یکی از بحث‌های داغ کنونی، استفاده از فناوری در فوتبال است به طوری که برخی کارشناسان با حضور تکنولوژی در فوتبال موافقند و بر این باورند که تکنولوژی خطاهای داوری را به حداقل می‌رساند و باعث برقراری عدالت در زمین فوتبال می‌شود اما در عین حال عدۀ دیگر بر این باورند که با کمتر شدن اشتباهات داوری و رُباتی شدن داوریِ فوتبال، لذت فوتبال از بین می‌رود!
در واقع، منتقدین استفاده از تکنولوژی در فوتبال می‌گویند که چنین کاری روح و جان فوتبال را از بین می‌برد؛ اما در نظر داشته باشیم که اشتباهات داوری هیچ‌گاه شیرین نبوده‌اند (برای مثال، گل Frank Lampard در مقابل آلمان در جام‌جهانی 2010 به اشتباه قبول نشد و هواداران انگلیسی هنوز هم از این بابت ناراحت‌اند!)
این اختلافات هرچه که باشند، نیاز به توضیح نیست که اشتباهاتِ بزرگی مانند قبول نشدن گل در بازی‌های بزرگی مانند جام‌جهانی چندان خوشایند نیست. در همین راستا، برخی بر این باورند که با حضور داروان حرفه‌ای‌تر مشکلات حل می‌شوند؛ ولی به نظر می‌رسد که چنین دیدگاهی تنها مانع ورود نوآوری به فوتبال می‌گردد و اگر بخواهیم عادلانه به قضیه نگاه کنیم، تاکنون به قدری اشتباهات داوری دیده‌ایم که می‌دانیم حداقل برای مدتی به نوآوری‌های جدید هم نباید اطمینان کورکورانه داشته باشیم!
تاریخ‌ساز شدن جام‌جهانی 2018
بی‌عدالتی در داوری مهم‌ترین دلیلی است که باید شاهد استفادهٔ بیشتر از تکنولوژی در فوتبال باشیم به طوری که در جام‌جهانی 2018 روسیه دیدیم که استفادهٔ وسیع از تکنولوژی‌های مختلف، چگونه به کمک داوران آمد. در واقع، برای اولین بار در تاریخِ جام‌جهانی شاهد حضور Video Assistant Referee یا به اختصار VAR (کمک‌داور ویدویی) بودیم که به داوران در تصمیم‌گیری‌هایی مانند قبول کردن گل، دادن کارت قرمز، پنالتی و تشخیص اشتباهاتشان کمک کرد.
اساساً بررسی این تصمیم‌های چند میلیون دلاری تا پیش از جام‌جهانی روسیه کارِ کارشناسان و مفسران فوتبال بوده که اساساً تأثیری هم در نتیجهٔ بازی نداشته‌اند اما با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند Hawk-Eye و Goal Ref برای دومین بار در تاریخ جام‌جهانی، مبرهن است که اکنون در تاریخِ فوتبال بیش از هر زمان دیگری در حال استفاده از فناوری‌های نوین هستیم.
VAR چگونه کار می‌کند؟
VAR به طور کلی به داور پیشنهاد می‌کند که آیا اتفاقی رخ داده است که از چشم داور پنهان مانده باشد! این تکنولوژی ویدیوهای حوادث مختلفِ بازی را بررسی می‌کند و به داوران توصیه‌ها و پیشنهاداتش را اعلام می‌کند. همچنین داور می‌تواند تصمیم بگیرد که به VAR اعتماد کند و تصمیم آن را بپذیرد یا می‌تواند ویدیو حادثه را از کنار زمین بار دیگر بررسی کند.
طبق گفته‌های FIFA، در موقعیت‌های حساس و مهم، VAR ابزاری خواهد بود برای تصحیحِ اشتباهاتِ واضح و حوادثی که توسط داوران نادیده گرفته شده‌اند. با احتمالات بی‌شماری که پیش رو است، با موفق بودن VAR شاهد یک دورهٔ جدید در فوتبال خواهیم بود که توسط تکنولوژی رقم می‌خورد.
چه ارتباطی مابین AI ،IoT و فوتبال می‌تواند وجود داشته باشد؟
فناوری اینترنت اشیاء (IoT) یک عنصر حیاتی برای ایجاد تجربیات نوظهور و پیشرفت در دنیای مدرن است (برای کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه، می‌توانید به مقالهٔ اینترنت اشیاء (Internet of Things) چیست؟ مراجعه نمایید.) بر این اساس، اینترنت اشیاء در سال‌های پیش‌رو قرار است تغییرات انقلابی زیادی را در هر ورزشی، نحوهٔ مربی‌گری، برگزارکنندگانِ رویدادهای ورزشی و حامیان ایجاد کند. با کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی نیز می‌توان اشتباهات داوری را به صفر رساند؛ بنابراین دیگر هیچ اشتباه مرتبط با داوری از قبیل برخورد توپ با دست بازیکن دور از چشمان داور نخواهیم داشت.
در پاسخ به این سؤال که «این تکنولوژی‌ها چگونه کار می‌کنند؟» باید گفت که سنسورهای متصل به پلتفورم‌های مجهز به IoT در صحنه‌های مشکوک و حساس اطلاعات را جمع‌آوری کرده و در همان لحظه اطلاعات را مورد پردازش قرار می‌دهند و بدون برهم زدن و قطع کردن بازی، داور را از نتیجهٔ پردازش داده‌ها مطلع می‌کنند. همچنین این سیستم‌ها با پردازش اطلاعاتِ به دست آمده، پس از بازی آمار و ارقام بی‌نقصی از جمله عملکرد بازیکان در اختیار کارشناسان قرار می‌دهند. به طور کلی، حوزه‌هایی که در آن‌ها IoT و AI به کمک ورزش فوتبال می‌آید عبارتند از:
- اوت و گل: سنسورهای کار گذاشته در توپ می‌توانند تشخیص بدهند که آیا توپ از خطِ اطرافِ زمین یا خط دروازه رد شده است یا خیر.
- آفساید: سنسورهای موجود در کفش بازیکن و توپ می‌توانند آفساید را تشخیص بدهند. #هوش مصنوعی با بررسی موقعیت توپ و کفش‌های بازیکنان حمله و دفاع تیم‌های مقابل، درستیِ آفساید را تشخیص می‌دهد.
- خطا: هوش مصنوعی با بررسی موقعیت پاهایِ دو بازیکن و نحوره برخورد بازیکنان، می‌تواند تشخیص بدهد که آیا خطایی رخ داده است یا خیر.
- موقعیت خطا: از همین تکنولوژی‌ها برای بررسی موقعیت خطا نیز استفاده می‌شود. در این صورت می‌توان به راحتی فهمید که برای مثال خطا در محوطهٔ جریمه رخ داده و پنالتی شده است یا خیر.
به غیر از این‌ها، سنسورهای به کار رفته می‌توانند باعث کمتر شدن تلفات فوتبال میان بازیکنان و تماشاگران نیز شوند. سنسورهای پوشیدنی بر پایه اینترنت اشیاء، می‌توانند قبل از وقوع هر نوع حادثه‌ای (مانند تجمعات گروهیِ تخریب‌آمیزِ تماشاگران) پلیس‌های امنیتی را مطلع نمایند.
در زمین هم سنسورهای کار گذاشته شده در لباس‌های بازیکنان، سلامتی و الگوی ضربان قلب ایشان را زیر نظر می‌گیرند و در صورت بروز هرگونه مشکلی، سریعاً پزشکان حاضر در استادیوم را مطلع می‌سازند. چنین قابلیتی می‌تواند در صورت بروز مشکلاتی مانند حملهٔ قلبی، با به موقع خبر دادن به پزشکان، از بروز مشکلاتی جدی جلوگیری کنند (در سال 2012 چنین مشکلی برای Fabrice Muamba، هافبک تیمِ Bolton Wanderers، رخ داد به طوری که وی پس از بهبودی کامل نیز قادر به بازی نبود و مجبور شد از فوتبال خداحافظی کند.)
نیاز به توضیح نیست که با استفاده از چنین تکنولوژی‌هایی، فوتبال به قدری رباتی می‌شود ولی نیمهٔ پر لیوان این است که خطاهای داوری به حداقل می‌رسند، سلامتی بازیکنان مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد، نظارت بر تماشاچیان بی‌اخلاق بیشتر می‌شود و در کل شاهدِ فوتبال سالم‌تری خواهیم بود.