SpaceX یکی از شرکت‌های معروف و پرطرفدار جهان است که فعالیت‌های علمی ویژه‌ای را در صنعت هوا و فضا دنبال می‌کند. این شرکت تنها شرکت خصوصی است که توانست یک فضاپیما را از مدار زمین به سطح زمین بازگرداند. این شرکت بزرگ فعالیت‌های علمی بسیار زیادی انجام می‌دهد. هر کدام از این پروژه‌ها ابتدا به ماموریت اصلی پروژه SpaceX تبدیل می‌شوند.
این شرکت اهداف و ماموریت‌های بسیار زیادی دارد که در این مقاله با اصلی‌ترین ماموریت‌های این شرکت آشنا می‌شویم. هر کدام از پروژه‌ها و ماموریت‌های این شرکت فضایی، درهای جدیدی از علوم نوین را به سوی بشر باز می‌کنند. این دستاوردهای جدید علمی، زمینه ساز تحقق رویاهای دست نیافتنی بشریت خواهند شد.
شرکت SpaceXمحل اجرای نخستین‌ها
SpaceX یک شرکت هوا فضای آمریکایی است که در سال 2002 توسط ثروتمندترین فرد فعلی دنیا، یعنی ایلان ریو ماسک، تاسیس شده است. ایلان ماسک این شرکت را با هدف متحول کردن صنعت هوا و فضا و مقرون به صرفه کردن سفرهای فضایی، تاسیس کرد. تاسیس این شرکت در واقع شروعی برای تحولات فضایی بود. نام کامل این شرکت Space Exploration Technologies Corporation است که به شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی ترجمه می‌شود.
این شرکت اقدامات بسیار زیادی را در جهت بهبود شرایط سفرهای فضایی، کاهش هزینه تولید تجهیزات، افزایش سفرهای فضایی و قدرت بخشیدن به ارتباطات اینترنتی انجام داده است. همه این اقدامات در راستای اهداف بلند پروازانه‌ی ایلان ماسک رقم می‌خورد. او با داشتن این اهداف، تحول زیادی در زمینه هوا و فضا ایجاد کرده است. ماموریت‌های مهم شرکت SpaceX هر کدام به واسطه دستاوردهای این شرکت، یکی پس از دیگری اجرا می‌شوند.
پروژه‌ها و ماموریت اصلی پروژه SpaceX
شرکت بزرگ SpaceX فعالیت‌های بسیار زیادی دارد. هر یک از این فعالیت‌ها در راستای برخی اهداف بلندپروازانه آنها قرار می‌گیرد. تا قبل از فعالیت گسترده این شرکت، عملا روند شناخت فضا به کندی پیش می‌رفت. ناسا به کمک شرکت SpaceX توانسته برخی از فعالیت‌های پرهزینه خود را اقتصادی‌تر کند؛ به همین ترتیب روند انجام ماموریت‌های ناسا نیز سریع‌تر شده است.
قصد دارد در آینده‌ای نزدیک، تحقیقات و اکتشافات گسترده‌ای را در سطح مریخ اجرا کند. این ماموریت به شکل ویژه و در راستای اهداف شناسایی و گسترش دسترسی به سایر سیارات منظومه شمسی انجام خواهد شد. این پروژه‌های جذاب فقط به شکل علمی پیگیری نشده بلکه پروژه‌های این شرکت بعد از بررسی و اکتشاف، برای اهداف گردشگری نیز گسترش خواهند یافت.
کره ماه همیشه برای SpaceX جذاب است
همانطور که در ابتدای متن به آن اشاره شد، این شرکت پروژه‌ها و ماموریت‌های زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های این شرکت در آینده‌ای نزدیک، ایجاد مرکز تحقیقاتی بر روی کره ماه است. این مرکز با هدف گسترش و پیشبرد تحقیقات فضایی بر روی کره ماه و ایجاد ظرفیت سکونت طولانی مدت انسان در خارج از زمین ایجاد خواهد شد. پس از بررسی‌های نهایی و تکمیل بخش های آن، مجوز ورود گردشگران نیز به این مرکز صادر خواهد شد.
این پروژه جذاب، که اصلی‌ترین برنامه شرکت SpaceX است، ابتدا با ارسال ساختارهای تاسیسات به کره ماه شروع می‌شود. پس از ارسال منابع مورد نیاز، فرایند ساخت و ساز آغاز می‌شود. احداث این پایگاه فضایی قطعا بسیار طولانی خواهد بود. در همین فرصت، علاوه بر پیگیری ماموریت اصلی SpaceX، سایر ماموریت‌ها نیز پیگیری می‌شوند.
این شرکت فضایی قدرتمند، به رویاهای بزرگتری می‌اندیشد. مهم‌ترین هدف ایلان ماسک ایجاد زندگی در سایر سیارات است. این رویای او با تلاش‌های شبانه روزی مهندسان و دانشمندان فضایی، روز به روز به واقعیت نزدیک‌تر می‌شود. مطمئنا در آینده‌ای نه چندان دور، ماموریت ایجاد پایگاه فضایی در سیاره مریخ آغاز خواهد شد.
در بین پروژه‌های علمی، فعالیت‌های اقتصادی زیادی وجود دارد
یکی از پروژه‌های اقتصادی که شرکت SpaceX برای آینده خود در نظر دارد، The Dream Moon project است. این پروژه در سال 2018 معرفی شد و قرار است در سال 2023 میلادی عملیاتی شود. هدف از این پروژه این است که 8 نفر مسافر به همراه تاجر معروف ژاپنی Yusaku Maezawa ، در یک تور 6 روزه در اطراف ماه سفر کنند. این پروژه هیجان انگیز توسط همین تاجر ژاپنی ارائه شده است و او هزینه‌های این پروژه را به صورت کامل پرداخت می‌کند.
این تاجر انتظار دارد پس از اتمام این سفر و بازگشت به زمین صلح بیشتری بین مردم سراسر جهان ایجاد شود. در این پروژه قرار بر این است که از فضاپیماهای مشهور شرکت SpaceX استفاده شود. این فضاپیماها به شکل ویژه ای اهداف علمی، اقتصادی و تکنیکی شرکت فضایی را دنبال می‌کنند.
ماموریت اصلی SpaceX بدون فضاپیماهای ویژه اجرا شدنی نیست.
انجام پروژه‌ها و ماموریت‌های فضایی بدون داشتن فضاپیماهای قدرتمند، اقتصادی و قابل استفاده مجدد، بسیار پیچیده خواهد بود. در همین راستا شرکت SpaceX تصمیم گرفت تا فضاپیمایی با قابلیت‌های ویژه برای پروژه‌های خودش بسازد. نیاز اساسی آنها، اقتصادی بودن ساخت فضاپیما، توانایی شرکت در پروژه‌های طولانی مدت و همچنین قابلیت استفاده مجدد است.
در سفرهای فضایی، عمده قسمت‌های یک فضاپیما در بین مسیر جدا می‌شود. به همین ترتیب، فضاپیما قابل استفاده مجدد نیست. در بخش دیگر، هزینه ساخت یک فضاپیمای دیگر، بسیار زیاد خواهد بود. همه این مسائل باعث شدند تمرکز و ماموریت اصلی SpaceX ساخت فضاپیماهای چندبار مصرف شود.
ماموریت اصلی SpaceX ساخت فضاپیمای استارشیپ بود
شرکت SpaceX موفق شد فضاپیمایی با قابلیت‌های مدنظرش طراحی کند. این فضاپیما پس از آزمایش‌های بسیار زیاد و تحمیل هزینه‌های فوق‌العاده سنگین، در آخر توانست به شکلی موفقیت‌آمیز، ماموریت خود را انجام داده و به طور کاملا سالم، به زمین برگردد. استفاده از این فضاپیمای ویژه باعث می‌شود ماموریت‌های فضایی به ارزان‌ترین روش ممکن اجرایی شوند.
این تحول بنیادی در صنعت هوا و فضا به رویاهای دست نیافتنی بشر رنگ واقعیت می‌دهد. این دستاورد مهم با نام استارشیپ (StarShip) شناخته می‌شود. استارشیپ یک موشک فوق سنگین است. این وسیله‌ی پرتاب قابلیت‌های بیشتری نسبت به نسل‌های قدیمی‌تر فضاپیماها دارد و به شکل اقتصادی تولید می شود.
موشک‌های پیشرانه این فضاپیما به شکل اختصاصی طراحی شده‌اند و هزینه‌های کمتری را برای شرکت سازنده ایجاد می‌کنند. این فضاپیما از اکسیژن مایع و متان مایع به عنوان سوخت و نیروی پیشران استفاده می‌کند. حمل تجهیزات ویژه برای ایجاد پایگاه فضایی نیز از ویژگی‌های منحصر به فرد این فضاپیما است.
گرچه این موشک در مراحل پایانی تحقیق و توسعه توسط شرکت SpaceX است؛ ولی توانسته ماموریت‌های اندکی را با موفقیت پشت سر بگذارد. با این حال این موفقیت باعث شد قراردادهای تجاری بسیار زیادی از جانب NASA و دیگر سازمان های فضایی با شرکت SpaceX بسته شود. این موفقیت راه را برای اجرای باقی اهداف هموارتر کرده است.
اولین نسل فضاپیماهای استارشیپ برای پروژه‌هایی در جهت استقرار ماهواره‌ها استفاده می‌شوند. نسل جدید استارشیپ‌ها علاوه بر تمامی ویژگی‌ها، قابلیت حمل تعداد بیشتری مسافر فضایی را خواهند داشت. طراحان ارشد در حال بهینه سازی فرایند فرود این فضاپیماها بر روی کره ماه و سایر سیارات هستند. فضاپیمای استارشیپ از استاربیس (مرکز فضایی کندی) و دو سکوی پرتاب دیگر به فضا پرتاب خواهد شد.
چالش‌های اساسی در پیشروی ماموریت اصلی SpaceX در کره ماه
پژوهشگران و محققان برای اجرای پروژه های هوافضایی با چالش‌های بسیار زیادی مواجه هستند. عمده مشکلات سفرهای فضایی را شرایط جوی هر سیاره ایجاد می‌کند. برای مثال گرد و غباری که روی سطح کره ماه وجود دارد با چسبیدن به لباس و کلاه های فضانوردان، سبب پخش شدن آن در هوای تنفسی داخل کابین و دیگر بخش‌ها می‌شود. این گرد و غبار باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک در گلو و بینی آنها خواهد شد.
در فاصله بین سیارات و قمرهای آنها، شهاب سنگ‌ها، زباله‌های فضایی و بسیاری مواد ریز و درشت دیگر قرار دارند. فضاپیماها می‌بایست با استفاده از سیستم‌های آنالیز پیشرفته و تجهیزات دفع کننده قطعات، مانع از برخورد هر یک از این قطعات به فضاپیما شوند. هر یک از این برخورد‌ها می تواند یک پروژه فضایی را به شکست برساند.
بعد از عبور از گرد و غبار و شهاب‌سنگ‌ها، فضاپیماها نیاز دارند در سطح سیاره یا قمر مورد نظر فرود آیند. مطمئنا در این سیارات پایگاه مخصوص برای فرود طراحی نشده است. قبل از هرگونه سفر، با استفاده از عکس‌های فضایی برخی نقاط مسطح و بدون دردسر برای فرود انتخاب می‌شوند. البته فضاپیماها برای شرایط فرود بسیار سخت‌تر طراحی می‌شوند، ولی با تعیین محل‌های هموار، عملیات فرود آسان‌تر خواهد شد.
اگر فضاپیما به سلامت بر روی سطح مورد نظر فرود آید، شرایط استقرار، استراحت و خوابیدن در سیارات مختلف چالش سنگینی برای فضانوردان ایجاد می‌کند. ساعت خواب بیولوژیکی بدن انسان‌ها ارتباط مستقیمی با روشنایی و تاریکی هوا دارد. دوره‌های شبانه‌روزی در کره ماه، مریخ و سایر سیارات با دوره‌های شب و روز زمین هماهنگ نیستند. اصلاح روشنایی در فضای سفینه، استفاده از کپسول‌های خواب و تنظیم هورمون‌های فضانوردان راهکارهای خوبی برای این چالش هستند.
پس از همه این مسائل و انجام ماموریت فضانوردان، چالش‌های دیگری همچون ساخت پایگاه فضایی، انجام سفرهای زمینی بر روی سیارات، انجام تحقیقات علمی برای بررسی دائمی سلامت جسم و روان فضانوردان و بسیاری موارد دیگر ایجاد می‌شوند. در نهایت ماموریت اصلی SpaceX روی سطح کره زمین و در ذهن دانشمندان این شرکت قرار دارد. آنها هستند که باید بر تک تک چالش‌های فضایی غلبه کرده تا بتوانند رویاهای بشر را محقق کنند.
جمع بندی
شرکت فضایی SpaceX به واسطه دانشمندان و محققان خود، در پی تحقق رویاهای دیرینه بشر قدم بر‌می‌دارد. آن ها برای رسیدن به دستاوردهای مهم علمی از جمله تحقیقات گسترده در سطح ماه، ایجاد پایگاه فضایی در سطح ماه، انجام پروژه‌های تفریحی و اقتصادی در نزدیکی کره ماه و بسیاری پروژه های دیگر، شبانه روز تلاش می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین دغدغه‌های آنها، سفر ارزان‌تر، سریع‌تر و بهینه‌تر به فضا است. در همین راستا، ماموریت اصلی SpaceX ساخت فضاپیمای استارشیپ بوده است. این فضاپیما علاوه بر ارزان بودن، قابلیت استفاده مجدد دارد. در سمت دیگر، امکان حمل تجهیزات و نیروهای بیشتر هم در این فضاپیما ایجاد شده است.
همه این موارد باعث شده‌اند تا این شرکت، ماموریت‌های زیادی را دنبال کند. هدف بلند مدت این شرکت، ایجاد پایگاه فضایی در سطح کره مریخ است. آن ها قصد دارند در آینده ای نزدیک، امکانات لازم را برای سفرهای فضایی ایجاد کنند تا افراد بسیار بیشتری بتوانند تجربه سفر به فضا را به دست بیاورند.