هدف SMART چیست؟
هدف، بخش مهم هر کاری است و احساس انگیزه، تمرکز و مهم بودن کار را فراهم می کند. با تعیین هدف، برنامه و مسیر خود را برای آینده متصور می‌شویم. برای کمک به هدف‌گذاری، مدل‌ها و ابزارهای متعددی وجود دارد. یکی از مدل‌های معروف تصمیم‌گیری، مدل SMART ، است.SMART شامل معیارهایی برای کمک به تمرکز در تلاش ها و افزایش احتمال دستیابی به اهداف است.
هدف بر اساس مدل SMART باید:
- خاص (Specific) : کاملاً مشخص، واضح و بدون ابهام باشد.
- قابل اندازه گیری (Measurable): معیارهای مشخصی برای اندازه گیری پیشرفت و رسیدن به آن وجود داشته باشد.
- قابل دستیابی (Attainable) : دستیابی به آن غیرممکن نباشد.
- واقع بینانه (Relevant) : دست‌یافتنی، واقع‌بینانه و در راستای اهداف زندگی باشد.
- به موقع (Time-Bound): با یک جدول زمانی کاملاً مشخص، از جمله تاریخ شروع و تاریخ پایان تعریف شود.
هدف هوشمندانه، مشخص است
اهدافی که خاص هستند به طور قابل توجهی شانس بیشتری برای تحقق دارند. برای مشخص کردن یک هدف، پنج سوال (5W) باید در نظر گرفته شود:
- چه کسی (Who): چه کسی در این هدف نقش دارد؟
- چه(What): می خواهم به چه چیزی برسم؟
- کجا(Where): این هدف کجا باید محقق شود؟
- چه موقع(When): چه زمانی می خواهم به این هدف برسم؟
- چرا(Why): چرا می خواهم به این هدف برسم؟
برای مثال، یک هدف کلی "من می خواهم خوش هیکل باشم" خواهد بود. هدف مشخص تر این است: "من می خواهم عضویت سالن بدنسازی را به دست آورم و چهار روز در هفته تمرین کنم تا خوش هیکل باشم."
هدف هوشمندانه، قابل اندازه گیری است
یک هدف SMART باید معیارهایی برای اندازه گیری پیشرفت داشته باشد. اگر هیچ معیاری وجود نداشته باشد، نمی توان میزان پیشرفت را تعیین کرد. برای اینکه یک هدف قابل اندازه گیری باشد،
از خودت بپرس:
- چقدر (کمی/کیفی)؟
- از کجا بفهمم به هدفم رسیده ام؟
- شاخص پیشرفت من چیست؟
برای مثال، با توجه به هدف خاص بالا: من می خواهم در محله ی خود عضویت، در سالن بدنسازی را به دست آورم و چهار روز در هفته ورزش کنم تا سالم تر باشم. هدف من هر هفته از کم کردن یک کیلو از وزن خود است.
هدف هوشمندانه، دست یافتنی است
یک هدف هوشمند باید قابل دست یابی باشد. یک هدف در عین جذابیت و چالش بر‌انگیز بودن، باید به گونه‌ای باشد که بتوان به آن دست یافت.
از خودت بپرس:
- آیا من منابع و توانایی های لازم برای رسیدن به هدف را دارم؟ اگر نه، چه چیزی را از دست می دهم؟
- آیا دیگران قبلاً این کار را با موفقیت انجام داده اند؟
هدف هوشمندانه، واقع بینانه است
یک هدف هوشمندانه، باید واقع بینانه باشد زیرا در واقعیت، با توجه به منابع و زمان موجود می توان به هدف دست یافت.
از خودت بپرس:
- آیا هدف واقع بینانه و در دسترس است؟
- آیا با توجه به زمان و منابع، هدف قابل دستیابی است؟
- آیا می توان برای رسیدن به هدف متعهد شد؟
به طور واقعی، زمان‌بندی شده است
هدف باید از نظر داشتن تاریخ شروع و پایان، محدود به زمان باشد. اگر هدف مقید به زمان نباشد، هیچ احساس ضرورتی ایجاد نمی‌کند و بنابراین انگیزه ی کمتری برای رسیدن به هدف وجود خواهد داشت.
از خودت بپرس:
- آیا هدف من مهلت دارد؟
- تا کی می خواهم به هدف خود برسم؟
برای مثال، هدف گذاری بالا را ادامه دهید: در اول ماه فروردین، عضو باشگاه ورزشی در محله ی خود خواهم شد. برای داشتن سلامتی، چهار روز در هفته تمرین می کنم. هدف من هر هفته کم کردن یک کیلو چربی بدن است. در پایان ماه فروردین، اگر در طول ماه چهار کیلو چربی کم کنم، هدف خود را درک خواهم کرد.
اهمیت هدف گذاری دقیق
به طور غالب، افراد یا مشاغل با تعیین اهداف کلی و غیر واقعی مانند "من می خواهم بهترین در X باشم" خود را برای شکست آماده می کنند. این هدف مبهم و بدون هیچ گونه جهت گیری است.
مدل SMART شما را با تعیین اهداف مشخص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، واقع بینانه و به موقع برای موفقیت آماده می کند. روش SMART به شما جهت می دهد و کمک می کند تا به صورت سازمان یافته به اهداف خود برسید.