Bitcoin (بیتکوین) چیست؟

Bitcoin نوعی واحد پول دیجیتال است که بر اساس اصول Cryptography (رمزنگاری) عمل می‌کند که یکی از ارزهای رمزپایه‌ای است که نسبت به رقبا،‌ بسیار مورد توجه بسیاری قرار گرفته است؛ بنابراین دانستن اینکه بیتکوین چیست، چگونه کار می‌کند، از دید قانونی چه وضعیتی دارد و چه آینده‌ای پیش‌رو دارد، مهم است.

Bitcoin چیست؟
F.A Hayek در سال 1976 در کتابش با عنوان The Denationalisation of Money، ایدهٔ انتشار پول خصوصی را مطرح کرد؛ با این وجود، این ایده در آن زمان بسیار دور از دسترس به نظر می‌رسید اما در چند سال بعد (1999)، Milton Friedman که برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد در سال 1976 شد، پیش‌بینی کرد که در آینده اینترنت باعث خواهد شد تا ارزهایی به‌ وجود بیایند که فارغ از دخالت دولت‌ها بوده و تحت نظر آن‌ها عمل نکنند و این ایده کمتر از ۱۰ سال بعد محقق شد و یک فرد ژاپنی به نام Satoshi Nakamoto، یک روش رمزنگاری ابداع کرد و نام آن را Bitcoin (بیتکوین) گذاشت. روی‌ هم‌ رفته، رواج بیتکوین به سال 2008 که رکود اقتصادی باعث به لرزه در آمدن اقتصاد جهانی شد، برمی‌گردد.

Bitcoin چگونه کار می‌کند؟
بیتکوین را می‌توان به عنوان یک سیستم پول الکترونیک به‌ اصطلاح Peer to Peer توصیف کرد به طوری که از آن می‌توان به‌ عنوان یک سیستم پرداخت ساده برای خرید یا پرداخت قبوض و اموری از این قبیل استفاده نمود (جالب است بدانید که در برخی حوزه‌های قانونی، از بیتکوین به‌ عنوان یک دارایی، پول، کالای مجازی یا یک ضمانت برای انجام معاملات در بورس استفاده می‌شود.)

اساساً بیتکوین یک نوع Cryptocurrency (ارز مرزپایه) است؛ بدین معنی که از اصول رمزنگاری برای ایجاد و انجام نقل‌ و‌ انتقالات مالی استفاده می‌کند. یک #کریپتوکارنسی همچون بیتکوین، به‌ وسیلهٔ مجامع خصوصی مدیریت شده و بی‌نیاز از نظارت دولت‌ها است و این نوع ارز (پول) به گونه‌ای طراحی شده است که واحدهای در گردش آن همیشه محدود باشد (با سرعت کنونی نشر بیتکوین، آخرین بیتکوین در سال 2140 با محاسبات پیچیدهٔ‌ ریاضیاتی ایجاد خواهد شد.)

پول‌های رمزنگاری شده (کریپتوکارنسی) بر بستر Blockchain کار می‌کنند (Blockchain در واقع به عنوان دفترکل حسابرسی ارزهایی همچون بیتکوین،‌ اتریوم و غیره است که قابلیت دسترسی عمومی دارد و طوری طراحی شده است که تمام نقل‌ و‌ انتقالات بیتکوین‌ها در آن ثبت می‌گردد.) زمان انجام هر نقل و انتقال در #بلاکچین به کمک رمزنگاری ایمن‌سازی شده و هر به‌روزرسانی این دفترکل، بیت‌کوین‌های جدیدی را منتشر می‌کند. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است تا حساب‌های بیتکوینی این توانایی را داشته باشند که موجودی خود را حساب کرده و تراکنش‌های جدید قابلیت صِحت‌سنجی را داشته باشند.

فروشنده و خریدار با استفاده از یک دادهٔ امنیتی که به‌ اصطلاح Private Key (کلید خصوصی) نام دارد، وارد یک تراکنش می‌شوند. این کلید به وسیلهٔ صاحب حساب مبدأ برای اجازه دادن به انجام تراکنش ایجاد می‌شود و در حالت عادی کسی نمی‌تواند پس از ایجاد، آن‌ را تغییر دهد. همچنین تمامی تراکنش‌ها برای کاربران نمایش داده شده و شبکه با اجرای فرایند که Mining نام دارد، آن‌ها را تأیید می‌کند. در پایان تراکنش، مبلغ مورد نظر را بین طرفین معامله ردو‌بدل شده و در بلاکچین ذخیره می‌شود و بدین ترتیب است که انتقال پول نهایی می‌شود.

آیا Bitcoin قانونی است؟
قانونی بودن یا نبودن بیتکوین یک مسألهٔ بحث‌برانگیز است! برخی مراجع حقوقی قوانین و مقرراتی در قبال بیتکوین تدوین کرده‌اند و برای برخی دیگر هم، بیتکوین یک منطقهٔ خاکستری است. برای مثال، در ژاپن بیتکوین و دیگر پول‌های مجازی از نظر حقوقی پذیرفته شده و به‌ عنوان یکی از روش‌های پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند اما این در حالی است که مثلاً بانک مرکزی چین محدودیت‌هایی در مورد معاملات بیتکوینی قائل شده است. در آمریکا هم ایالت‌های مختلف برخوردهای متفاوتی با بیتکوین دارند. به طور مثال، ادارهٔ مالیات امریکا (IRS) در تعاریف مالیاتی خود بیتکوین را یک دارایی می‌داند، نه پول! با این حال، خزانه‌داری امریکا بیتکوین را یک پول مجازی غیرمتمرکز طبقه‌بندی کرده است.

چه آینده‌ای در انتظار Bitcoin است؟
نه تنها بیتکوین، بلکه تمامی کریپتوکارنسی‌ها ذاتاً کم‌ثبات هستند؛ اما کماکان با وجود غیرقابل پیش‌بینی بودن آیندهٔ بیتکوین، طبق گزارشی که در مجلهٔ Forbes منتشر شده، پیش‌بینی می‌شود که در آینده، بازار اقبال خوبی نسبت به پول‌های رمزگذاری شده نشان خواهد داد.

نتیجه‌گیری
جدای از این، استفاده از بلاکچین می‌تواند تحولی در صنایع دیگر، از جمله موسیقی، آموزش، رأی‌گیری و غیره به‌ وجود آورد و می‌توان گفت با وجود اینکه شاید بیتکوین توان جایگزینی پول رسمی کشورها را در آینده‌ای نزدیک نداشته باشد، اما عملاً پول‌های رمزنگاری شده رشد قابل‌توجهی را در آینده‌ای نه‌ چندان دور تجربه خواهند کرد.

با این تفاسیر، هنوز هم بسیاری از سرمایه‌گذاران هستند تمایل زیادی به سرمایه‌گذاری روی بیتکوین و سایر کریپتوکارنسی‌ها ندارند و این به دلیل ناپایداری و در نتیجه ریسک زیاد ناشی از این نوع سرمایه‌گذاری است. با این حال، درخواست بیتکوین در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری یافته است و این در حالی است که با ایجاد یک چارچوب قانونی مناسب برای بیتکوین، سرمایه‌گذاری در بازار بیتکوین در طولانی‌مدت توجیه‌پذیرتر خواهد شد. لازم به ذکر است که پیش از این، در رادیو فول‌استک پادکستی تحت عنوان بابک جلیلوند: کارشناس و مشاور فناوری بلاکچین و کریپتوکارنسی منتشر نمودیم که برای علاقمندان به حوزهٔ بلاکچین، به خصوص بیتکوین، می‌تواند مفید واقع گردد.

حال نوبت به نظرات شما می‌رسد. اوضاع بیتکوین در ایران چگونه است؟ آیا تاکنون تجربهٔ خرید و فروش از طریق این پول مجازی را داشته‌اید؟ نظرات، دیدگاه‌ها و تجربیات خود در مورد بیت‌کوین را با سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.