درگاه پرداخت چیست؟
درگاه پرداخت اینترنتی، سرویس الکترونیکی مالی نوینی است که به منظور انجام تراکنش‌های آنلاین پدید آمده است. اما کارکرد اصلی درگاه پرداخت در واقع رشد و توسعه‌ی کسب و کارهایی‌ست که در بستر اینترنت فعالیت دارند. در واقع این روش پرداخت به مشتریان این نوع کسب و کارها اجازه می‌دهد پس از انتخاب محصول یا خدمات مورد نظر خودشان در وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی، از طریق درگاه پرداخت، وجه مورد نظر را برای فروشنده واریز کنند. برای این منظور بدیهیاتی مانند دسترسی به اینترنت و داشتن کارت بانکی عضو شتاب و البته رمز اینترنتی نیز الزامی است.
گفتنی است که درگاه‌های پرداخت اصولا فرآیند واریز وجه را برای کاربران بسیار ساده می‌کنند؛ یعنی مشتری بدون نیاز به مراجعه به بانک یا دستگاه ATM به سادگی و تنها از طریق گوشی هوشمند خود، عملیات واریز وجه را انجام می‌دهد. بنابراین استفاده از سرویس درگاه پرداخت در تمام اشکالش برای هر دو طرف یک مراوده‌ی مالی، صرفه‌جویی در زمان و انرژی به همراه خواهد داشت.
کاربردهای درگاه پرداخت
به‌طور کلی درگاه اینترنتی پرداخت کاربردهای بسیار زیادی خواهد داشت. در زیر به برخی از این کاربردها اشاره خواهیم کرد.
فروشگاه‌های آنلاین: همان‌طور که پیش‌تر اشاره‌ای کردیم، فروشگاه‌ها و سایت‌های اینترنتی اولین هدف استفاده از درگاه‌های پرداخت هستند. وب‌سایت‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی، محصولات متنوعی را به مصرف‌کنندگان ارائه می‌کنند و در سال‌های اخیر مردم نیز به‌طور عمومی، به سمت خریدهای غیر حضوری از این نوع فروشگاه‌ها جذب شده‌اند. بنابراین با توجه به حجم بالای مراجعه‌ی مشتریان و به تبع آن فرآیند واریز مبالغ مختلف توسط مشتریان، استفاده از درگاه پرداخت برای فروشگاه‌های آنلاین، اکنون دیگر یک امر ضروری به شمار می‌رود و از جمله مواردی است که بیش‌ترین کاربرد را خواهد داشت.
صندوق‌های فروشگاهی: عموما اغلب فروشگاه‌ها برای این‌که بتوانند خریدهای مراجعین خود را ثبت کنند و همچنین فاکتور مشتریان را در اختیارشان قرار بدهند، از دستگاه‌هایی تحت عنوان صندوق فروشگاهی استفاده می‌کنند. اکنون اغلب این صندوق‌ها به‌طور مستقیم به پایانه‌های پرداخت وجه یا همان دستگاه‌های کارتخوان هم متصل شده‌اند و فرآیند پرداخت تا حد زیادی به صورت خودکار انجام می‌شود و مشتری فقط کافی‌ست کارت بانکی خود را در دستگاه روی پیشخوان بکشد، آن‌گاه ثبت مبلغ و صدور فاکتور به صورت خودکار انجام می‌شود.
اما اخیراً این امکان نیز فراهم شده است که درگاه پرداخت به این سیستم اضافه شود؛ یعنی بعد از ثبت نهایی خرید مشتری در سیستم، به جای کارت کشیدن، یک لینک پرداخت برای مشتری ارسال می‌شود که مشتری می‌تواند به سادگی از طریق آن وارد صفحه‌ی پرداخت شده و مبلغ ثبت شده‌ی مورد نظر را برای فروشنده واریز نماید.
سفارش‌های تلفنی و اینترنتی: وقتی مشتری سفارش تلفنی یا اینترنتی انجام می‌دهد، راه‌های مختلفی برای دریافت وجه از او وجود دارد؛ یک راه مرسوم، عملیات کارت به کارت است که البته خیلی شیوه‌ی مناسبی نیست، اگرچه گاهی اوقات بسیار روش متداولی در میان کاربران است. زیرا که از امنیت کافی برخوردار نیست و وجهه‌ی حرفه‌ای کسب و کار مورد نظر را نیز دچار خلل خواهد نمود. روش دیگر این است که از شیوه‌ی پرداخت در محل استفاده شود و پیک شرکت یا فروشگاه، پس از تحویل سفارش به صورت نقدی مبلغ را در محل، تحویل بگیرد. اما این روش نیز که احتیاج به پول نقد دارد، و یا همراه داشتن دستگاه کارتخوان سیار توسط پیک فروشگاه، مخاطرات و البته معضلاتی ایجاد خواهد کرد. روش مطلوب‌تر در این زمینه نیز، استفاده از درگاه پرداخت اینترنتی است. بر این اساس فروشنده می‌تواند پس از ثبت سفارش تلفنی و یا اینترنتی، به‌صورت خودکار یک لینک پرداخت برای مشتری پیامک کند و مشتری نیز به سادگی از طریق آن لینک، وارد صفحه‌ی پرداخت شده و واریز وجه مورد نظر را انجام بدهد.
منوهای مختلف دیجیتالی: بسیاری از رستوران‌ها اکنون با اهداف مختلف تلاش می‌کنند به جای منو کاغذی از منوهای دیجیتالی استفاده کنند. در واقع حرکت به سمت لوکس بودن و جذب مشتری از طریق امکانات و قابلیت‌های حرفه‌ای‌تر از جمله عواملی است که رستوران‌ها را به‌سمت استفاده از منوهای دیجیتالی کشانده است. با این وصف در بسیاری از این منوهای دیجیتالی یک لینک پرداخت تعبیه شده که مشتری می‌تواند با لمس آن لینک، وارد صفحه‌ی پرداخت شود. در واقع منو از طریق یک کد QR در دسترس مشتریان قرار می‌گیرد و آن‌ها از طریق اسکنر گوشی خودشان کد مورد نظر را اسکن کرده و وارد منو می‌شوند. آن‌گاه پس از انتخاب گزینه‌ی مورد نظر، پرداخت وجه نیز از طریق لینک پرداخت صورت می‌پذیرد. این فرآیند علاوه‌بر وجهه‌ی بسیار شکیل و حرفه‌ای که دارد، می‌تواند در صرفه‌جویی زمان، افزایش بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست نیز اثرگذار باشد.
پرداخت یاری چیست؟
پرداخت یاری سازکاری نوین است که در جهت سهولت استفاده از سرویس‌های پرداخت آنلاین به ویژه برای کسب و کارهای کوچک به وجود آمده است. البته این تمام هدف پدید آمدن خدمات پرداخت‌یاری نیست، در واقع هدف بزرگ‌تر این سیستم، توسعه‌ی کسب و کارهایی است که در فضای تجارت الکترونیک فعالیت می‌کنند و به روش‌های جدید پرداخت احتیاج دارند. شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات پرداخت‌یاری مجوزهای خود را از بانک مرکزی و شبکه‌ی سراسری شاپرک دریافت می‌کنند. در واقع پرداخت‌یارها برای این‌که بتوانند در این حوزه فعالیت کنند باید با شرکت‌های PSP که مستقیما زیرمجموعه‌ی بانک‌ها به‌شمار می‌روند، طرف قرارداد شوند و از این طریق به عنوان یک واسطه خدمات پرداخت آنلاین را به کاربرانی ارائه کنند که به دلایل مختلف، امکان دریافت درگاه پرداخت از شرکت‌های PSP را ندارند. گفتنی است که شرکت‌های پرداخت‌یار معتبر؛ برای نمونه شرکت رایان‌پی، باید در چارچوب‌های قانونی مشخصی فعالیت داشته باشند و ملزم به رعایت دستورالعمل‌های وضع شده توسط بانک مرکزی می‌باشند.
نحوه عملکرد درگاه پرداخت
با توجه به اطلاعاتی که از سرویس درگاه پرداخت اینترنتی به دست آورده‌اید، اکنون بهتر می‌توانید سازکار و چگونگی کارکرد درگاه پرداخت را درک کنید. پیش از تشریح نحوه‌ی عملکرد درگاه اینترنتی، این نکته را مجدداً یادآور می‌شوم که اصولا تمام شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات پرداخت، تحت پوشش شبکه‌ی شاپرک فعالیت می‌کنند. شبکه‌ی سراسری شاپرک در واقع تمام شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات پرداخت و ترمینال‌های فروش آن‌ها را در یک سیستم یکپارچه جمع‌آوری نموده و امکان نظارت متمرکز بر آن‌ها را فراهم آورده است. با این وصف عملکرد درگاه پرداخت دارای مراحل مختلفی است که به اختصار شرح خواهیم داد.
در مرحله‌ی اول، مشتری فروشگاه یا وب‌سایت پذیرنده سفارش‌های مشتریان، خدمات یا محصولات مورد نظر خود را برمی‌گزیند و به سبد خرید خود اضافه می‌نماید. آن‌گاه از طریق کلیک کردن بر روی گزینه‌ی پرداخت، وارد صفحه‌ی پرداخت می‌گردد. در این‌جا مشتری باید اطلاعات مورد نیازی مانند شماره‌ی کارت ۱۲ رقمی عضو شتاب، رمز اینترنتی و کداعتبار سنجی کارت را در محل‌های مربوطه وارد نماید.
در مرحله‌ی بعدی اطلاعات مشتری رمزگذاری شده و برای شرکت ارائه دهنده‌ی خدمات پرداخت فرستاده می‌شود. سپس داده‌های رمزگذاری شده این‌بار توسط شرکت مذکور برای بانک مورد نظر ( بانک صادرکننده‌ی کارت اعتباری مشتری) ارسال می‌گردد. در این مرحله، فرآیند احراز هویت توسط بانک صورت می‌پذیرد و سپس پاسخ تایید و یا عدم تایید برای شرکت ارسال خواهد شد. آن‌گاه در صورتی که احراز هویت مشتری تایید شود، این تاییدیه، این‌بار توسط شرکت خدمات پرداخت برای سایت پذیرنده فرستاده می‌شود. در نهایت نیز مبلغ مورد نظر از حساب خریدار کسر شده و به حساب فروشنده واریز می‌گردد. توجه داشته باشید که کل این فرآیند در حدود ۲ الی ۵ ثانیه زمان خواهد برد.
منبع :ایبنا