یادگیری خرد یا Microlearning چیست؟
یادگیری الکترونیکی در سال‌های اخیر و به‌ویژه تحت تاثیر گسترش ویروس کرونا در دنیا، تبدیل به یک ترند جهانی شده است. با ایجاد محدودیت‌های تردد در شهرها و محدود شدن امکان یادگیری حضوری، همه به دنبال پیدا کردن بهترین و موثرترین روش برای استفاده از بستر آنلاین برای یادگیری هستند. برهمین اساس در سال 2022، طراحی آموزشی یکی از مهم‌ترین موضوعات در صنعت آموزش است. از آنجایی که به طور روزافزون موسسات بیشتری درگیر آموزش الکترونیکی کاربران خود می‌شوند، انتخاب شیوه‌های درست انتقال محتوا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. آموزشگاه‌ها باید هم‌زمان هم به کیفیت محتوای آموزشی و هم نحوه‌ی ارائه‌ی آن توجه ویژه داشته باشند. طراحی آموزشی موثر، یادگیرنده را در مرکز قرار می‌دهد و بر ارائه‌ی تجربیات با کیفیت بالا، شخصی، شهودی، سرگرم کننده و نوآورانه که ریشه در نیازهای کاربر دارد، تمرکز می‌کند. یکی از شیوه‌های عرضه‌ی محتوای آموزشی که اخیرا با استقبال چشم‌گیری روبه‌رو شده، شیوه‌ی یادگیری خرد یا میکرولرنینگ است. در این مقاله با این شیوه‌ی آموزشی بیشتر آشنا می‌شویم.
تاریخچه‌ی میکرولرنینگ
کل مفهوم ریز یادگیری بر اساس منحنی فراموشی "هرمان ابینگهاوس" است. در اواسط دهه‌ی 1880، هرمان ابینگهاوس اولین کسی بود که رویکردی علمی برای مطالعه و طبقه‌بندی حافظه ایجاد و جهان را با مفاهیمی مانند منحنی یادگیری و منحنی فراموشی آشنا کرد. او در طول مطالعات خود، آزمودنی‌ها را با بررسی تاثیر اصوات و هجاهای اشتباه بر روی حافظه آنها آزمایش می‌کرد. در طول این آزمایش‌ها، او شروع به ارزیابی قابلیت‌ها و عملکرد حافظه در آزمودنی‌های خود کرد. ابینگهاوس معتقد بود که حافظه در طول آزمایش ثابت نمی‌ماند، یعنی حافظه می تواند بارها افزایش یا کاهش یابد و دوباره به حالت قبل برگردد. البته، این مساله به موضوعی که فرد مورد آزمایش یاد می‌گیرد و روش‌های یادگیری نیز بستگی دارد. این نتایج با مطالعات او در زمینه فراموشی و در نهایت «منحنی فراموشی» او مطابقت دارد. این مطالعات همچنین منجر به کشف "صرفه‌جویی" در حافظه شد. صرفه‌جویی در حافظه به دانشی اشاره دارد که زمانی در بالای ذهن قرار داشته و با دقت کامل (یا حداقل نسبتاً کامل)، به خاطر سپرده شده است. این اطلاعات که کاملاً به خاطر سپرده شده‌اند را می‌توان پس از یادگیری مجدد، حتی باگذر زمان قابل توجهی از یادگیری و عدم استفاده از مفاهیم آموخته شده، بسیار راحت‌تر به خاطر آورد.
براساس منحنی فراموشی ابینگهاوس، افراد معمولاً 80٪ از مطالبی را که یاد می‌گیرند، در عرض یک ماه از دست می‌دهند. وقتی افراد مقادیر زیادی از اطلاعات را یاد می‌گیرند، آن اطلاعات را تنها برای مدت زمان معینی در حافظه‌ی خودنگه می‌دارند و اگر این اطلاعات برای وظایف معمول، «مهم» نباشند، این دانش به مرور زمان در ذهن کمرنگ می‌شود. برای مقابله با این موضوع می‌توان از مفهوم یادگیری خرد استفاده کرد. تقسیم محتوا به قطعات کوچک و یادآوری بخش‌های مختلف آن در طول زمان، می‌تواند به بهبود حفظ دانش و بهره‌وری آن کمک کند. براساس نمودار حفظ حافظه‌ی ابینگهاوس، وقتی کسی برای اولین بار چیزی را یاد می‌گیرد، تمام آن اطلاعات را حفظ می‌کند و با گذشت روزها، نگهداشت حافظه، شروع به کاهش می‌کند، اما هرچه اطلاعات بیشتر مرور شود، تعداد بیشتری از آنها و برای مدت طولانی‌تری در ذهن باقی می‌مانند.
تعریف خُردآموزی یا یادگیری خرد
خردآموزی به توسعه‌ی یک مهارت گسترده، از طریق تکه‌های کوچک از اطلاعاتی که به تدریج داده می‌شود، اشاره دارد. در این روش، محتوای آموزشی به بخش‌های کوچک و اصطلاحاً کپسولی برای سپردن بهتر آن به ذهن، تقسیم شده و مبتنی بر این روش تولید و ارائه می‌شود. این کار را می‌توان با ارائه‌ی ماژول‌‌های کوچک، با ویدیوهایی که تنها چند دقیقه طول می‌کشد، انجام داد.
میکرولرنینگ شیوه‌ای جدید، مبتنی بر تکنولوژی، کاربردی و موثر برای سپردن اطلاعات به صورت سریع‌تر و آسان‌تر به ذهن است، که با گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند، با استقبال زیادی مواجه شد. این روش یادگیرنده را با محتوا درگیر کرده و تاثیر منفی مشکل حواس‌پرتی یا بی‌حوصلگی یادگیرنده را در روند آموزش کمتر می‌کند. میکرولرنینگ با تمرکز روی "آنچه واجب است بدانیم" بجای "آنچه خوب است بدانیم"، در هر ماژول، یک یا دو موضوع را آموزش می‌دهد و به این ترتیب روند یادگیری را تسریع می‌کند. برای آنکه هدف یادگیری کاملا محقق شود باید اطمینان حاصل کنیم که موضوع در قالب میکرولرنینگ قابل ارائه باشد. این شیوه به دلیل تاکید روی هدف‌گذاری دقیق، در یادگیری و یادآوری آموزش‌ها بسیار موثر است. با این وجود ممکن است در آموزش مباحث پیچیده و نیازمند یادگیری عمیق، عملکرد مورد انتظار را نداشته باشد.
مزایای خردآموزی
- کاهش هزینه‌های آموزش
- زمان‌بندی کوتاه یادگیری
- تمایل بیشتر یادگیرنده به تکرار موضوع یادگیری
- دسترسی سریع و آسان به محتوا
- انعطاف‌پذیری و تنوع در شیوه‌ی ارائه‌ی مطلب
- افزایش کنترل و آزادی عمل یادگیرنده در فرایند آموزش
- افزایش تعامل یادگیرنده در تمامی مراحل آموزش
محتوایی که در میکرولرنینگ ارائه می‌شود باید به صورت پیام‌ها یا نکات کوتاه، هدفمند، همراه با متن و برای کمک به یادگیری کاربران تنظیم شده باشد.
ابزارهای یادگیری خرد
- میکروکپی (مثل پیام‌های خطا در استفاده از ابزارهای دیجیتال)
- ویدئو
- یادگیری خودآموز
- بلاگ
- بازی
- دستورالعمل‌های شغلی
- پادکست
- اینفوگرافی
- تعریف واژگان تخصصی
- و سایر ابزارهای بصری
زمان‌بندی میکرولرنینگ
قالب سریع Micolearning به یادگیرندگان این امکان را می‌دهد که از استراحت‌های کوتاه خود، در طول روز برای یادگیری استفاده کنند. آنها می‌توانند به مدت 5-15 دقیقه روی یادگیری چیزی تمرکز کنند و سپس به موضوعات مهم‌تر بپردازند. در جدول زیر اطلاعاتی از مدت زمان یادگیری آمده است:
عنوان | زمان |
|---|---|
بیشترین مدت زمان میکرولرنینگ | 15 دقیقه |
ایده‌آل‌ترین مدت زمان میکرولرنینگ | 10 دقیقه |
پربازده‌ترین مدت زمان میکرولرنینگ | 2 تا 7 دقیقه |
امروزه با توجه به تحولات سریع در صنعت آموزش، استفاده از شیوه‌های نوین یادگیری، هم برای یادگیرندگان و هم برای مدرسان تبدیل به یک ضرورت شده و هر دو گروه، همواره در تلاش هستند تا با استفاده ازشیوه‌های مدرن، سرعت و دقت آموزش را بالا برده و هزینه‌های آن را کاهش دهند. در مقاله‌های بعدی با ترندهای یادگیری آنلاین بیشتر آشنا می‌شویم.