Software as a Service یا به اختصار SaaS چیست؟

Software as a Service یکی از انواع سرویس‌های کلود است که این امکان را در اختیار اصطلاحاً End User (کاربر عادی) می‌گذارد تا از طریق اینترنت از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های تحت وب استفاده نماید که از آن جمله می‌توان به سرویس‌های ایمیل و تقویم آنلاین اشاره کرد (برای آشنایی بیشتر با مفهوم کلود یا رایانش ابری، به مقاله‌ٔ کلود چیست؟ مراجعه نمایید.)

Software as a Service یا به اختصار SaaS پس از سرویس‌های IaaS و PaaS در لایهٔ سوم سرویس‌های ابری قرار می‌گیرد که به منزلهٔ یک سولوشن نرم‌افزاری حاضر و آماده برای عرضه به کاربران در حوزه‌های مختلف است. به عبارتی،‌ سازمان‌ها با خرید سرویس‌های SaaS این امکان را در اختیار اعضای تیم خود یا حتی مشتریان‌شان قرار می‌دهند تا صرفاً با استفاده از یک مرورگر بتوانند از سرویس یا ابزار مذکور استفاده نمایند و این در حالی است که کلیهٔ مباحث مربوط به شبکه، زیرساخت، سرور،‌ پایگاه داده، دیتاسنتر، سیستم‌عامل، میدل‌وِر، توسعهٔ اپلیکیشن و هر آن چیزی که فکرش را کنید بر عهدهٔ شرکت ارائه‌دهندهٔ‌ خدمات ابری است.

سرویس‌های SaaS چه کاربردهایی دارند؟
در حال حاضر که به مطالعهٔ این مقاله می‌پردازید، به احتمال خیلی زیاد از یکی از خدمات SaaS استفاده کرده‌اید و یا کماکان در حال استفاده هستید. به عبارتی، اگر از سرویس‌هایی همچون Gmail ،Outlook و یا Slack استفاده می‌کنید، شما هم‌اکنون یک کاربر «نرم‌افزار به عنوان سرویس» هستید. در چنین سرویس‌های آنلاینی، شما با افتتاح یک حساب کاربری از طریق دسترسی به اینترنت و یک مرورگر همچون گوگل کروم یا فایرفاکس، می‌توانید اقدام به استفاده از سرویس SaaS مذکور کنید و این در حالی است که کلیهٔ داده‌های شما روی سرورهای شرکت‌ ارائه‌دهندهٔ خدمات ابری ذخیره خواهد شد و در عین حال آن شرکت هم متعهد می‌گردد که امنیت داده‌های شما را بر عهده گیرد.

سرویس‌های ایمیل مثال خیلی ساده‌ای از «نرم‌افزار به عنوان سرویس» هستند در حالی که ابزارهای به مراتب پیچیده‌تر و کاربردی‌تر نیز در این مدل رایانش ابری وجود دارند که از آن جمله می‌توان به CRM و ERP اشاره کرد (Customer Relationship Management یا به اختصار CRM نرم‌افزاری است که به واسطهٔ آن شرکت‌ها می‌توانند به مدیریت مشتریان خود، رسیدگی به شکایات ایشان و تقویت ارتباط با آن‌ها بپردازند و Enterprise Resource Planning یا به اختصار ERP هم به کلیهٔ فرآیند‌هایی درون‌سازمانی اشاره می‌کند که منجر به افزایش راندمان شرکت یا سازمان می‌گردند به طوری که کلیهٔ داده‌های سازمان در یک سیستم جامع و یکپارچه مدیریت می‌شوند.)

مزایای SaaS چیست؟
عمده‌ترین مزیت سرویس‌های ابری SaaS این است که شرکت‌ها و سازمان‌ها از درگیر شدن با مباحث فنی پیاده‌سازی و توسعهٔ نرم‌افزار خودداری می‌کنند و بسته به نیازهای مختلفی که دارند، اقدام به انتخاب شرکتی می‌کنند که از یکسو بهترین سرویس همسو با نیازهای ایشان را عرضه می‌کند و از طرف دیگر هزینه‌های استفاده از سرویس مقرون‌به‌صرفه‌ باشد. علاوه بر این،‌ SaaS مزایای بسیار دیگری دارا است که در ادامه برخی از مهم‌ترین آن‌ها را برخواهیم شمرد:

- عدم نیاز به توسعهٔ نرم‌افزار: شرکت‌ها به جای استخدام نیروی فنی به منظور توسعهٔ مثلاً یک سرویس CRM یا ERP، می‌توانند از خدمات ابری این حوزه استفاده نمایند.

- مقرون‌به‌صرفه: با پیروی از مدل Pay-As-You-Go، شرکت‌ها فقط به همان اندازه‌ای که از سرویس ابری استفاده می‌کنند هزینه پرداخت خواهند کرد که این منجر به کاهش هزینه‌های مرتبط با راه‌اندازی کسب‌وکار می‌گردد.

- اجرای خیلی از سرویس‌ها صرفاً از طریق مرورگر: بسیاری از ابزارهای SaaS صرفاً با اتصال به اینترنت و داشتن یک مرورگر قابل‌دستیابی هستند و نیاز به هیچ‌گونه دانلود و نصب نرم‌افزار نخواهید داشت.

- دستیابی به سرویس‌ها از هر کجای دنیا: با توجه به ماهیت سرویس‌های ابری، مادامی که به اینترنت دسترسی داشته باشید، از طریق سیستمی که یک مرورگر روی آن نصب باشد خواهید توانست به سرویس کلود خود دست یابید.

- امنیت: با توجه به اهمیت موضوع و همچنین تعهد شرکت‌های ارائه‌دهندهٔ خدمات ابری نسبت به داده‌های مشتریان، این شرکت‌ها تمامل تلاش خود را به کار می‌گیرند تا بالاترین سطح امنیت را در وب اپلیکیشن‌های خود پیاده‌ نمایند و همین موضوع می‌تواند خیال مشتریان‌شان را نسبت به مقولهٔ #حریم خصوصی و امنیت تا حد زیادی راحت کند.

جمع‌بندی
Software as a Service یا به اختصار SaaS به معنی «نرم‌افزار به عنوان سرویس» آخرین لایهٔ سرویس‌های ابری است که مخاطب اصلی‌اش کاربران عادی است. این دست سرویس‌ها با این هدف به بازار عرضه‌ شده‌اند تا این امکان را در اختیار کاربران بگذارند تا با حداقل دانش فنی از یکسو و همچنین حداقل نیاز نرم‌افزاری (صرفاً با استفاده از یک مرورگر) بتوانند به سرویس کلود مد نظر خود دست یابند.