تست درخت (tree testing) همان طور که در مقاله‌ی تست درخت چیست در مورد آن به طور کامل توضیح دادیم، یکی از روش‌های تحقیق برای فهم بهتر کاربران، رفتار، انگیزه‌ها و نیازهای آن‌هاست.
این تست به شما می گوید که افراد چقدر راحت می‌توانند اطلاعات را در وب سایت شما پیدا کنند و دقیقاً کجا گم می‌شوند. اکنون در این مقاله 8 مرحله نحوه انجام این تست، فرآیند گام‌به‌گام آماده‌سازی و اجرای جلسه تست درخت را بیان می‌کنیم.
مرحله 1: یک طرح تحقیقات کاربر ایجاد کنید و سوالات تست درخت خود را آماده کنید
مانند هر روش تحقیق UX، اولین گام برای اجرای تست درخت، ایجاد یک طرح تحقیقاتی و همسویی با سهامداران در مورد اهداف تحقیق است. به‌علاوه، تعریف سؤالات تحقیق و ارسال جدول زمانی به تیم نیز کلیدی است.
اطمینان حاصل کنید که همه اعضای هیئت مدیره حضور دارند و متوجه می‌شوند که این آزمون چه معنایی دارد. به عنوان مثال، اگر نتایج برگردند و نشان دهند که معماری اطلاعات (Information Architecture) فعلی کار نمی‌کند، باید بتوانید زمان کافی را برای ایجاد تغییرات مناسب داشته باشید و حتی شاید دوباره معماری محصول را تست کنید.
برای انجام یک تست درخت، با آماده کردن ساختار سایت خود شروع کنید، وظایفی را برای شرکت کنندگان خود ایجاد کنید و معیارهای کلیدی را که برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده ثبت خواهید کرد، تعریف کنید.
به خاطر داشته باشید که در طول جلسه تست درخت، فقط نسخه متنی سایت در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد که از آن‌ها خواسته می‌شود وظایفی را برای یافتن موارد خاص در سایت انجام دهند. توصیه می‌شود که این جلسات را کوتاه (15 الی 20 دقیقه) نگه دارید و از شرکت‌کنندگان بخواهید که بیش از 10 وظیفه را تکمیل نکنند.
مرحله 2: ساختار درختی را تعریف کنید
تشریح ساختار درختی را با دسته‌ها، زیرمجموعه‌ها و صفحات روی سایت یا برنامه خود شروع کنید. مشخص بودن زیرمجموعه‌های شما مهم است زیرا باعث رفتار واقعی کاربر می‌شود. به عنوان مثال، یک دسته در مسیریابی می‌تواند منابع نامیده شود. به ترتیب، ساختار منو برای زیر شاخه‌ها می‌تواند وبلاگ، مرکز راهنمایی یا راهنماها باشد.
حتی اگر می‌خواهید حوزه خاصی را در محصول خود آزمایش کنید، مطمئن شوید که مخاطبان هدف شما ارتباط آن حوزه با محصول را به طور کلی درک می‌کنند.
این به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات عملی را به دست آورید که می‌توانید هنگام بررسی نتایج آزمایش از آن‌ها استفاده کنید.
مرحله 3: مجموعه‌ای از وظایف مبتنی بر هدف را ارائه دهید
در مرحله بعد، وظایفی را برای شرکت‌کنندگان ایجاد کنید تا با استفاده از رویکرد بالا به پایین، صفحه یا مکان را در درخت پیدا کنند. درست مانند تست کاربردپذیری، نوشتن وظایف خوب هنگام انجام یک تست درخت کلیدی است.
برای مثال، اگر می‌خواهید قابلیت کشف صفحه ارتقا را در محصول خود آزمایش کنید، می‌توانید وظیفه‌ای ایجاد کنید که از شرکت‌کنندگان بخواهد بهترین راه را برای ارتقای محصول پیدا کنند. در اینجا نمونه‌ای از یک وظیفه تست درختی آورده شده است:
"شما در یک دوره آزمایشی رایگان 7 روزه برای یک برنامه بودجه ثبت نام کرده اید. از استفاده‌ی برنامه لذت برده‌اید و می‌خواهید حساب خود را ارتقا دهید. نحوه انجام این وظیفه را پیدا کنید."
نکته : هنگام بیان یک وظیفه، بهتر است از تطبیق کلمات کلیدی در درخت خودداری کنید.
به طور معمول، تست درخت نباید بیش از 20 دقیقه طول بکشد و باید حداکثر 10 کار را شامل شود. به عنوان مثال، ملانی از Shopify می‌گوید که برای محصولی که روی آن کار می‌کند، تیم او باید ساختار طبقه‌بندی فهرستی از خدمات را آزمایش می‌کرد تا آن‌ها بفهمند که مردم هنگام پیمایش دسته‌های مختلف خدمات، چه مسیری را طی می‌کنند.
وظیفه‌ای که او طرح کرده بود در اینجا آورده شده است:
"تصور کنید می‌خواهید شخصی را برای راه‌اندازی کسب‌وکارتان در Shopify استخدام کنید. لطفاً پیدا کنید که برای کدام سرویس باید استخدام کنید."
مرحله 4: شرکت کنندگان را جذب کنید
هنگامی که در حال آماده سازی یک تست درخت هستید، یک عنصر مهم که باید در نظر گرفته شود، شرکت‌کنندگانی است که با آن‌ها کار خواهید کرد. تعداد شرکت‌کنندگان به عوامل مختلفی مانند نوع آزمایشی که انجام می‌دهید، گروه هدف محصول شما، سطح اطمینان مورد نیاز شما و هدف پروژه شما بستگی دارد.
Melanie Buset، محقق ارشد UX در Shopify، استفاده از حداقل 50 کاربر را هنگام اجرای تست درخت توصیه می‌کند تا بتوانید روندهای رفتار کاربر و الگوهای واضح را شناسایی کنید. او می‌گوید:
معمولاً، یک قانون کوتاه خوب این است که وقتی شروع به مشاهده الگوهای کاملاً واضح می‌کنید، شرکت‌کنندگان کافی دارید. در تجربه من، داشتن حدود 50 شرکت کننده برای تست درخت زمانی است که شما به طور واضح شروع به دیدن الگوها می‌کنید. واقعاً داشتن بیش از 50 شرکت‌کننده ضرری ندارد، اما من می‌گویم در صورت امکان حداقل 50 نفر را هدف قرار دهید. این همچنین به پیچیدگی مشکلی که با آن دست و پنجه نرم می‌کنید و آنچه باید آزمایش شود بستگی دارد.
نکته کلیدی برای انتخاب شرکت‌کنندگان مناسب این است که زمان صرف کنید تا مخاطبان هدف خود را درک کنید و تشخیص دهید که اگر بخواهید در طراحی خود تغییراتی ایجاد کنید، چه کسانی بیشترین تأثیر را خواهند داشت.
به عنوان مثال، Mario Tedde محقق ارشد UX در FedEx Express توضیح می‌دهد: "بیایید فرض کنیم که می‌خواهید وب‌سایتی طراحی کنید که قرار است توسط انواع مختلف شخصیت‌ها مانند روان‌پزشکان، مربیان، والدین و بزرگسالان جوانی که به مراقبت روانی نیاز دارند استفاده شود. اگر تصمیم دارید یک وبسایت بسازید که تمام نیازهای آن‌ها را برآورده کند، باید تست درختی را با شرکت‌کنندگانی که نماینده همه این شخصیت‌ها (personas) هستند، در نظر بگیرید".
شما می‌توانید تست درختی را با حجم بالایی از شرکت‌کنندگان انجام دهید، زیرا تنها زمان کوتاهی از هر کاربر برای تکمیل آزمون مورد نیاز است. این به ویژه هنگام اجرای تست از راه دور و کنترل نشده آسان است.
مرحله 5: روش تست درخت را انتخاب کنید
تست درخت را می‌توان به صورت حضوری یا از راه دور با استفاده از ابزارهای آنلاین مانند Maze اجرا کرد. با آزمایش حضوری و کنترل شده، مزیت این است که می‌توانید از شرکت‌کنندگان بپرسید که چرا انتخاب‌های خاصی را انجام داده اند.
تست‌های درخت کنترل شده به شما این فرصت را می‌دهند تا دلایل پشت اقدامات یک شرکت‌کننده را بفهمید و دلیل پشت تصمیم‌های آن‌ها را شناسایی کنید. برای جلوگیری از پاسخ‌های از روی غرض یا دو پهلو، به شرکت‌کننده اجازه دهید تا تمرین را در سکوت انجام دهد و تنها زمانی شروع به سؤال کردن کنید که کار را کامل کرده باشد.
با این حال، تست از راه دور به دلیل سهولت استفاده و سرعت آن سودمند است. برای شرکت‌کنندگان در این نوع از تست، فقط به یک مرورگر وب نیاز دارید و آن‌ها می‌توانند این کار را در هر مکان و هر زمان، بدون حضور شما انجام دهند.
مرحله 6: اجرای آزمایشی
یک مرحله مهم در این فرآیند، سازماندهی یک تست آزمایشی قبل از جلسه تست درخت رسمی است تا ببینید آیا تست منطقی است و مطابق انتظار عمل می‌کند یا خیر.
یک تست آزمایشی انجام دهید و با تیم خود تمرین کنید. هنگامی که تست درخت واقعی را تنظیم کردید، از شخصی بخواهید که وظایف را مانند یک شرکت‌کننده واقعی انجام دهد تا مطمئن شوید که کارها به خوبی پیش می‌روند.
مرحله 7: اجرای تست درخت
این مرحله نسبتاً ساده است. اگر انتخاب کنید که تست درخت را به عنوان یک مطالعه از راه دور و کنترل نشده انجام دهید، ابزار تست لینک آزمون را به شما می‌دهد که می‌توانید برای شرکت‌کنندگان ارسال کنید.
همچنین می‌توانید تست درخت را با سؤالات نظرسنجی که شرکت‌کنندگان بعد یا قبل از تکمیل تکالیف به آن‌ها پاسخ خواهند داد، دنبال کنید. سوالات می‌توانند به تکمیل داده‌های تحقیقاتی کاربر که باید در مورد شرکت‌کنندگان بدانید، مانند اطلاعات دموگرافیک یا آشنایی آن‌ها با محصول، کمک کنند.
هنگامی که همه شرکت‌کنندگان آزمون را کامل کردند، می‌توانید تجزیه و تحلیل نتایج و تصمیم‌گیری آگاهانه طراحی را شروع کنید. اگر می‌خواهید نسخه‌های مختلف یک درخت را آزمایش کنید. مثلاً یک نسخه جدید از یک درخت با نسخه موجود، می‌توانید تست تقسیم (split testing) را اجرا کنید و نتایج درخت جدید را با نسخه قدیمی مقایسه کنید.
مرحله 8: درک نتایج تست درخت
پس از اینکه شرکت‌کنندگان یک تست درخت را کامل کردند، نتایج در ابزاری که استفاده می‌کنید ثبت می‌شوند و به شما امکان می‌دهند تا تجزیه و تحلیل آن‌ها را شروع کنید. به طور معمول، معیارهایی که می‌توانید برای یک تست درختی تجزیه و تحلیل کنید، شامل میزان موفقیت، مستقیم بودن، میانگین زمان تکمیل یک کار و مسیر طی شده توسط کاربران است.
- میزان موفقیت: درصد کاربرانی که کار را انجام دادند
- مستقیم بودن: درصد شرکت‌کنندگانی که بدون تردید کار را انجام دادند و بار اول پاسخ صحیح را دریافت کردند
- زمان: زمانی که طول می‌کشد تا شرکت‌کنندگان وظیفه را تکمیل کنند
- مسیر: مسیرهایی که شرکت‌کنندگان قبل از انتخاب پاسخ از درخت بالا و پایین رفتند
هنگامی که از شرکت‌کنندگان خود بخواهید آزمون را انجام دهند، ابزار مشخص می‌کند که کدام ورودی‌ها مسیر(های) صحیح را طی کرده اند و کدامیک نه. دیدن جایی که افراد از "مسیر ایده آل" خارج شده اند، به شما کمک می‌کند تا شناسایی کنید که مشکلات ناوبری در محصول شما کجاست.
این نتایج اغلب به سوالاتی مانند:
- شرکت‌کنندگان فکر می‌کردند محتوای شما را کجا پیدا می‌کنند؟
- آیا مسیریابی یا عبارت را گیج کننده می‌یافتند؟
- اولین بار از چه مسیرهایی استفاده کردند؟
- کدام جایی بود که آن‌ها پشتیبانی گرفتند تا مسیر دیگری را امتحان کنند؟ چقدر طول کشید؟
با تجزیه و تحلیل داده‌های انباشته شده، می‌توانید فرضیه‌های خود را اعتبار ببخشید یا باطل کنید و ناوبری‌ای را طراحی کنید که برای کاربران منطقی باشد.
