بیت کوین نه تنها اولین ارز دیجیتال بلکه محبوب ترین ارز رمزنگاری شده در بین بیش از 5000 ارز دیجیتال موجود در بازار امروز می باشد. بعد از بیت کوین رمزارزهای گوناگونی ایجاد شدند که حالا رقیب بیت کوین شده اند اما در نهایت ارزش و نوسانات بیت کوین بر همه آن‌ها تاثیرگذار است. بیت کوین را می توان بدون هیچ واسط های خرید، فروخت و مبادله کرد. با توجه به نوسانات شدید بیت کوین شاید برای سرمایه گذاران تازه کار انتخاب مناسبی نباشد و به طور کلی ممکن است تا حدودی درک زیر و بم های رمزارزها مشکل باشد. در ادامه می خواهیم نگاهی دقیق تر به نحوه عملکرد بیت کوین بیندازیم.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک ارز دیجیتال غیر متمرکز (decentralize) است که در ماه ژانویه سال 2009 ساخته شده است. غیرمتمرکز بودن آن به این معناست که توسط یک فرد، بانک، دولت و یا سازمان به خصوصی کنترل نمی شود. بیت کوین نسبت به مکانیزم های پرداخت آنلاین قدیمی که کارمزد بالایی داشتند، بهای کارمزد تراکنش ها را بسیار کاهش داده است و برخلاف واحد پولی رایج در هر کشور که توسط دولت ها اداره می شوند، یک ارز غیرمتمرکز و بدون ناظر می باشد.
بیت کوین به عنوان یک نوع ارز دیجیتال شناخته شده است به این دلیل که از رمزنگاری برای حفظ امنیت آن استفاده می شود. این ارز رمزنگاری شده هیچ ماهیت فیزیکی و قابل لمسی ندارد اما مانند دلار، یورو، پوند و ... ارزش پولی دارد و با مصرف زیاد برق و اینترنت تولید می شود. بیت کوین در دفاتر مالی عمومی (بستر شبکه بلاکچین) ثبت و پیاده سازی شده است و همه به آن دسترسی شفاف و دقیقی دارند (اگرچه تمامی سندها رمزگذاری شده و در امنیت کامل هستند).
امنیت سیستم بیت کوین به چه میزان است؟
سیستم بیت‌کوین مجموعه‌ای از رایانه‌ها است (که به آن‌ها nodes یا miners نیز گفته می‌شود) که همگی کد بیت‌کوین را اجرا و زنجیره بلوکی بلاکچین (blockchain) آن را ذخیره می‌کنند. بلاکچین را می توان مجموع های از یکسری بلوک ها در نظر گرفت و در هر بلوک نیز مجموع های از تراکنش ها وجود دارد. تمامی رایانه هایی که بلاکچین را اجرا می کنند، یک فهرست یکسانی از بلوک ها و تراکنش ها دارند و می توان همه بلوک هایی که ایجاد و با تراکنش های جدید بیت کوین پر می شوند را به طور واضح و دقیقی مشاهده کرد و به همین علت هیچگونه تقلب و تخلفی در این سیستم اتفاق نمی افتد. به بیان ساده تر سیستم رمز ارزها یک ناظر واحد ندارد بلکه تمامی کسانی که در سرتاسر جهان وارد این سیستم می شوند همگی مانند یک زنجیر به هم متصل هستند و نمی توان حمله و تغییری در آن ایجاد کرد.
تمامی تراکنش های بیت کوین توسط حجم عظیمی از توان محاسباتی از طریق فرایندی به نام ماینینگ (mining) مورد تایید قرار می گیرند. به هنگام انجام معاملات، بیت کوین با نام اختصاری BTC خوانده می شود.
مزیت های بیت کوین:
- قابلیت حمل تمام دارایی در یک کیف پول معتبر
- امنیت بالا
- غیرمتمرکز بودن
- سرعت بالای انجام معاملات
- کارمزد کم
چه کسی بیت کوین را ساخته است؟
ایجاد چنین ارزی از تراوشات ذهنی و ایده های فرد مرموزی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو "Satoshi Nakamoto" بوده است اما همچنان مشخص نیست که "ساتوشی ناکاموتو"، اسم یک نفر یا یک گروه بوده است. بنابراین هویت فرد یا افرادی که این تکنولوژی را ساخته اند هنوز ناشناخته و مخفی باقی مانده است.
هر بیت کوین به هشت رقم اعشارقابل تقسیم است (100 میلیونیم یک بیت کوین) و به کوچکترین واحد آن نیز "ساتوشی" میگویند.
برای ساخت و ایجاد بیت کوین، سازنده و مخترعی در نظر گرفته نشده است و این کار دلایل مختلف و انگیزه های قابل تاملی دارد:
افراد زیادی در پشت صحنه برای خلق این ارز دیجیتال نقش داشته اند و با استفاده از تحقیقات، تئوری ها و نسخه های شکست خورده قبلی، بیت کوین ساخته شد و منصفانه نیست که ساخت آن را به یک نفر اختصاص داد. از طرفی به دلیل محبوبیت جهانی بیت کوین، امکان پیشی گرفتن آن از ارزهای رایج دولتی و ایجاد اختلال در سیستم بانکی وجود دارد بنابراین اگر هویت سازنده بیت کوین مشخص می گردید احتمال اقدام قانونی دولتها بر علیه او بسیار زیاد می شد. تاکنون نیز برخی از کشورها انجام معاملات و استخراج ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده اند. اگر "ساتوشی ناکاموتو" یک نفر بود قطعا تا به حال بیشترین مقدار ذخیره بیت کوین را در اختیار داشت و مورد هدف مجرمان قرار می گرفت.
محبوبیت انجام معاملات با ارز دیجیتال به چه علت است؟
معاملاتی که با رمزارزها انجام می شود را هیچ سازمان دولتی نمی تواند پیگیری و ردیابی کند. بنابراین گزینه مناسبی برای فرار مالیاتی و پرداخت های غیرقانونی میباشد. همچنین موسسات مالی و بانک ها به عنوان واسطه در این بین وجود ندارند تا برای انجام معاملات، سقف و یا کارمزد در نظر بگیرند. اما محبوبیت اصلی آن به جهت سود زیاد و افزایش ارزش جهانی آن در یک مدت کوتاه می باشد. در حال حاضر کسب و کارهای زیادی در همه کشورها، بیت کوین را یک روش پرداخت رسمی در نظر گرفته اند.
استخراج بیت کوین چگونه انجام می‌شود؟
استخراج بیت کوین فرایندی است که بیت کوین در چرخه، آزاد می شود. به طور کلی، استخراج بیت کوین نیازمند حل پازلهای سخت محاسباتی برای کشف یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاکچین میباشد. با اضافه شدن هر بلوک، امنیت شبکه بلاکچین بیشتر می‌شود. استخراج بیت کوین سوابق تراکنش را در سراسر شبکه اضافه و تأیید می کند. برای استخراج بیت کوین می توان از سخت افزارهای مختلفی استفاده کرد که هرچه ویژگی آن‌ها بیشتر باشد به همان میزان میتوان ارز بیشتری استخراج کرد. در حال حاضر برای استخراج بیت کوین به کامپیوترهای قدرتمند، مقادیر زیادی برق و اینترنت نیاز است. پیش بینی شده است که تا سال 2140 تمامی بیت کوین ها در چرخه آزاد شده اند و در ازای استخراج، هیچ بیت کوینی بدست نخواهد آمد بنابراین به احتمال زیاد استخراج کنندگان باید به سراغ کارمزد تراکنش ها بروند و روی آن‌ها حساب کنند.
حداکثر تعداد بیت کوینی که به طور کلی تولید خواهد شد 21 میلیون می باشد و تا نوامبر 2021 بیش از 18.85 میلیون (تقریبا 90 درصد) از بیت کوین ها استخراج شده است. محققان تخمین زده اند که 20 درصد این مقدار بیت کوین تولید شده، از بین رفته است چرا که افراد کلیدهای خصوصی خود را فراموش کرده و یا بیت کوین ها را به آدرس های غیرقابل استفاده ارسال کرده اند؛ حتی ممکن است شخص دارنده بیت کوین فوت شده و اطرافیانش دسترسی به حساب او ندارند.
سرمایه گذاری در بیت کوین
مانند سرمایه گذاری در بازار بورس می توان به بیت کوین به چشم یک سهام نگریست. به این صورت که هربار با بخشی از درآمد خود مقداری بیت کوین خریداری نمایید و به مرور زمان پس از نگهداری و افزایش ارزش آن، سود کنید. اکثر مردم از طریق صرافی های معتبر، ارز دیجیتال خریداری می کنند. تاکنون ارزش بیت کوین هر سال بالاتر رفته و در سال 2021 به بالاترین قیمت خود رسیده است. اکثر افرادی که بیت کوین دارند از سرمایه گذاران بلندمدت هستند. به طور کلی کارشناسان مالی از سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال حمایت می کنند اما به شرطی که با علم و دانش لازم همراه باشد. همچنین به دلیل متنوع بودن ارزهای موجود بهتر است تمامی تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار ندهید و کل سرمایه خود را به بیت کوین اختصاص ندهید.
مهمترین نکته پس از خریداری ارز دیجیتال از طریق صرافی ها، انتقال به کیف پول معتبر و حفظ امنیت آن است.