فراگیری برنامه‌نویسی مانند هر مهارت دیگری نیازمند صرف زمان، پشتکار و دقت است و در همین راستا در این مقاله سعی شده تا راه‌کارهایی که در یادگیری هر زبان برنامه‌نویسی مفید واقع می گردند را مورد بررسی قرار دهیم (اگرچه رعایت این موارد در ابتدا مقداری کسل‌کننده بوده و روند پیشرفت را کُند می‌کنند، اما پس از مدتی سرعت یادگیری به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت.)
به نمونه کدها توجه کنید
هر برنامه و هر نرم‌افزاری از یکسری کد تشکیل شده که با قرارگیری آن‌ها در کنار یکدیگر، عملکرد آن برنامه شکل می‌گیرد و کار یک برنامه‌نویس نیز نوشتن این کدها است. برای اینکه این روند را سریع‌تر یاد بگیرید، سعی کنید با کدها آشنایی کامل داشته باشید به طوری که وقتی با یک نمونه کدی مواجه می‌شوید، خط به خط آن را با دقت بررسی کنید و تلاش کنید متوجه شوید که نحوهٔ عملکرد آن‌ها چگونه است.
این کار در ابتدا سخت و ناامیدکننده است چرا که در اکثر مواقع حدسی که می‌زنید اشتباه است حتی گاهی یک درصد هم به برنامهٔ اصلی نزدیک نیست ولی ناامید نشوید چرا که پس از چند بار که این کار را انجام دادید، دستوراتی که استفاده شده‌اند در ذهنتان باقی مانده و به راحتی می‌توانید عملکرد برنامه را تشخیص بدهید و حتی کد را با چند تغییر ساده به یک برنامهٔ کاملاً متفاوت تبدیل کنید. در یک کلام، فراموش نکنید که بررسی کدها کمک بسیار بزرگی به فرایند یادگیری شما خواهد کرد.
فقط نمونه کدها را نخوانید، بلکه آن‌ها را اجرا کنید
هنگامی که بررسی کدها را انجام می‌دهید، تنها راه‌حل آزمایش حدس‌هایی که می‌زنید این است که آن‌ها را اجرا کنید و برای این کار کافی است تا کامپایلر یا مفسر مربوط به زبانی که با آن کدها نوشته شده‌اند را داشته باشید تا از طریق آن خروجی برنامهٔ نوشته‌شده را مشاهده کنید؛ ولی یک نکتهٔ مهم وجود دارد و آن هم اینکه از کپی/پیست کردن کدها داخل ادیتور جداً خودداری کنید و حتماً کدها را خودتان تایپ کنید چرا که این کار فواید بسیار زیادی دارا است. اولین فایده‌اش این است که باعث آشنایی شما با دستورات آن زبانِ خاص می‌شود و دومین و مهمترین فایده‌اش این است که با شکل و شمایل سینتکس آن زبان آشنا می‌شوید (به طور مثال، بعد از تایپ کدها به صورت کامل، متوجه خواهید شد که در پایان هر خط دستور باید حتماً ; را تایپ کنید.)
حال پس از اجرای نمونه کدها سعی کنید آن‌ها را تغییر دهید و تأثیر تغییرات را مشاهده کنید و این در حالی است که انجام این تغییرات تجربه‌های خیلی خوبی برای شما در بر دارد و تأثیر تغییرات را می‌توان در همان لحظه مشاهده کرد و مهم‌تر از همه اینکه آسان‌ترین راه برای یادگیری ویژگی‌های یک زبان جدید این است که برخی کدها را آزمایش کرده و تغییر دهید.
روی پروژه‌های واقعی تمرین کنید
وقتی یک دستور را آموختید، شروع به نوشتن نمونه برنامه‌هایی ساده کنید و دستور مورد نظر را در آن به کار ببرید. گاهی پیدا کردن یک ایده برای نوشتن برنامه سخت است اما مجبور نیستید ایده‌های جدید و تازه‌ای را به کار بگیرید بلکه می‌توانید مثال‌های کتاب یا دوره‌ای که در حال مطالعه کردنش هستید را انجام دهید اما نکته‌ای که در اینجا حائز اهمیت است اینکه تلاش کنید تمرین کردن را بدون نگاه کردن به کدها انجام دهید و یا اینکه اگر به یک پروژهٔ بزرگ، مثلاً یک بازی، فکر می‌کنید می‌توانید با ساختن بخش کوچکی از آن شروع کنید که برای خودتان یک تمرین است و بعداً هم می‌توانید از آن بخش در پروژهٔ خود استفاده کنید.
نحوهٔ دیباگ کردن را یاد بگیرید
دیباگرها یکی از مهمترین قسمت‌های یک IDE هستند (ابزاری که این امکان را برای برنامه‌نویس فراهم می‌کند تا خط به خط در میان برنامه جا‌به‌جا شده و حتی این امکان را فراهم می‌کند تا تغییرات مقادیر متغیرها را در خلال اجرای برنامه مشاهده کنید.) در واقع، دیباگرها این امکان را فراهم می‌کنند تا بسیاری از ارورها را بدون صرف وقت زیاد تشخیص داده و برطرف کرد. پس سعی کنید استفاده از آن‌ها را یاد بگیرید و وقت خودتان را در پیدا کردن مشکلات برنامه هدر ندهید.
دنبال منابع بیشتری باشید
وقتی چیزی را متوجه نمی‌شوید، حتماً به دنبال آن باشید و رهایش نکنید. وب سرشار از اطلاعاتی راجع به آموزش برنامه‌نویسی است که به روش‌های مختلفی بیان شده‌اند و هر کدام از این روش‌ها مناسب فردی با سَبک یادگیری خاصِ خود است اما در عین حال اگر به نتیجه نرسیدید، آسان‌ترین راه برای رفع مشکلات‌تان پرسیدن از یک فردِ مطلع است (البته موردی را باید در نظر بگیرید و آن هم اینکه طرز تفکر اشخاص با یکدیگر متفاوت است؛ پس سعی کنید به جای پرسش‌های کلی و کوتاه، راجع به مشکلات‌تان صحبت کنید تا منتور یا راهنمای شما با طرز تفکرتان آشنا شده و سؤال‌تان را درک کند و به درستی به آن پاسخ بدهد.)