یکی از عواملی که مستقیماً روی کارمندان و نحوهٔ کار کردن آنها تأثیر میگذارد، محیط کاری آنها است به طوری که جَو حاکم بر محیط میتواند تأثیری مستقیم روی عملکرد کارمندان داشته باشد که در همین راستا، در ادامه 7 موردی که نشان میدهند محیط کاری سمی و ناسالمی دارید را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اساساً یک مدیر کارآمد توانایی این را دارا است تا شرایط را طوری برای کارمندان خود آماده کند که آنها با آرامش و امنیت خاطر تنها روی کار خود و وظایفی که به آنها محول شده تمرکز کنند نَه مسائل حاشیهای دیگر به طوری که اگر تمرکز مدیر شما به تنهایی روی این است که کارمندان چه کار اشتباهی انجام میدهند، احتمالاً برای یک شرکت سمی کار میکنید!
برای اکثر افرادی که شاغل هستند زمانهایی به وجود میآید که نیاز دارند تا محیط کار خود و افرادی که با آنها کار میکنند را ارزیابی کنند و به این نتیجه برسند که آیا وضعیت فعلی به مسیر شغلی که مد نظرشان است آسیب میرساند یا در شرایط بدتر حتی سلامتی جسم و روحشان را نیز تهدید میکند یا خیر. به عنوان قانونی کلی، یک محیط کاری سالم به رفتار و مَنش تکتک کارمندان بستگی دارد به طوری که افراد با هر سِمتی که دارند میتوانند در برطرف کردن عواملی که باعث ایجاد محیط کاری ناسالم میشود، مؤثر باشند.
Ray Williams در کتاب خود تحت عنوان Eye of the Storm: How Mindful Leaders Can Transform Chaotic Workplaces مشخصات یک محیط کار سمی و ناسالم و نقش مدیران ناکارآمد در ایجاد چنین محیطی را توضیح داده است که از دید وی محیطهای ناسالم به ۷ طریق خود را آشکار میکنند که عبارتند از:
1. پاداشی در کار نیست مگر ...
مدیریت بیشتر روی این مسئله که کارمندان چه کار اشتباهی انجام میدهند تمرکز کرده و گاهی هم بازخورد مثبتی به کارهایی که درست انجام میشود نشان میدهد و اکثر پاداشها برای بهترین فرد است و برای بقیه افراد حتی خبری از یک تشکر ساده در کار نیست.
2. بروکراسی و تشریفات اداری افراطی
برای انجام و اتمام کارها لایههای اداری زیادی برای تصویب و تأیید وجود دارد و مدیران مافوق روی ریزترین مسائل کاری پرسنل زیردست خود اظهارنظر میکنند (برای آشنایی بیشتر با اهمیت مدیران در موفقیت یا شکست یک سازمان، توصیه میکنیم به مقالهٔ اهمیت مدیران میانی در موفقیت سازمانها و استارتاپها مراجعه نمایید.)
3. وقتی فاکتورهای اصلی نادیده گرفته شود
تنها روی فاکتورهایی مانند سود شرکت، موفقیت در رقابتها و کاهش هزینهها تمرکز شده و عوامل مهم دیگر همچون سلامت پرسنل و انگیزهٔ ایشان نادیده گرفته میشوند.
4. حرف، حرف من است چون ...
برای اکثر افراد اتفاق افتاده است که در شرایطی حق با آنها بوده اما به دلیل اینکه طرف مقابلشان به هر نحوی قدرت بیشتری داشته (مثلاً تجربه، سِمت و گاهی سن بیشتر)، نتوانستهاند حق خود را بگیرند.
5. توجه نکردن به اهمیت مقولهٔ «انسان بودن»
به جای آنکه منابع انسانی به عنوان سرمایه و دارایی باارزش تلقی شود، به آنها به عنوان شییٔ و یا هزینه نگاه میشود و توجه کمی به سطح خوشحالی کارمندان میشود و مدیر برای کارمندان خود همدلی و شفقت کمی نشان میدهد که در نتیجه کارمندان با استرس شدید، کارگریزی، نداشتن انگیزه، فشار روحی و بیمیلی به کار روبهرو میشوند.
6. رقابتهای داخلی سازمان
کارمندان به دلیل سیستم ارزیابی داخلی شرکت باید با یکدیگر رقابت کنند و به جای تمرکز روی کارآیی کل تیم، روی نمایش میزان تواناییهای فردی و کارآیی خود متمرکز شوند.
7. توجه نداشتن به تعادل بین زندگی و کار
زندگی شخصی یا زندگی خانوادگی کارمندان باید وقف شغل آنها شود به طوری که کار بیش از حد 50 ساعت به بالا در هفته، زمان بسیار کم و گاهی نداشتن زمان برای تعطیلات و در دسترس بودن شبانهروزی برای مسائل کاری باعث ایجاد محیطی سمی میشوند.
چگونه میتوان یک محیط سمی را به محیطی سالم مبدل کرد؟
بهترین نقطه برای شروع این است که اطمینان خاطر ایجاد شود که هر فرد فعال در مجموعه نقش مهمی دارد و به او اهمیت داده میشود تا بتواند کاری که به او محول شده است را به بهترین نحو انجام دهد تا این ترس موجود در محیط کاری کمکم از بین برود که استراتژیهای مقابله با زمانهایی که چنین رفتارهای ناسالمی در محیط وجود دارند عبارتند از:
- یک نظرسنجی در مورد کارایی مدیران مافوق انجام شود و اگر مدیریت دارای نقص است، منابع انسانی سازمان وارد عمل شود.
- منابع انسانی مدیرهای کارآمد داشته باشد و با انجام مصاحبههای اصولی، افراد کارآمد و باارزش را که قصد ترک سازمان را دارند برای سازمان نگاه دارند.
- برای کاهش رفتارهای ناسالم کارمندان، در سیستم ارزیابی و کارآیی پرسنل آیتمهایی مانند احترام، کار تیمی و تشویق پرسنل را هم اضافه شود.
- برای آموزش کارمندان و مدیران سرمایهگذاری شود.
- وقتی با همکاری سروکار دارید که رفتار ناسالمی دارد و بحثها را به سمت مسائل حاشیهای (مثل غیبت کردن پشت سر دیگر همکاران) میبرد، سعی کنید جلوی این کار را بگیرید.
- همهٔ کارمندان باید یاد بگیرند به حد و مرزها احترام بگذارند و آنها را رعایت کنند و به طور کلی رفتارهای مورد قبول و رفتارهایی که مورد قبول نیستند را مشخص کنید و سپس بر طبق آن عمل کنید.
- اگر مشکلی وجود داشت، آنها را آشکار کنید و در سازمان ارزشهای مشترک را رعایت کنید و از مواردی مانند بیاحترامی، زورگویی و کارشکنی دوری کنید. هرچه تعداد افراد در کمپین مخالفت با رفتارهای ناسالم بیشتر باشد، این رفتارها زودتر در سازمان ریشهکن میشوند.
حال نوبت به نظرات شما میرسد. آیا تاکنون تجربهٔ کار در محیطی سمی و ناسالم را داشتهاید و به نظر شما با دنبال کردن چه استراتژیهایی میتوان میزان مسمومیت چنین محیطهای کاری را به حداقل رساند؟ نظرات، دیدگاهها و تجربیات خود را با سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.