اشتراک گذاری +
9- یادگیری آنلاین: جستجو (سرچینگ) و پژوهش (ریسرچینگ) +
10- شروع یک کلوب CoderDojo (کلوب‌های جامعۀ برنامه‌نویسی آزاد برای کودکان بین 7 تا 17 سال) +
سایر دوره‌ها
1- کامپیوترها چگونه کار می‌کنند: محاسبۀ پیچیدگی +
2- دسترسی دیجیتال: مشارکت در جامعه اطلاعاتی +
3- رم: تور مجازی شهر باستانی (به علت بحث روی مفاهیم مدلسازی دیجیتال 3 بعدی، این دوره در این بخش هم آمده است) +
4- از اسکرچ به پایتون: حرکت از برنامه‌نویسی تصویری به برنامه‌نویسی متنی +
5- شبکه‌های اجتماعی در خدمات درمانی: فرصت‌ها و چالش‌ها +
6- شناخت کامپیوترهای کوانتومی +
7- اینترنت اشیا برای سالخوردگان فعال +
8- سلامتی الکترونیک: ترکیب روانشناسی، تکنولوژی و سلامت +
9- اَبَرپردازش +
10- برنامه‌نویسی تابع‌محور در هسکل: افزایش فوق‌العادۀ مهارت کدنویسی +
نکته: با توجه به این که اکثر دوره‌ها در دانشگاه‌ها و موسسات انگلستان تهیه شده‌اند، لهجۀ اساتید اکثرا بریتیش است.
نکته 2: ممکن است دوره‌های مناسب دیگری را هم در سایت بیابید که در دستۀ درستی قرار نگرفته‌اند و بنابر این در فهرست بالا نیامده‌اند.
نکته 3: علاوه بر دوره‌های بالا، من دورۀ «زبان‌شناسی پیکره‌ای» را هم به کسانی که به علم داده (دیتا ساینس) و به ویژه پردازش متن (NLP) علاقه دارند، توصیه می‌کنم. این دوره را دانشگاه لنکستر تهیه کرده که یکی از قطب‌های زبان‌شناسی پیکره‌ای است و استاد آن تونی مکنری، چهرۀ شناخته‌شدۀ این رشته است.
