بیش از دو دهه است که از استاندارد شدن پروتکل HTTP/1.1 می‌گذرد و این در حالی است که HTTP/2 آخرین مرحلهٔ تکاملی این پروتکل انتقال ابرمتن است که در نهایت این تکنولوژی جدید جایگزین HTTP/1.1 خواهد شد (HTTP پروتکلی شبکه‌ای است که کاربرد آن ارسال ریکوئست و دریافت ریسپانس در شبکهٔ جهانی وب است). نسخهٔ HTTP/2 در مقایسه با نسخهٔ قدیمی‌تر این پروتکل دارای مزایای بسیاری است که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن‌ها بپردازیم.

HTTP/2 با HTTP/1.1 چه تفاوت‌هایی دارا است؟

واقعیت امر آن است که نام اصلی دومین نسخه از پروتکل اچ‌تی‌تی‌پی HTTP/2 است که ایدهٔ آن برگرفته از فناوری SPDY می‌باشد (لازم به ذکر است که پروتکل SPDY در سال ۲۰۰۹ توسط گوگل ابداع شد).

HTTP/1.1 دارای یکسری مشکلات است و این در حالی است که این پروتکل در زمانی ساخته شد که حجم صفحات وب به‌ ندرت از 100 کیلو بایت تجاوز می‌کرد، زبان CSS هنوز فراگیر نشده بود اما زبان JavaScript تازه پایش به وب باز شده بود ولی صرفاً برای یکسری اِفکت‌ ساده و یا وَلیدیشن فرم‌ استفاده می‌شد. زمانی که این پروتکل عرضه شد، پهنای باند بالا، فناوری ای‌جکس، وب اپلیکیشن‌های تک‌صفحه‌ای و فریمورک‌های سمت کاربر هنوز وجود خارجی پیدا نکرده بودند و در واقع تحت هیچ عنوان امکان ارسال بیش از چند ریکوئست به سرور برای اجرای کامل یک صفحهٔ وب در مرورگر کاربران وجود نداشت!

اهداف اصلی شکل‌گیری HTTP/2

با این تفاسیر، اهداف اصلی پیاده‌سازی HTTP/2 کاهش دادن زمان لود صفحات وب بود؛ گرچه توضیح پیرامون نحوهٔ پیاده‌سازی دومین نسخه از این پروتکل بسیار فنی و پیچیده می‌شود، اما در ادامه سعی می‌کنیم به زبانی گویا و ساده این مسئله را تشریح کنیم.

1. نسخهٔ HTTP/2 حاوی داده‌های باینری (دودویی) است: HTTP/1.1 از داده‌های متنی استفاده می‌کند و این در حالی است که داده‌های متنی به طور کلی در سراسر شبکه از بازدهی کمتری نسبت به داده‌های باینری برخوردارند.

2. هِدِرهای HTTP/2 فشرده‌ شده هستند: به طور کلی منظور از Header اطلاعاتی است که در پاسخ به یک ریکوئست ارسال می‌شود که شامل دیتا، مبدأ، نوع، حجم، مدت زمان کَش و موارد دیگر است. برخلاف HTTP/1.1، این داده‌ها در نسخهٔ HTTP/2 فشرده‌سازی می‌شوند تا پرفورمنس ارتقاء یابد.

3. نسخهٔ HTTP/2 اصطلاحاً Asynchronous است: در HTTP/1.1، سرور باید به همان ترتیبی که ریکوئست‌ها را دریافت کرده است، ریسپانس‌ها را ارسال کند اما نسخهٔ HTTP/2 اصطلاحاً Asynchronous است؛ بنابراین پاسخ‌های سریع‌تر و در عین حال با حجم کمتری می‌تواند در زمان کوتاه‌تری از سمت سرور ارسال شود.

4. نسخهٔ HTTP/2 مولتی‌پلکس است: در HTTP/1.1، فقط یک درخواست روی یک کانکشن اینترنتی TCP در آن واحد می‌تواند به کار گرفته شود و مرورگرها به طور عادی قادر به ایجاد 4 تا 8 کانکشن با سرور هستند و این در حالی است که ریکوئست‌هایی با حجم زیاد می‌توانند سرعت دانلود فایل‌های دیگر را به تأخیر بیندازند! HTTP/2 اجازهٔ ارسال چندین ریکوئست (درخواست) و دریافت ریسپانس (پاسخ) از سمت سرور را به طور هم‌زمان بر روی یک کانکشن امکان‌پذیر می‌سازد.

5. نسخهٔ HTTP/2 امکان استفاده از Server Push را فراهم می‌سازد: ‌‌با استفاده از این نسخه از پروتکل اچ‌تی‌تی‌پی، سرور می‌تواند فایل‌ها -و به طور کلی هر نوع داده‌ای- را قبل از آنکه ریکوئستی ارسال شود، برای مرورگر بفرستد که به این فناوری اصطلاحاً Server Push گفته می‌شود. برای مثال، ممکن است شما در پایین صفحهٔ خود به یک اسکریپت لینک دهید. در HTTP/1.1، مرورگر کدهای HTML را دانلود می‌کند، تجزیه می‌کند و سپس فایل جاوااسکریپت را بارگذاری می‌کند (این بارگذاری هنگامی است که با تگ <script> روبه‌رو شویم). سروری که HTTP/2 را ساپورت کند، می‌تواند چنین فایلی را قبل از اینکه نیاز آن را تشخیص دهد، برای مرورگر ارسال کند که در نتیجه در صورت نیاز، کاربر معطل دانلود شدن فایل‌های جی‌اس نخواهد شد (که این به معنی UX بهتر است).

آیا HTTP/2 خیلی بهتر عمل می‌کند؟

این موضوع از یک سرور به سرور دیگری متفاوت است، اما HTTP/2 در مقایسه با HTTP/1.1 و منوط به اینکه از پروتکل امن HTTPS استفاده شده باشد، تا چند برابر سریع‌تر عمل می‌کند.

آیا هم‌اکنون زمان مهاجرت به HTTP/2 رسیده است؟

در یک کلام، بله. با این حال، HTTP/2 تنها هنگامی فعال است که نرم‌افزار وب سروری همچون آپاچی و مرورگر کاربران این پروتکل را ساپورت کنند. هنگامی که هر یک از این دو مورد نتواند با موفقیت پروتکل را اجرا کند، کانکشن دوباره به حالت HTTP/1.1 برمی‌گردد. در پایان سال 2016، تقریباً ۱۱٪ از ده میلیون وب‌سایت HTTP/2 را ساپورت می‌کردند (لازم به ذکر است که تمام ورژن‌های فایرفاکس، سافاری، مایکروسافت اج، کروم و دیگر مرورگرهای مبتنی بر Blink این پروتکل را ساپورت می‌کنند).

چگونه تست کنیم که ببینیم وب‌سرورمان HTTP/2 را ساپورت می‌کند؟
ابزار HTTP/2 Test این امکان را در اختیار شما قرار می‌دهد تا تست کنید ببینید آیا سرور شما قادر به پشتیبانی از HTTP/2 می‌باشد یا خیر. اگر شما از سرورهای اختصاصی یا مجازی استفاده می‌کنید، می‌توانید HTTP/2 را به سادگی فعال سازید؛ اکثر وب‌سرورها -شامل Apache ،Nginx ،LiteSpeed و Microsoft IIS- به طور مستقیم از این پروتکل پشتیبانی می‌کنند یا دارای ماژول‌های از پیش نصب‌شده‌ای برای این‌ کار هستند (البته توجه داشته باشیم که این وب‌سرورها تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند).

آیا باید سورس‌کد وب‌سایت خود را آپدیت کرد؟

در یک کلام، خیر. هر کدی که روی HTTP/1.1 اجرا شود، روی HTTP/2 نیز به سادگی اجرا خواهد شد (البته شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور، راه‌کارهایی که امروزه در کدنویسی استفاده می‌کنیم در فضای HTTP/2 کارایی چندانی نداشته باشند).

توجه داشته باشیم که کاهش تعداد ریکوئست‌ها در زمانی که از پروتکل HTTP/1.1 استفاده می‌کنیم خوب است اما پس از مهاجرت به HTTP/2، می‌شود خیلی نگران تعداد ریکوئست‌ها نبود چرا که بار زیادی به سرورمان تحمیل نخواهند کرد حتی شاید بهتر باشد که مثلاً به جای یک فایل سی‌اس‌اس اصلی، از چندین فایل سی‌اس‌اس مجزا استفاده کرد تا در صورت نیاز به اعمال تغییر در یکی از آن‌ها، صرفاً نیاز به آپدیت یک فایل باشد.

در گذشته زمانی که وب‌مسترها می‌خواستند تا با استفاده از پروتکل HTTP/1.1 از قابلیت ارسال چندین ریکوئست هم‌زمان استفاده کنند، از چندین دامین یا CDN استفاده می‌‌کردند (مثلاً یکسری فایل‌های جاوااسکریپت را روی sub1.example.com قرار می‌دادند و یکسری دیگر را روی sub2.example.com) که این کار را به‌منظور برقراری کانکشن‌های بیشتری روی بستر HTTP/1.1 انجام می‌دادند اما خبر خوب اینکه انجام این کار برای HTTP/2 اصلاً لازم نیست چرا که در HTTP/2 شما می‌توانید در یک کانکشن، تعداد ریکوئست‌های زیادی ارسال کنید.

نتیجه‌گیری

به نظر می‌رسد باتوجه به اینکه امروزه بسیاری از موتورهای جستجو همچون گوگل اهمیت زیادی به زمان لود سایت می‌دهند و روز‌به‌روز هم به تعداد کاربران دیوایس‌های هوشمندی همچون موبایل و تبلت افزوده می‌شود که بالتبع زمان لود سایت برای ایشان حائز اهمیت است، زمان مناسبی برای این مهاجرت باشد.

نظر شما چیست؟ آیا تاکنون امکان استفاده از پروتکل HTTP/2 را داشته‌اید و آیا توانسته‌اید از لحاظ پرفورمنسی مقایسه‌ای مابین این نسخه و HTTP/1.1 انجام دهید؟ نظرات و دیدگاه‌های خود را با سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.

HTTP/2 چیست و چه تفاوت‌هایی با HTTP/1 دارا است؟