چگونه یک روزمهٔ خوب به عنوان برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده بنویسیم؟

تاکنون مقالات متنوعی پیرامون استراتژی‌های یادگیری برنامه‌نویسی، ویژگی‌های یک برنامه‌نویس خوب، سطح درآمد برنامه‌نویسان زبان‌های مختلف و … منتشر کرده‌ایم اما کمتر به موضوع مهمی همچون «استراتژی‌های نوشتن یک رزومهٔ خوب به عنوان برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده» پرداخته شده است؛ خیلی اوقات برنامه‌نویسان توانمندی را می‌بینیم که فقط و فقط به خاطر عدم داشتن دانش کافی در زمینهٔ نوشتن یک رزومهٔ گیرا، قادر به یافتن شغل مناسب خود نیستند و فرصت‌های شغلی را یکی پس از دیگری از دست می‌دهند. در همین راستا، در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که یک برنامه‌نویس چگونه می‌تواند روزمه‌ای بنویسد که بتواند نظر مساعد مسئول HR یک شرکت نرم‌افزاری را به خود جلب کند.

پیش از هر چیز به یاد داشته باشیم که رزومهٔ ما را ممکن است افرادی با موقعیت‌های شغلی مختلف مورد بررسی قرار دهند؛ لذا ضروری به نظر می‌رسد که به گونه‌ای رزومهٔ فنی خود را بنویسیم که بتواند نظر مساعد تک‌تک ایشان را برآورده سازد. 

به طور مثال، اولین کسی که ممکن است رزومهٔ شما را بررسی کند، منشی شرکت است. وی کلیهٔ رزومه‌هایی که برای شرکت ایمیل شده و یا از طریق فرم استخدام وب‌سایت شرکت ارسال می‌شوند را پرینت کرده تا در اختیار سایر همکاران قرار دهد.

سپس رزومه‌ها به دست کارشناس/مدیر منابع انسانی -یا بهتر بگوییم سرمایه‌های انسانی- می‌رسد که وی بایستی بررسی کند ببیند آیا رزومهٔ دریافتی ارزشش را دارد که برای مصاحبه دعوت شود یا خیر. چنین فردی معمولاً فردی غیرفنی است و چیزی از برنامه‌نویسی سر در نمی‌آورد و در صورتی که رزومهٔ شما را به نوعی ارزشمند تلقی کرد، رزومه را برای لایهٔ بالاتر مدیریت ارسال می‌کند.

سپس رزومه‌ها به دست مسئول اصلی استخدام می‌رسند که معمولاً فردی فنی است و در صورتی که رزومهٔ شما بتواند نظر مساعد وی را جلب کند، شما یا برای مصاحبهٔ تلفنی و یا مصاحبهٔ حضوری دعوت خواهید شد.

حداقل اطلاعات شخصی را ارائه دهید
اولین بخش در هر روزمه‌ای مربوط می‌شود به اطلاعات شخصی فرد؛ در این بخش می‌بایست حداقل اطلاعات شخصی همچون نام و نام خانوادگی، عکس (حتماً سعی کنید از آخرین عکس خود و آن هم با کیفیت بسیار بالا استفاده کنید)، راه‌های ارتباطی مثل تلفن ثابت، تلفن همراه و ایمیل، وضعیت تاهل، وضعیت سربازی (برای آقایان)، محل تولد و مهم‌تر از همه، تاریخ تولد را بیان کنیم.

نکتهٔ مهمی که در ارتباط با عکس رزومه وجود دارد این است که اگر خیلی آدم خوش‌تیپی نیستید و یا از ظاهر خوبی برخوردار نمی‌باشید، توصیه می‌شود که اصلاً عکس خود را در رزومه قرار ندهید چرا که بسیاری از افراد عقلشان به چشمشان است و ممکن است به سادگی از روی ظاهر تصمیم‌گیری کرده و شما را به جلسهٔ مصاحبه دعوت نکنند. اما زمانی که به مصاحبه دعوت شدید، با زیبایی درونی خود -که همان دانش بالای برنامه‌نویسی است- می‌توانید نظر مساعد فردی که آن طرف میز نشسته را جلب کنید.

مهارت‌های کلیدی خود را در معرض دید قرار دهید
این که شما فلان پروژه را با فلان فناوری با استفاده از فلان رویکرد برنامه‌نویسی به انجام رسانده‌اید، خیلی برای مدیران منابع انسانی شرکت‌های فناوری دلچسب نیست! در‌ واقع، وقتی ما قصد داریم رزومه‌ای گیرا به عنوان یک برنامه‌نویس تهیه کنیم، پیش از هر چیز می‌بایست روی مهارت‌ها و توانمندی‌های کلیدی خود تمرکز کنیم.

به یاد داشته باشید هر چیزی را که جزو مهارت‌های خود به حساب آورید، در روز مصاحبه بر علیه خودتان استفاده خواهد شد! مثلاً اگر بگویید به فلان زبان یک آشنایی نسبی دارید اما این در حالی است که صرفاً یک Hello World با آن زبان نوشته‌اید، شاید فرد مصاحبه‌کننده شما را در روز مصاحبه در شرایط دشواری قرار دهد تا دانش شما را در آن زبان یا فناوری خاص تست کند. به طور مثال، لیست زیر کمک چندانی به رزومهٔ شما نخواهد کرد:
- پرل (۷ سال سابقه)
- جاوا (۲ سال سابقه)
- لینوکس (۵.۵ سال سابقه)
- شِل اسکریپتینگ (۸ سال سابقه)
- اس‌کیوال (۵ سال سابقه)

کسانی که درگیر فرایند استخدام در شرکت‌های برنامه‌نویسی هستند لیست‌هایی اینچنین به کرات دیده‌اند؛ لذا ارائهٔ چنین لیستی، کاری از پیش نخواهد برد. در‌ واقع، چیزی که در ارتباط با لیست کردن مهارت‌های فنی می‌بایست به خاطر داشته باشیم این است که صرفاً ادعا نکنیم که چه مهارت‌هایی داریم، بلکه سعی کنیم ادعاهای خود را ثابت کنیم (که البته این کار دشواری است!) به طور مثال، اگر یک برنامه‌نویس PHP هستیم، می‌توانیم این مهارت خود را این‌گونه توصیف کنیم:

زبان برنامه‌نویسی PHP 
- تسلط به زبان برنامه‌نویسی PHP و آشنایی کامل با آخرین ویژگی‌های ارائه شده در نسخهٔ PHP 7.0
- تجربهٔ کار با فریمورک های مطرح این زبان همچون Cake ،Laravel و Zend
- مسلط به Unit Testing
- مسلط به سیستم مدیریت پایگاه دادهٔ MySQL
- تجربهٔ کدنویسی OOP بیش از ۵ سال
- آشنایی کامل با معماری نرم‌افزاری MVC
- توانایی نوشتن و کار با RESTful API

سایر مهارت‌ها
برخی از افراد جویای کار هستند که هرگونه مهارتی که دارند را در رزومهٔ خود درج می‌کنند که این کاری بس اشتباه است! به طور مثال، بنده به کرات مشاهده کرده‌ام که برخی متقاضیان مهارت‌های کار با آفیس، ویندوز، نصب نرم‌افزار، آنتی ویروس و … را جزو مهارت‌های کلیدی خود می‌آورند.

در‌ واقع، آوردن چنین مواردی در رزومه نه تنها کمکی به بهبود آن نمی‌کند بلکه می‌تواند تأثیری منفی هم روی فردی که رزومه را مطالعه می‌کند داشته باشد؛ پس تحت هیچ عنوان در رزومهٔ برنامه‌نویسی خود چنین عناوینی را ذکر نکنید.

از خود تعریف و تمجید نکنید
در بسیاری از رزومه‌ها مشاهده می‌کنیم که افراد جملاتی همچون «با بیش از ۱۰ سال سابقهٔ درخشان به عنوان برنامه‌نویس ارشد»، «کاملاً حرفه‌ای در زمینهٔ X» و غیره در رزومهٔ خود می‌آورند که خبر ناراحت‌کننده این است که با توجه به این که اکثر متقاضیان کار در مورد مهارت‌های خود غلو می‌کنند و در رزومهٔ خود بیش از آن که مهارت‌هایشان را بنویسند، آمال و آرزوهایشان را درج می‌کنند، برخی از مدیران منابع انسانی نسبت به این گونه جملات آلرژی داشته و دیدن این دست جملات را یکی از نشانه‌های عدم دعوت کردن فرد برای مصاحبه در نظر می‌گیرند.

اول مهارت‌ها بعد تحصیلات
خوشبختانه صنعت فناوری به‌خصوص برنامه‌نویسی و توسعهٔ نرم‌افزار به شکلی است که تعداد قابل‌توجهی از کسانی که در این حوزه چه در داخل و چه در خارج مشغول به کار هستند، تحصیلات آکادمیک ندارند (بر اساس یک نظرسنجی توسط استک اورفلو، چیزی در حدود ۵۰٪ از فعالان این حوزه تحصیلات آکادمیک ندارند).

لذا بیشتر شرکت‌های برنامه‌نویسی بیش از آن که به تحصیلات فرد توجه کنند، مهارت‌ها و توانمندی‌هایش را مد نظر قرار می‌دهند و شاهد این ادعا هم این که کمتر فارغ‌التحصیل دانشگاهی را می‌توان یافت که به محض گرفتن مدرک، آمادهٔ ورود به بازار کار باشد (جالب است بدانید که بنده چند بار گول مدرک فوق لیسانس نرم‌افزار افراد متقاضی را خورده و ایشان را به استخدام درآوردم که در نهایت همکاری‌مان به بیش از یکی دو ماه ختم نشد!)

این که می‌گوییم خیلی روی تحصیلات خود تمرکز نکنید، اصلاً بدان معنا نیست که تحصیلات هیچ ارزشی به رزومهٔ شما اضافه نمی‌کند بلکه اگر به طور مثال شما از یک دانشگاه تراز اول فارغ‌التحصیل شده باشید و آن هم با معدل خوب، می‌تواند تا حدودی دید فرد مصاحبه‌کننده را به شما دستخوش تغییر سازد اما اگر فرد مصاحبه‌کننده آدم کار کشته‌ای باشد، به طور حتم ارزش زیادی برای مدرک تحصیلی شما قائل نخواهد شد (لازم به ذکر است که سرتیفیکیت‌های آموزشگاه‌های خصوصی هم نوعی مدرک تحصیلی‌اند که خیلی از ارزش زیادی برخوردار نمی‌باشند).

اطمینان حاصل کنید که مهارت‌های شما با تجربیات کاری‌تان هم‌خوانی دارند
بهترین حالت ممکن آن است که تجربیات کاری شما با مهارت‌های فعلی‌تان هم‌خوانی داشته باشند؛ به عبارت دیگر، در صورتی وزن رزومهٔ شما زیاد می‌شود که شما از مهارت‌های خاصی برخوردار باشید و مهم‌تر از آن، در زمینهٔ آن مهارت‌ها دارای تجربهٔ کاری مفیدی باشید. 

فرض کنیم که تسلط به زبان برنامه‌نویسی روبی و فریمورک روبی آن ریلز جزو یکی از مهارت‌های شما است اما زمانی که بحث تجربیات کاری شما به عنوان یک توسعه‌دهنده به میان می‌آید، می‌بینیم که شما بیش از آن که با زبان روبی روی فریمورک روبی آن ریلز کد زده باشید، با زبان جاوا روی فریمورک اسپرینگ کدنویسی کرده‌اید و همین می‌شود که مهارت کدنویسی شما در زبان روبی، از اعتبار کمی برخوردار خواهد شد.

رزومهٔ خود را خلاصه و مفید بنویسید
گاهی‌اوقات رزومه‌هایی را می‌بینیم که مثلاً ۷ الی ۸ صفحهٔ پر هستند از جزئیاتی که اصلاً برای استخدام شدن در موقعیت شغلی برنامه‌نویسی ضروری نمی‌باشند؛ اصلاً فکر نکنیم که رزومه هرچه طولانی‌تر باشد، شانس دعوت به مصاحبه بالا می‌رود بلکه برعکس، ممکن است فردی که مسئول بررسی اولیهٔ رزومه‌ها باشد اصلاً حوصلهٔ بررسی چندین صفحه خزئبلات را نداشته باشد و اصلاً چنین رزومه‌ای به مصاحبه دعوت نشود!

در‌ واقع، فردی که به رزومه‌ها نگاهی می‌اندازد صرفاً ۳۰ الی ۴۰ ثانیه وقت صرف می‌کند تا نگاهی کلی به جزئیات رزومه بیندازد. به نظر می‌رسد که بسته به تجربهٔ فرد متقاضی کار، ۱ الی ۲ صفحه برای یک رزومهٔ حرفه‌ای مناسب باشد.

فرمت رزومه
متأسفانه خیلی از افرادی که اقدام به نوشتن رزومه می‌کنند، حداقل‌های نگارش یک رزومه که همان ساختار روزمه است را نمی‌دانند. عدم استفاده از فونت مناسب (چه برای رزومه‌های فارسی و چه برای رزومه‌های انگلیسی)، اندازهٔ فونت خیلی ریز یا درشت، عدم توجه به فضای منفی (فضای منفی به فضای سفیدی گفته می‌شود که می‌بایست قبل و بعد از پاراگراف‌ها، فاصلهٔ متن از حاشیه و … قرار گیرد) و غیره باعث می‌شوند که یک حس اولیهٔ نامطلوب از رزومهٔ شما و مهم‌تر از آن خودتان در فردی که روزمهٔ شما را بررسی می‌کند ایجاد شود.

اگر رزومهٔ خود را انگلیسی می‌نویسید، بهتر آن است که از فونت‌های Sans-serif به جای فونت‌های Serif استفاده کنید (به طور کلی، منظور از فونت‌های سنس سریف فونت‌هایی است همچون Arial که حروف زاویه‌دار نیستند و فونت‌هایی همچون Times که حروف دارای زائده‌هایی می‌باشند، اصطلاحاً Serif نامیده می‌شوند). در‌ واقع، استفاده از فونت‌های سریف یک حس قدیمی بودن، خشک بودن، نوستالژی و … می‌دهند و این در حالی است که فونت‌های سنس سریف بیشتر حس جوانی، اسپرت، پویایی و … القاء می‌کنند.

بسته به حجم اطلاعاتی که در هر صفحه قرار می‌دهید، به نظر می‌رسد که اندازهٔ فونتی برابر با ۱۲ الی ۱۴ پیکسل مناسب باشد چرا که اندازهٔ فونت بسیار ریز و یا درشت، دارای تأثیرات منفی روی فردی که رزومه را مطالعه می‌کند خواهد داشت.

جدای از این مباحث، یکی از مهم‌ترین چیزهایی که در نوشتن روزمه توجه کافی به آن نمی‌شود، شیوه‌های نگارش فارسی/انگلیسی است؛ در‌ واقع، بسیاری رزومه‌ها را می‌توان یافت که اگر آن‌ها را به یک معلم دبستان نشان دهیم و از وی بخواهیم که رزومه را همچون یک املاء تصحیح کند، نمره‌ای بیش از ۱۵ یا ۱۶ به رزومه نخواهد داد که همین مسأله می‌تواند از لحاظ روانی فرد مصاحبه‌کننده را نسبت به شما بدبین کند.

در عین حال، می‌بینیم بسیاری از برنامه‌نویسانی که اصرار دارند رزومهٔ انگلیسی خود را برای شرکت‌های برنامه‌نویسی ارسال کنند اما این در حالی است که پایه‌ای‌ترین اصول نگارش زبان انگلیسی را نمی‌دانند!

به طور کلی، چه برای روزمه‌های فارسی و چه برای رزومه‌های لاتین، از شخص دیگری بخواهید که رزومه را برای هرگونه غلط املایی بازبینی کند؛ زمانی که ما خودمان چیزی را می‌نویسیم و چند بار از روی آن می‌خوانیم، مغزمان واژگان غلط را با معادل‌های درستشان اشتباه گرفته و اصلاً متوجه نمی‌شویم که دارای غلط املایی هستیم؛ لذا به سادگی از روی این‌گونه موارد عبور می‌کنیم (به طور مثال، در ابتدای همین پاراگراف «به طور کلی، چه برای روزمه‌های ...»، کلمهٔ رزومه اشتباه نوشته شده است). 

امروزه سبکی از طراحی رزومه باب شده که بیشتر مختص طراحان گرافیک و دولوپرهای فرانت‌اند است به این شکل که مهارت‌های کاری، تجربیات و … را در قالب نمودار و تصاویر گرافیکی در معرض دید کارفرمایان قرار می‌دهند که به نظر می‌رسد این سبک طراحی رزومهٔ خلاقانه برای این قشر کاملاً مناسب بوده اما در عین حال، کمکی به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان نکند. به عنوان نمونه داریم:

نکتهٔ دیگری که در طراحی رزومه کاری می‌بایست مد نظر قرار داده شود، نامگذاری فایل رزومه است. تحت هیچ عنوان رزومهٔ خود را با فرمت آفیس ورد ارسال نکنید چرا که در اکثر مواقع، پس از باز کردن فایل ممکن است فونت مورد استفادهٔ شما روی سیستم فرد موجود نباشد، رزولوشن مانیتور فردی که رزومهٔ شما را مشاهده می‌کند به گونه‌ای باشد که رزومه به‌هم‌ریخته نمایش داده شود و …

برای این منظور، حتماً فایل پی‌دی‌اف رزومهٔ خود را ارسال کنید اما در نامگذاری فایل دقت کنید؛ بسیاری از رزومه‌هایی که به دست شرکت‌های برنامه‌نویسی می‌رسد، نام‌هایی همچون Resume.pdf و یا My Resume.pdf و … دارند. بهتر است فرمتی حرفه‌ای همچون behzad-moradi-resume-1396.pdf که شامل نام و نام خانوادگی، ماهیت فایل و تاریخ باشد استفاده کنید.

سوابق شغلی
متأسفانه یا خوشبختانه در حوزهٔ آی‌تی کمتر کسی را می‌توان یافت که بیش از ۳ الی ۴ سال در یک شرکت ثابت بماند. برخی از متقاضیان جویای کار بر این باورند که اگر لیست بلند بالایی از شرکت‌های مختلف را در رزومهٔ خود بیاورند و ذکر کنند که در آن‌ها مشغول به کار بوده‌اند، این برایشان یک نقطهٔ قوت محسوب می‌شود اما واقعیت امر آن است که اگر فردی که مسئول بررسی رزومه‌ها است از هوش و ذکاوت کافی برخوردار باشد، می‌داند که تغییر محل کار یک متقاضی به نوعی نشان از مشکلی دارد! یا این فرد از حداقل میزان سازگاری با تیم برخوردار نیست که دائماً مجبور به تغییر شغل است و یا به دلیل عدم برخورداری از مهارت‌های کافی، دائماً وی را اخراج می‌کنند.

پس داشتن سابقهٔ کاری در ۲ شرکت مختلف -مثلاً ۳ سال در یکی و ۲ سال در دیگری- به مراتب بهتر و ارزشمندتر از داشتن سابقهٔ کاری نهایتاً ۱ ساله در چندین شرکت مختلف است (حتی اگر شرکت‌های تراز اولی باشند).

در صورتی هم که سوابق شغلی کوتاه مدتی -مثلاً چند ماهه- دارید و دلیل کوتاه مدتی همکاری شما این بوده که به عنوان مشاور، دولوپر پاره‌وقت و … همکاری کرده‌اید، حتماً این موضوع را ذکر کنید چرا که در غیر این صورت، این ایماژ ایجاد می‌شود که یا شما پس از چند ماه قطع همکاری کرده‌اید و یا شرکت مد نظر پس از چند ماه عذر شما را خواسته است.

در ضمن توجه داشته باشید که مثلاً اگر مدتی یک کار پاره‌وقت در یک دفتر فنی داشته‌اید یا در یک پیتزا فروشی کار کرده‌اید، ذکر کردن این تجربیات کاری اصلاً کمکی به وزین شدن رزومهٔ شما نمی‌کنند.

علاوه بر ذکر نام شرکت‌هایی که در آن‌ها کار کرده‌اید به همراه تاریخ و مدت فعالیت در آن‌ها، حتماً توضیحی در مورد کارهای شاخصی که در آن شرکت انجام داده‌اید نیز ارائه دهید؛ به عبارت دیگر، مهارت‌های به کار گرفته شده در آن شرکت + چالش‌هایی که پیش رو داشته‌اید را حتماً ذکر کنید.

در زندگی زمان‌هایی برایمان پیش می‌آید که چند ماهی بیکار می‌شویم و این بیکاری زمانی که اقدام به نوشتن رزومه می‌کنیم خود را به خوبی نشان خواهد داد. برای یک برنامه‌نویس، بیکار بودن اصلاً نباید معنا و مفهومی همچون بیکاری برای سایر حرفه‌ها داشته باشد؛ بلکه این مدتی که نتوانسته‌ایم در جایی مشغول به کار شویم را می‌بایست همچون فرصتی برای توسعهٔ مهارت‌های فردی در نظر بگیریم و زمانی که در رزومهٔ خود سوابق شغلی را درج می‌کنیم، تحت هیچ عنوان نمی‌بایست از واژهٔ «بیکار» برای یک بازهٔ زمانی مشخص استفاده کنیم بلکه بایستی از اصلاح «جویای کار» استفاده نماییم که دارای بار معنایی به مراتب مثبت‌تری است. برای مثال، یک سابقهٔ شغلی فرضی را که اصول فوق در آن رعایت شده باشند را در ادامه می‌آوریم:

شرکت برنامه نویسان جوان (از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵)
سمت: برنامه‌نویس ارشد PHP
فناوری‌های مورد استفاده: زبان برنامه‌نویسی PHP، زبان SQL، سرورهای اختصاصی لینوکس، متودولوژی اسکرام، سیستم کنترل نسخهٔ Git، فریمورک‌های Laravel و CakePHP، زبان‌ JS.
شرح وظایف: برنامه‌نویس ارشد PHP در پروژه‌های اتوماسیون اداری و ERP با استفاده از متودولوژی اسکرام برای شرکت‌های متوسط و بزرگ خصوصی و دولتی به همراه مدیریت پروژه‌های مختلف و تیم‌های برنامه‌نویسی. علاوه بر این، در ماژول‌نویسی برای فریمورک محبوب لاراول و انتشار آن‌ها در گیت‌هاب به صورت اپن‌سورس به صورت پاره‌وقت فعالیت داشته‌ام. آموزش لایبرری آنگولار جی‌اس به صورت دوره‌های حین خدمت (OJT) برای سایر برنامه‌نویسان نیز از جملهٔ دیگر فعالیت‌های بنده در شرکت برنامه‌نویسان جوان بوده است.
کارهای شاخصی که در این شرکت انجام داده‌ام: از جملهٔ مهم‌ترین کارهایی که در شرکت برنامه‌نویسان جوان انجام داده‌ام می‌توان به طراحی سی‌ام‌اس کاملاً OOP و MVC اختصاصی شرکت برای پروژه‌های کوچک و متوسط با استفاده از فریمورک لاراول اشاره کرد که این مسأله سرعت توسعهٔ نرم‌افزار تیم را به طرز قابل‌توجهی ارتقاء بخشید. علاوه بر این، در تحلیل دیتابیس پروژه‌های بزرگی که در آن واحد بیش از ۱۰۰ هزار کوئری برای سرور ارسال می‌شوند نیز مشارکت داشته به طوری که ساختار جدید به طرز قابل‌توجهی در Uptime سرور و زمان پاسخگویی به درخواست‌ها اثربخش واقع شد.

به طور کلی، پیشینهٔ شغلی برنامه‌نویسان برای مدیران منابع انسانی در فرایند استخدامی بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا، انتخاب درست شرکت‌هایی که قرار است در آن‌ها کار کنیم، در آیندهٔ کاری ما بسیار مهم هستند (در همین راستا، توصیه می‌کنیم به مقالهٔ درک تأثیر اولین شغل در شکل‌گیری DNA کاری شما مراجعه نمایید).

از مسائل حاشیه‌ای شدیداً حذر کنید
برخی متقاضیان هستند که تمایل شدیدی دارند تا یکسری مسائل حاشیه‌ای را وارد رزومهٔ خود کنند که از آن جمله می‌توان به دیدگاه‌های سیاسی، مذهبی، پیشینهٔ خانوادگی، علائق فردی و … اشاره کرد. این دست اطلاعات بیش از آن که کمک به فرایند استخدامی شما کنند، می‌توانند منجر به از دست دادن یک فرصت شغلی شاید خوب شوند!

علائق و سرگرمی‌های شما
برخی از کسانی که رزومه می‌نویسند، اقدام به نوشتن هرگونه علاقمندی، سرگرمی و … در مورد خود می‌کنند؛ به طور مثال، به راحتی می‌توان نمونه‌هایی از رزومه‌هایی را مشاهده کرد که مثلاً فرد نوشته است که علاقمند به «بازدید از موزه‌ها»، «خواندن کتاب‌های علمی-تخیلی» و … است و یا از جملهٔ دیگر علائق‌اش می‌نویسند که «علاقمند به شرکت در فعالیت‌های خیریه و کمک به افراد ناتوان جسمی» است.

این‌‌گونه اطلاعات کمک زیادی به فرایند استخدامی شما نمی‌کنند مگر آنکه مرتبط با کاری باشند که انجام می‌دهید. به طور مثال، اگر یکی از علاقمندی‌های شما شرکت در فعالیت‌های خیریه است به این شکل که اصول برنامه‌نویسی را به افراد کم‌بضاعت از لحاظ مالی تدریس کنید، این می‌تواند یک برگ برنده در رزومهٔ شما محسوب شود. به عنوان مثالی دیگر، می‌توان به مطالعهٔ آزاد اشاره کرد؛ مثلاً اگر به جای خواندن کتاب‌های علمی-تخیلی، در زمان آزاد خود سورس‌کد پروژه‌های اپن‌سورس در گیت‌هاب را مطالعه می‌کنید، باز هم این می‌تواند به عنوان یک برگ برنده محسوب شود.

نشان دهید که شما یک Geek به معنای واقعی کلمه هستید
شرکت‌های آی‌تی علاقهٔ زیادی به استخدام کردن گیک‌ها دارند؛ برای یک گیک می‌توان از زوایای مختلفی، تعاریف متفاوتی منظور کرد اما اگر بخواهیم یک تعریف نسبتاً جهان‌شمول از گیک داشته باشیم، بایستی بگوییم که:

به طور کلی Geek به فردی با رفتارهای غیرمتعارف گفته می‌شود اما امروزه در حوزهٔ فناوری، به فردی متخصص گفته می‌شود که کارش را نه به خاطر کسب درآمد، بلکه به خاطر عشق به آن کار انجام می‌دهد و همین اشتیاق به کار باعث می‌شود که برای یادگیری و پیشرفت شب و روز نشناسد!

اگر پس از مطالعهٔ رزومهٔ شما، کارشناس منابع انسانی بتواند برچسب «گیک» روی شما بزند، شانس این که برای مصاحبه دعوت شده و در آن شرکت مشغول به کار شوید بسیار بالا خواهد بود اما گیک شدن هم به همین راحتی‌ها نیست!

یک گیک در پروژه‌های اپن‌سورس مشارکت می‌کند، باگ ریپورت می‌کند، گاهی‌اوقات برای دل خودش اسکریپت می‌نویسد، توییت‌های تحسین برانگیز و تأثیرگذار می‌کند، مطالعهٔ آزاد دارد، وبلاگ‌نویسی می‌کند، از امتحان کردن فناوری‌های جدید اصلاً ترسی به خود راه نمی‌دهد و غیره. در‌ واقع، اگر از همین امروز تصمیم بگیرید که رفتار گیک منشانه‌ای داشته باشید، شاید بتوانید چند سال دیگر خود را یک گیک به معنای واقعی کلمه بنامید!

شبکه‌های اجتماعی
در شرکت‌های اینترنشنال، در فرایند استخدام حتماً پروفایل متقاضی را در شبکه‌های اجتماعی مختلف و یا وبلاگ شخصی فرد رصد می‌کنند تا متوجه شوند وی پیرامون چه مسائلی پست منتشر می‌کند اما این در حالی است که این قضیه خیلی در ایران جا نیفتاده است؛ به هر حال، در صورتی که وبلاگی دارید که در آن مقالات فنی می‌نویسید، حتماً به وبلاگ خود لینک دهید چرا که از دید مدیران منابع انسانی، وبلاگ‌نویسی فنی یک مزیت محسوب می‌شود.

در میان شبکه‌های اجتماعی، شبکهٔ اجتماعی LinkedIn از اعتبار بسیار بیشتری در مقایسه با سایر شبکه‌های برخوردار است. اگر پروفایل لینکداین شما صرفاً شامل یک عکس و توصیفی خلاصه در مورد خودتان است، بهتر است که اصلاً آن را معرفی نکنید اما اگر دارای کانکشن‌های مرتبط زیادی در لینکداین هستید (به واژهٔ مرتبط خوب دقت کنید)، افرادی زیادی مهارت‌های شما را ایندورس کرده‌اند و به طور کلی یکی از کاربران فعال این شبکهٔ اجتماعی می‌باشید، خوب است که آدرس پروفایل لینکداین خود را در رزومهٔ‌تان بیاورید.

در ساخت پروفایل لینکداین، به خاطر داشته باشیم که به محض ساخت یک پروفایل جدید در لینکداین، این شبکهٔ اجتماعی یک لینک پیش‌فرض مثلاً به صورت https://www.linkedin.com/in/۱۲۲۳۳۴۵۷۶ در اختیار ما قرار می‌دهد اما این در حالی است که ما می‌توانیم این لینک را ویرایش کرده و اصطلاحاً آن را User Friendly کنیم و به صورت مثلاً https://www.linkedin.com/in/behzadmoradi در آوریم (حتماً لینک‌هایی به صورت دوم را در رزومهٔ خود درج کنید).

شبکهٔ اجتماعی دیگری که می‌تواند تا حد زیادی گویای شخصیت شما باشد، Twitter است. این که شما چه کسانی را در این شبکهٔ اجتماعی فالو می‌کنید و فالورهای شما نیز چه کسانی هستند تا حد قابل‌توجهی می‌تواند گویای شخصیت فنی شما در فضای آنلاین باشد. اگر توییت‌های به اصطلاح Cheap در توییتر منتشر می‌کنید و یا کسانی را که دنبال می‌کنید جزو آدم‌های Cheap هستند، باز هم توصیه می‌کنیم که اصلاً آدرس پروفایل توییتر خود را در رزومه نیاورید چرا که ممکن است به ضرر شما تمام شود.

گیت‌هاب هم که سایت نام آشنایی برای تمامی برنامه‌نویسان به‌خصوص آن‌هایی که علاقمند به گیت و فعالیت‌های اپن‌سورسی هستند می‌باشد. در صورتی که در پروژه‌های مختلف اپن‌سورسی مشارکت دارید و یکی از اعضای فعال گیت‌هاب هستید، حتماً آدرس پروفایل خود را ذکر کنید اما اگر تایم‌لاین کامیت‌های شما پاک پاک است، باز هم توصیه می‌کنیم که قید معرفی این سایت را هم در رزومهٔ خود بزنید.

رزومهٔ فارسی یا انگلیسی؛ مسأله این است!
به عقیدهٔ نگارندهٔ این پست، «برنامه‌نویسی که تسلطی نسبی به زبان انگلیسی نداشته باشد را اصلاً نمی‌توان برنامه‌نویس نامید!» ما برای خواندن مستندات زبان‌های برنامه‌نویسی، جستجو در گوگل، سؤال پرسیدن یا جواب دادن در استک اورفلو و … نیاز به زبان انگلیسی داریم اما این که رزومهٔ خود را به زبان فارسی بنویسیم یا انگلیسی، خود جای بحث دارد. در‌ واقع، نوشتن روزمه به زبان انگلیسی هم نقاط قوت خود را دارا است و هم نقاط ضعف‌اش را. 

برای مزاح، به طور مثال اگر قصد استخدام شدن در یک شرکت دولتی را دارید، بایستی بدانید که معمولاً آدم‌های بی‌سوادی در شرکت‌ها و ارگان‌های دولتی در رأس امور هستند (البته این قضیه ۱۰۰٪ نیست) و ممکن است به دلیل عدم داشتن دانش زبان انگلیسی، با رزومه‌هایی که به انگلیسی نوشته شده‌اند برخورد مناسبی از خود نشان ندهند (حتی ممکن است روزمهٔ انگلیسی شما مخصوصاً اگر فرمت خوانایی نداشته باشد و فونت آن هم ریز باشد را با چک پرینت پرینتر اشتباه گرفته و در سطل زباله بیاندازند!)

به نظر می‌رسد که اگر از دانش کافی در نوشتار زبان انگلیسی برخوردارید و می‌توانید یک رزومهٔ حرفه‌ای به زبان انگلیسی بنویسید، حتماً ۲ نسخه از رزومهٔ خود تهیه کرده -یکی فارسی و دیگری انگلیسی- و هر دو نسخه را برای شرکت‌های جویای برنامه‌نویس ارسال نمایید. در این صورت، حتماً بایستی توجه داشته باشید که اطلاعات هر ۲ نسخه باید دقیقاً یکسان باشند که در غیر این صورت، یک نکتهٔ منفی تلقی خواهد شد.

نکتهٔ دیگری که در نوشتن روزمهٔ انگلیسی حائز اهمیت است، نوشتن صحیح اصطلاحات حوزهٔ توسعهٔ نرم‌افزار است. به طور مثال، وقتی پای دیتابیس به میان می‌آید، باید به خاطر داشته باشید که سیستم مدیریت دیتابیس مد نظر خود را مثلاً به صورت MySQL بنویسید نه mysql. همچنین اگر می‌خواهید ذکر کنید که می‌توانید پرکاربردترین زبان برنامه‌نویسی توسعهٔ وب‌سایت را به کار گیرید، حتماً باید آن را به صورت PHP بنویسید نه Php.

در پایان، امیدواریم نکاتی که بر حسب تجربه در استخدام برنامه‌نویسان مختلف و بررسی چند صد رزومه به دست آمده، مفید واقع شده باشند. در صورتی که نکته‌ای از قلم افتاده که فکر می‌کنید می‌تواند در نوشتن یک رزومهٔ حرفه‌ای تاثیرگذار باشد، می‌توانید در بخش نظرات با ما و سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.