پس از آشنایی با مفاهیم سرور، وب سرور، پروتکل HTTP و سایر مسايل مربوطه، حال وقت اش رسیده تا با مفهوم پورت ها در شبکه های کامپیوتری آشنا شویم. اجازه دهید تا ماجرا را با یک مثال ساده توضیح دهیم. تصور کنید که هر کامپیوتر یک خانه است. در دنیای واقعی هر خانه یک آدرس دارد که از آن طریق افراد مختلف -مثل پستچی- می تواند به آن خانه دسترسی پیدا کند. در دنیای مجازی نیز داستان مشابه است و هر کامپیوتر دارای یک آدرس است که با یک عدد مشخص می شود که به آن IP گفته می شود که مخفف واژگان Internet Protocol است و شکلی مشابه این دارد: 192.168.255.27
اما توجه داشته باشید که خانه ی شما دارای تعدادی راه ورود و خروج است که شامل در و پنجره های مختلف می شود. در شبکه های کامپیوتری نیز تعدادی مسیر ورود و خروج وجود دارد که تحت عنوان Port یا «پورت» شناخته می شوند که تعدادشان هم بسیار زیاد است. پورت های شبکه را با شماره مشخص می کنند و این در حالی است که هر کدام را مخصوص عبور و مرور گروه خاصی از اطلاعات قرار داده اند.
به طور خلاصه بایستی گفت پورت ها چیزی هستند که در کنار آی پی معنا پیدا می کنند. هدف از به کارگیری پورت ها در شبکه های کامپیوتری این است تا اپلیکیشن های متفاوتی که روی یک سیستم در حال اجرا هستند را شناسایی کرده، سپس این امکان را به آن اپلیکیشن ها بدهیم تا بتوانند ارتباطی با یک شبکه مثل اینترنت برقرار سازند.
مشهورترین پورت دنیای شبکه، پورت شماره 80 است چرا که برای نقل و انتقال داده ها از طریق پروتکل HTTP استفاده می شود. از جمله پورت های مشهور دیگر نیز می توان به پورت شماره 25 اشاره کرد که برای نقل و انتقال ایمیل از طریق سرویس SMTP به کار می رود.
صفحات رمزنگاری شده وب که از فناوری SSL استفاده می کنند از پورت 443 استفاده می کنند. برای نقل و انتقال فایل از طریق پروتکل FTP از پورت 21 استفاده می شود که در فصول آینده به تفصیل در مورد این پورت خاص صحبت خواهیم کرد (لازم به ذکر است که اصطلاح FTP مخفف واژگان File Transfer Protocol به معنی «پروتکل انتقال فایل» می باشد.)
با اضافه شدن عدد پورت به آدرس آی پی که روی یک سرور قرار دارد، آدرس تکمیلی برای دست یابی به اطلاعات مورد نظر روی سرور ایجاد می گردد. به عبارت دیگر، آی پی به علاوه عدد پورت از طریق درخواست ارسالی از جانب مرورگر کاربر برای وب سرو عملی می گردد که این اطلاعات اصطلاحا از طریق Headerها برای وب سرور ارسال می شوند.
| نکته |
به طور کلی منظور از HTTP Header ها داده هایی هستند که به همراه درخواست ها برای وب سرور ارسال می شوند که این داده ها در به انجام رساندن یک ارتباط Request/Response موفق نقشی کلیدی دارند. |
گاهی اوقات می توان اعداد مرتبط با پورت ها را در آدرس URL مشاهده کرد. به طور پیش فرض پروتکل HTTP از پورت 80 استفاده می کند و این در حالی است که هیچ فرقی مابین آدرس های http://sokanacademy.com:80 و http://sokanacademy.com وجود ندارد چرا که به صورت پیش فرض وب سرور این پورت را خواهد شناخت. اما گاهی اوقات می بینیم که جهت امنیت یا به هر دلیل دیگری پورت دسترسی برای برخی اپلیکیشن ها را تغییر می دهند. مثلا جهت ورود به کنترل پنل مدیریت وب سایت ها، یک پورت را به شکل https://site.com:2083 مشخص می کنند. در واقع، صفحه ی ورود به کنترل پنل سایت روی یک پورت به جز پورت 80 قرار گرفته تا از نگاه چشمان نامحرم به دور نگاه داشته شود و کمی امنیت بیشتری داشته باشد.