چکیده: مرتب‌سازی کارت یکی از روش‌های تخصصی تحقیقات تجربه کاربری است که به کمک آن می‌توان مدل‌های ذهنی کاربران را از معماری اطلاعات محصول دیجیتال شناسایی کرد. در این روش، کاربران موضوعات را در گروه‌های مختلف سازماندهی می‌کنند. استفاده از این روش به طراحی معماری اطلاعاتی منجر می‌شود که با انتظارات کاربران همخوانی دارد و یافتن اطلاعات در سایت را برای آن‌ها آسان‌تر می‌کند.
مرتب سازی کارت (Card Sorting)
مرتب‌سازی کارت‌ها یک روش تحقیق است که در آن از شرکت‌کنندگان خواسته می‌شود کارت‌های با برچسب‌های مختلف را بر اساس معیاری که برای خودشان منطقی‌تر است، در گروه‌های مختلف دسته‌بندی کنند.
برای انجام یک جلسه مرتب‌سازی کارت‌ها، مجموعه کارت‌های نامرتب را به هر شرکت‌کننده بدهید و از او بخواهید تا این موارد، اطلاعات یا مفاهیم را در دسته‌های مختلف مرتب کند.
فرض کنید شما در حال طراحی یک وب‌سایت فروش مواد غذایی هستید و می‌خواهید ببینید کاربران چطور مواد غذایی مختلف را در ذهن خود دسته‌بندی می‌کنند. برای این کار، میتوانید از روش Card Sorting استفاده کنید.
در این روش، کارت‌هایی تهیه می‌کنید که روی هر کدام نام یک ماده‌ی غذایی نوشته شده است:
- موز
- سیب
- هویج
- مرغ
- نان
حالا این کارت‌ها را به یک شرکت‌کننده نشان می‌دهید و از او می‌پرسید که این مواد غذایی را به گروه‌هایی که از نظرش منطقی است، دسته‌بندی کند. شرکت‌کننده ممکن است کارت‌ها را این‌طور دسته‌بندی کند:
- میوه‌ها: موز، سیب
- سبزیجات: هویج
- پروتئین‌ها: مرغ
- غلات: نان
با این دسته‌بندی، متوجه می‌شوید که کاربر تمایل دارد مواد غذایی را بر اساس نوع و دسته آن‌ها مرتب کند (مثل میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌ها و غلات). این اطلاعات به ما کمک می‌کند تا ساختار و دسته‌بندی سایت را به شکلی طراحی کنیم که برای کاربران منطقی‌تر و راحت‌تر باشد، تا بتوانند به راحتی محصولات مورد نظرشان را پیدا کنند.
مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت حضوری و از راه دور
مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت حضوری و از راه دور
مرتب‌سازی کارت‌ها هم به‌صورت حضوری و هم از راه دور قابل انجام است. شرکت‌کنندگان حضوری از کارت‌های فیزیکی استفاده می‌کنند، در حالی که شرکت‌کنندگان از راه دور از کارت‌های دیجیتال از طریق ابزارهای آنلاین مانند Optimal Sort بهره می‌برند. (دوره ی آزمایشی 7 روزه رایگان)
مطالعات مرتب‌سازی کارت‌ها از راه دور معمولاً رایج‌تر هستند، زیرا نرم‌افزارهای پشتیبان می‌توانند گروه‌بندی‌های رایج، نام‌های دسته‌بندی‌ها و جفت‌های موارد را تحلیل کرده و نشان دهند، که این امر کار دستی برای محققان را کاهش می‌دهد.
زمان مناسب برای انجام مطالعه مرتب‌سازی کارت‌ها
مرتب‌سازی کارت‌ها بینش‌هایی در مورد چگونگی دسته‌بندی اطلاعات توسط کاربران در سایت شما فراهم می‌آورد و به تیم‌ها کمک می‌کند تا معماری اطلاعاتی را توسعه دهند که بهترین تطابق را با مدل‌های ذهنی کاربران داشته باشد و در نهایت قابلیت یافتن و کشف محتوای شما را بهبود بخشد.
فرض کنید شما در حال طراحی مجدد سایت فروش آنلاین محصولات غذایی ایرانی هستید. این سایت ممکن است انواع مختلفی از محصولات را شامل می‌شود، مانند تنقلات، مواد غذایی آماده، انواع نوشیدنی‌ها و خشکبار. چگونه این محصولات را در دسته‌بندی‌هایی قرار می‌دهید که مشتریان به‌راحتی بتوانند محصول مورد نظر خود را پیدا کنند؟ دسته‌بندی‌های عمومی مانند "تنقلات" یا "مواد غذایی" ممکن است برای بعضی از کاربران گیج‌کننده باشد. به جای استفاده از این دسته‌ها، میتوانید یک مطالعه مرتب‌سازی کارت‌ها انجام دهید تا کاربران محصولات مختلف را در گروه‌هایی مرتب کنند که برای آن‌ها منطقی‌تر است و سپس الگوهای مشابهی که ایجاد می‌شود را بررسی کنید.
از مرتب‌سازی کارت‌ها زمانی استفاده کنید که به کمک نیاز دارید تا محتوای سایت، خدمات یا محصولات خود را به روشی آسان و شهودی برای کاربران سازماندهی کنید.
فرایند مرتب‌سازی کارت‌ها
انجام یک مطالعه مرتب‌سازی کارت‌ها نیازمند چهار مرحله است:
۱. کارت‌ها را ایجاد کنید
در این مرحله، شما باید کارت‌هایی برای هر محصول طراحی کنید. هر کارت یک محصول خاص را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، کارت‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- پفک
- چیپس
- خرما
- نوشابه
- آب معدنی
- چای
نکته 1: تعداد کارت‌ها بستگی به پیچیدگی محتوای شما، اهداف مطالعه و آشنایی کاربران با سایت شما دارد. ما پیشنهاد می‌کنیم که از ۳۰ تا ۵۰ کارت استفاده کنید تا از خستگی کاربران جلوگیری کرده و دسته‌بندی‌های دقیق‌تری از شرکت‌کنندگان به‌دست آورید. ممکن است این تعداد زیاد به نظر برسد، اما زمانی که کاربران چند دسته‌بندی اصلی را شبیه‌سازی کردند، دسته‌بندی باقی کارت‌ها راحت‌تر و سریع‌تر خواهد شد.
نکته 2: یک آزمون اولیه با گروه کوچکتری از شرکت‌کنندگان انجام دهید تا تعداد کارت‌ها و وضوح برچسب‌های کارت‌ها را ارزیابی کنید.
۲. از شرکت‌کنندگان بخواهید کارت‌ها را در گروه‌هایی مرتب کنند
در این مرحله، شما از شرکت‌کنندگان می‌خواهید تا این کارت‌ها را در دسته‌های مختلف قرار دهند. به عنوان مثال، یک شرکت‌کننده ممکن است کارت‌ها را به این صورت دسته‌بندی کند:
- تنقلات: پفک، چیپس
- نوشیدنی‌ها: نوشابه، آب معدنی
- خوراکی‌های دیگر: خرما، چای
۳. از شرکت‌کنندگان بخواهید هر گروه را برچسب‌گذاری کنند
بعد از دسته‌بندی، از شرکت‌کنندگان بخواهید تا برای هر گروه یک نام مناسب انتخاب کنند. به عنوان مثال:
- تنقلات
- نوشیدنی‌ها
- خوراکی‌های دیگر
۴. داده‌های جمع‌آوری شده را تحلیل کنید
در این مرحله، شما داده‌ها و الگوهای به‌دست‌آمده را بررسی می‌کنید. به‌عنوان مثال، اگر اکثر شرکت‌کنندگان کارت‌های «پفک» و «چیپس» را در گروه «تنقلات» قرار داده‌اند، میتوانید این دسته‌بندی را در سایت خود اعمال کنید. همچنین اگر بسیاری از شرکت‌کنندگان «نوشابه» و «آب معدنی» را در گروه «نوشیدنی‌ها» قرار داده‌اند، این گروه را در سایت خود ایجاد خواهید کرد.
این فرایند به شما کمک می‌کند تا محصولات را به روشی دسته‌بندی کنید که با مدل ذهنی کاربران همخوانی داشته باشد و به آن‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر به محصول مورد نظر خود دست یابند.
جذب شرکت‌کنندگان
تعداد شرکت‌کنندگانی که باید جذب کنید به این بستگی دارد که مطالعه مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت کیفی یا کمی انجام شود.
- مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت کیفی به محققان کمک می‌کند تا بفهمند چرا کاربران کارت‌ها را در گروه‌های خاصی قرار می‌دهند. محققان معمولاً از کاربران می‌خواهند که هنگام مرتب‌سازی با صدای بلند فکر کنند تا مدل‌های ذهنی و دلایل دسته‌بندی آن‌ها را درک کنند. برای این روش، جذب حداقل ۱۵ شرکت‌کننده توصیه می‌شود.
- مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت کمی به محققان کمک می‌کند تا اعتبار آماری گروه‌بندی‌های رایج را بسنجند. این روش روی تعداد دفعاتی که افراد کارت‌های خاصی را کنار هم قرار می‌دهند تمرکز دارد. برای مطالعات کمی، حداقل ۳۰ تا ۵۰ شرکت‌کننده لازم است تا نتایج به‌صورت جامع‌تری برای جمعیت بزرگ‌تر قابل تعمیم باشند. اگر الگوهای ثابتی مشاهده نمی‌شود، تعداد شرکت‌کنندگان بیشتری جذب کنید.
جذب شرکت‌کنندگانی که نمایانگر جامعه هدف یا کاربران فعلی شما باشند، بسیار اهمیت دارد. سعی کنید گروهی متنوع از شرکت‌کنندگان را جذب کنید تا نمونه‌ای نماینده داشته باشید. افزایش تعداد شرکت‌کنندگان در هر دو روش تأثیر منفی بر داده‌ها ندارد، اما این توصیه‌ها با در نظر گرفتن محدودیت منابع و بودجه ارائه شده‌اند.
اجرای مرتب‌سازی کارت‌ها
اگرچه امکان اجرای مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت حضوری وجود دارد (و ممکن است برای برخی گروه‌های کاربری خاص مانند کودکان یا افرادی با چالش‌های دسترسی لازم باشد)، بیشتر مطالعات مرتب‌سازی کارت‌ها امروزه به‌صورت از راه دور و با استفاده از پلتفرم‌های ویدیویی انجام می‌شوند.
در یک مطالعه از راه دور به‌صورت نظارت‌شده، محقق حضور دارد و به‌طور زنده سؤالات پیگیری می‌پرسد. ابزارهای ویدیوکنفرانس مانند Zoom و Microsoft Teams برای این نوع مطالعه مناسب هستند.
در یک مطالعه از راه دور به‌صورت بدون نظارت، پلتفرم به‌طور خودکار تمام دستورالعمل‌ها و سؤالات را ارائه می‌دهد و نیازی به حضور محقق نیست. هر شرکت‌کننده به‌تنهایی جلسه مرتب‌سازی کارت‌ها را انجام می‌دهد. بسته به نوع پلتفرم، ممکن است در پایان جلسه یک ضبط از فرآیند یا فقط گروه‌بندی‌های نهایی در دسترس باشد.
ابزارهای کارت سورتینگ: از OptimalSort تا Miro
برای استفاده از این روش میتوانید از ابزار های زیر به صورت آنلاین استفاده کنید.
- OptimalSort
یکی از معروف‌ترین ابزارها برای مرتب‌سازی کارت‌ها است که توسط Optimal Workshop توسعه داده شده. این ابزار امکان انجام مرتب‌سازی کارت‌ها به‌صورت نظارت‌شده و بدون نظارت را فراهم می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد که گروه‌بندی‌های خود را به‌صورت دقیق انجام دهند. OptimalSort همچنین تحلیل‌های دقیق و گزارش‌هایی را از نتایج ارائه می‌دهد. ( 7 روز به صورت آزمایشی رایگان است)
- UXtweak
این ابزار به‌طور خاص برای تحقیقات تجربه کاربری طراحی شده و دارای امکانات مختلفی از جمله مرتب‌سازی کارت‌ها، تست درختی و سایر روش‌های تحقیقاتی است. UXtweak به محققان کمک می‌کند تا داده‌های جمع‌آوری شده را به‌صورت بصری تجزیه و تحلیل کنند و از آن برای بهبود تجربه کاربری استفاده کنند.
- UserZoom
یک پلتفرم جامع تحقیقات کاربری است که ابزارهای مختلفی برای انجام تست‌ها، از جمله مرتب‌سازی کارت‌ها، ارائه می‌دهد. UserZoom به کاربران امکان می‌دهد که مرتب‌سازی کارت‌ها را در محیطی آنلاین انجام دهند و نتایج آن را با گزارش‌های دقیق مشاهده کنند.
- Miro
Miro یک ابزار آنلاین همکاری تیمی است که قالب‌های مختلفی برای مرتب‌سازی کارت‌ها دارد. هرچند به‌اندازه ابزارهای تخصصی مانند OptimalSort گزارش‌دهی دقیق ندارد، اما برای پروژه‌های کوچک یا سریع مناسب است.
نتیجه‌گیری
مرتب‌سازی کارت‌ها ابزاری مؤثر در تحقیقات تجربه کاربری است که به محققان کمک می‌کند ساختار محتوا و دسته‌بندی‌های سایت یا اپلیکیشن خود را بر اساس مدل‌های ذهنی کاربران بهینه کنند. با این روش، نه‌تنها معماری اطلاعات محصول دیجیتال با نیازها و انتظارات کاربران همخوانی بیشتری پیدا می‌کند، بلکه کاربران نیز می‌توانند محتوا یا محصولات مورد نظرشان را با سهولت بیشتری پیدا کنند. این فرآیند با جذب شرکت‌کنندگان مناسب، ابزارهای آنلاین و تحلیل دقیق داده‌ها، اطلاعات ارزشمندی به‌دست می‌دهد که در بهبود تجربه کاربری مؤثر است.
