آشنایی با مفهوم همسر اداری

موفقیت در فضای کسب‌وکار جنبه‌های مختلفی را شامل می‌شود که از یک دید کلی می‌توان آن‌ها را به دو دستهٔ Hard Skills و Soft Skills تقسیم‌بندی کرد. مهارت‌های به اصطلاح «سخت» بسته که صنعتی که در آن مشغول به کار هستیم تخصص‌های مختلفی را شامل می‌گردد؛ به طور مثال، آنچه یک برنامه‌نویس برای موفقیت به آن نیاز دارد کاملاً متفاوت از تخصص‌های فنی یک مهندس مکانیک است. در عین حال، می‌توان گفت که مهارت‌های اصطلاحاً «نرم» جهان‌شمول بوده و فارغ از حوزه‌ای که در آن مشغول به کار هستیم عمومیت دارند به طوری که آشنایی و مهم‌تر از آن تسلط به این دست مهارت‌ها بسیار حائز اهمیت است که یکی از موضوعات مرتبط با مهارت‌های نرم مقولهٔ‌ همسر اداری است که در ادامه قصد داریم آن را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.

Work Spouse که معادلی همچون «همسر اداری» برایش در نظر گرفته شده است، به طور خلاصه به یکی از همکاران‌مان اشاره می‌کند که معمولاً از جنس مخالف بوده و این در حالی است که نوع رابطهٔ فی‌مابین به مراتب بیش از یک رابطهٔ معمولی مابین دو همکار است و بیشتر به یک رابطهٔ عاطفی می‌ماند (از دیگر معادل‌های لاتین که برای همسر اداری استفاده می‌شود می‌توان به Workplace Spouse ،Work Wife ،Work Marriage ،Office Husband ،Work Husband یا به اختصار Wusband اشاره کرد. علاوه بر این اصطلاحات، Pseudo Husband و Pseudo Wife نیز به مفهوم نسبتاً مشابهی اشاره دارند.)

آنچه مسلم است اینکه اصطلاح فوق صرفاً به روابط بیش از حد عادی در محیط کار اطلاق نمی‌گردد بلکه چنانچه فریلنسری باشیم که به طور مثال در فضای مجازی با دیگر هم‌صِنف‌ها رابطه‌ای بیش از حد دوستانه داشته باشیم تا جایی که تعاملات و مکالمات‌مان از عرف خارج شوند، کماکان می‌توان گفت که به یک Work Spouse مبدل شده‌ایم. 

تاریخچهٔ ابداع اصطلاح همسر اداری
این اصطلاح در دههٔ ۱۹۳۰ در رمانی تحت عنوان The Office Wife توسط Faith Baldwin مطرح شد که یک نویسندهٔ‌ داستان‌های افسانه‌ای و رمانتیک است. همچنین لازم به یادآوری است که یک فیلم سینمایی نیز بر اساس این رمان ساخته شده به طوری که در آن داستانی به تصویر کشیده شده است که یک منشی زمان بیشتری را به نسبت با همسرش با کارفرمای خود سپری می‌کند و همین مسئله منجر به شکل‌گیری یکسری روابط عاطفی خارج از کنترل شده است.

علائمی که نشان می‌دهند شما یک همسر اداری دارید
چنانچه افراد در محیط کار از تاریخ تولد یکدیگر، غذای مورد علاقه و برخی از راز و رمزهای یکدیگر را آگاه باشند، می‌توان گفت که رابطه‌ای بیش از حد معمول شکل گرفته است. .Willard F. Harley Jr که یک روانشناس و مشاوره خانواده است، در کتابی تحت عنوان His Needs, Her Needs به صورت زیر مقولهٔ همسر اداری را تعریف می‌کند:

یک همسر اداری پاسخگوی نیازهای عاطفی شما است و پا را به مراتب فراتر آنچه که باید می‌گذارد به طوری که اگر برای‌تان مشکلی پیش آید، او که معمولاً از جنس مخالف است، مراقب شما می‌باشد به طوری که کاملاً روی کمک وی می‌توانید حساب باز کرده و به وی اعتماد کامل داشته باشید.

Captivate که یک سایت کاریابی است در پژوهشی دریافت که بیش از ٪۷۰ از افرادی که مورد بررسی قرار گرفته بودند زن/شوهر اداری داشتند! فارغ از اینکه داشتن یک همسر اداری خوب است یا بد، چنانچه اکثر موقعیت‌های زیر در مورد شما صدق کند، خبر خوب/بد این است که شما در محل کار خود یک زن/شوهر اداری دارید:

- زمان زیادی را با یکدیگر می‌گذرانید: اگر موقع انجام یک پروژه،‌ صرف ناهار، تایم خروج از شرکت و کارهایی از این دست شما و همکارتان که معمولاً از جنس مخالف است در کنار یکدیگر قرار دارید، باید گفت که به صورت کاملاً ناخودآگاه یک همسر اداری انتخاب کرده‌اید.

- ملاقات در خارج از محیط کار: اگر پس از اتمام کار به همراه همکاری که برخی از خصوصیاتش را تاکنون برشمرده‌ایم در خارج از محیط کار قرار می‌گذارید، شما یک همسر اداری دارید.

- در مورد برخی مسائل شرکت غیبت می‌کنید: کارمندانی که درگیر این رابطه شده باشند، وقتی که از چیزی همچون برخی رفتارهای مدیرعامل ناراحت هستند، با طرف مقابل شروع به غیبت و بدگویی می‌کنند و این در حالی است که نسبت به طرف مقابل اعتماد کامل دارند که سخنان ردوبدل‌شده مابین ایشان هرگز در جایی دیگر بازگو نخواهد شد.

- او اولین کسی است که اتفاقات را با وی در میان می‌گذارید: وقتی که با چالشی مواجه می‌شوید و یا حتی ارتقاء شغلی می‌گیرد، همکاری که برچسب همسر اداری رویش می‌خورد اولین کسی است که موضوع مد نظر را با وی به اشتراک می‌گذارید چرا که می‌خواهید آن شخص خاص را در ناراحتی یا شادی خود شریک نمایید.  

- اسرار مختلف را با وی به اشتراک می‌گذارید: هیچ‌گونه رابطهٔ صمیمی‌ای نیست که در آن ردپایی از اعتماد نباشد. در همین راستا، یکی از پایه‌های ازدواج اداری با یکی از همکاران خود اعتماد دوجانبه است به طوری که این امر منجر بدین خواهد گشت تا یکسری از مسائل خصوصی را با وی به اشتراک بگذارید.

- پشتیبانی از یکدیگر: اگر در محل کار خود دیدید که یکی از همکاران‌تان از جنس مخالف اعتماد بسیار زیادی به شما دارد و در مقابل شما هم در شرایط سخت پشتیبان بی‌چون‌وچرای وی هستید، اصطلاح همسر اداری را می‌توان در مورد شما به کار برد.

- معمولاً انتخاب می‌کنید که در کنار یکدیگر بنشینید: در زمان استراحت (مثل صرف ناهار و یا شرکت در یک رویداد) برخی کارمندان ترجیح می‌دهند که در کنار یکدیگر بنشینند و این حاکی از آن است که ایشان وارد یک رابطهٔ متفاوت نسبت به سایرین شده‌اند.

- همکار خود را از اخبار مطلع می‌سازید: فرض کنیم که پس از تایم کاری یک خبر داغ منتشر می‌شود یا اتفاق خاصی می‌افتد که اصلاً هم ربطی به کارتان ندارد اما ناخودآگاه خبر مذکور را با وی به اشتراک می‌گذارید.

- در مورد همکار مذکور زیاد صحبت می‌کنید: اگر در بیان اتفاقاتی که در محیط کار رخ داده است و یا خاطراتی که برای شما خواه خوشایند و خواه ناخوشایند بوده‌اند دائم از شخص خاصی نام می‌برید، احتمال اینکه با وی وارد یک رابطهٔ ازدواج اداری شده‌ باشید بسیار است.

- از تیم‌ورک با یکدیگر لذت می‌برید: وقتی که پای کار گروهی به میان می‌آید، انتخاب اول شما یکی از همکاران‌تان از جنس مخالف بوده و این در حالی است که راندمان کاری شما به نسبت هم‌گروهی با سایر همکاران به مراتب بیشتر خواهد بود! نکتهٔ جالب اینجا است که در چنین تیم‌هایی حتی طرفین حاضرند بدون هیچ‌گونه شکایتی کم و کاستی‌های طرف مقابل را جبران کنند که نه تنها از این کار اذیت نمی‌شوند، بلکه لذت هم خواهند برد.

- زبان خاص خود را دارید: اگر با یکی از همکاران‌تان با ادبیاتی صحبت می‌کنید که فقط و فقط مخصوص شما دو نفر است، وارد یک رابطهٔ ازدواج اداری شده‌اید (منظور از ادبیات خاص در اینجا زبان بدن،‌ انتخاب واژگان و اصطلاحات خاص و حتی نوع نگاه شما به یکدیگر است.)

- شوخی کردن: اگر فقط و فقط نوع خاصی از شوخی‌ها را با یکی از همکاران خود می‌کنید، این احتمال وجود دارد که با وی وارد یک رابطهٔ‌ کاری-احساسی شده‌اید.

درآمدی بر دیدگاه‌های طرفداران روابط صمیمانه در محیط کار
نسل هزاره نوع متفاوتی از جهان‌بینی، استانداردها و هنجارها را برای خود محترم می‌شمارد و به نظر می‌رسد روابط صمیمانه که در برخی موارد منتهی به ازدواج اداری می‌شود برای این گروه از نیروی کار نه تنها قبح ندارد،‌ بلکه روابط صمیمی را ابزاری برای افزایش بهره‌وری قملداد می‌کنند (در همین راستا، توصیه می‌کنیم به مقالهٔ Y Generation: آشنایی با روحیات نسل هزاره مراجعه نمایید.)

موافقان ایدهٔ همسر اداری بر این باورند که داشتن همکاری در محیط کار که دغدغهٔ شما را داشته باشد منجر بدین خواهد گشت تا استرس ناشی از کار کاهش یافته و روی هم رفته کارمندان خوشحال‌تر گردند. این دست کارشناسان بر این باورند که همسران واقعی اصلاً دید روشنی نسبت به محیط کار طرف مقابل خود ندارند و همین منجر بدین می‌گردد تا چنانچه مشکلی در محیط کار رخ دهد، ایشان نتوانند آن‌طور که باید و شاید طرف مقابل خود را درک کنند و با وی همزادپنداری کنند و این در حالی است که یک همکاری که رابطهٔ‌ نزدیک و در عین حال سالمی با وی داریم، می‌تواند به بهترین شکل ممکن شرایط ما را درک کرده، همفکری کند و در یک کلام استرس ما را کاهش دهند.

چنانچه فرض را بر این بگذاریم که ازدواج اداری ایدهٔ خوبی است، حال باید برای اثربخش‌تر کردن این رابطه یکسری بایدها و نبایدها را رعایت کنیم که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

- علاوه بر زمان‌هایی که با چالشی مواجه می‌شویم، در شرایط عادی نیز طرف مقابل می‌تواند بخش از کارها را به دوش کشیده و در تَسک‌های مختلف حامی همکار خود باشد.
- این رابطه نباید به گونه‌ای باشد که سایر همکاران نادیده گرفته شوند چرا که در غیر این صورت مسائل حاشیه‌ای بسیاری ممکن است رخ دهد.
- وقتی پای مسائل کاری پیش می‌آید (همچون دِدلاین) هرگز مسائل نباید با یکدیگر قاطی شوند و صرفاً به این دلیل که با یکی از همکاران خود رابطهٔ‌ نزدیکی دارید نرمش بیشتری به خرج دهید.
- قدرت نَه گفتن داشته باشید به طوری که اگر نظر مخالفی با نزدیک‌ترین همکار خود در محل کار دارید، هرگز نباید نظر مخالف خود را نادیده بگیرید.

درآمدی بر دیدگاه‌های مخالفان ایدهٔ همسر اداری
بسته به نوعِ نگاه افراد و هنجارهای اجتماعی،‌ در برخی جوامع مخالفت با مقولهٔ‌ همسر اداری به مراتب پررنگ‌تر از سایر جوامع است تا جایی که روان‌شناسان، جامعه‌شناسان و مشاورهای این‌گونه فرهنگ‌ها بر این باورند اگر این موضوع خیلی سریع کنترل نشود، می‌تواند بنیان خانواده‌ها را به سادگی از هم بپاشد و بر این باورند که خطرات ناشی از این نوع ارتباط به مراتب مهلک‌تر از مزایایی همچون کاهش استرس، خوشحالی بیشتر در محل کار و همچنین افزایش راندمان کاری است.

این دست کارشناسان بر این باورند که همچون ازدواج‌های رسمی، ازدواج‌های مجازی در محیط کار با سایر همکاران نیز در طول زمان می‌توانند با یکسری چالش‌ها مواجه شوند. به طور مثال، اگر یکی از طرفین ترک شغل کند و یا ارتقاء شغلی یابد، این احتمال وجود دارد که رابطه‌ٔ نزدیکی که با یکی از همکاران خود داشتیم به سادگی دستخوش تغییر گردد.

مخالفان ایدهٔ همسر اداری بر این باورند که گرچه در ظاهر رابطهٔ‌ نزدیک دو همکار در محل کارشان ریسک چندانی ندارد، اما دائماً گوشزد می‌کنند که این شروع در ظاهر بی‌خطر می‌تواند راه را برای خیانت باز کند و به همین دلیل توصیه می‌کنند که کاملاً صورت مسئله باید پاک شود و این نوع روابط هرگز شکل نگیرند.

آنچه مسلم است اینکه مرز بسیار باریکی مابین یک رابطهٔ‌ کاری سالم با ازدواج اداری وجود دارد که گاهی طرفین را در تشخیص نوع رابطه دچار اشتباه می‌کند. در همین راستا، چنانچه تعداد قابل‌توجهی از آیتم‌های زیر در روابط مابین شریک زندگی شما و شریک کاری‌تان وجود داشته باشد، باید مراقب بوده و در صدد رفع مشکل برآیید:

- شریک زندگی شما تمایل دارد اوقات بیشتری را در محل کارش بگذراند: اگر کسی زمان زیادی را در شرکت بگذراند، این کار چند دلیل مختلف می‌تواند داشته باشد که از آن جمله می‌توان به اعتیاد به کار، افزایش حجم کاری در بازه‌ای خاص و یا شکل‌گیری یک ازدواج اداری اشاره کرد. به عبارتی، این احتمال وجود دارد که همسرتان به جای گذران زمان در کنار شما، تمایل دارد تا تایم استراحت خود را با همسر اداری‌اش بگذراند.

- شریک زندگی شما آرشیو پیام‌های خود را پاک می‌کند: اگر همسرتان دائم لیست اس‌ام‌اس‌ها و یا مکالمات در شبکه‌های اجتماعی را پاک می‌کند، این احتمال وجود دارد که وی وارد رابطه‌ای بیش از یک رابطهٔ سادهٔ دو همکار شده است و بالتبع تمایلی ندارد تا شما از آن مطلع باشید.

- شریک زندگی‌تان تمایلی ندارد تا شما را با یکدیگر روبه‌رو کند: این مورد یکی از کلیدی‌ترین نشانه‌هایی است که باید آن را جدی قلمداد کرد اما دلیل این مسئله اصلاً چیزی نیست که در ظاهر به نظر می‌رسد. در واقع، همسرتان اصلاً از اینکه شما با همسر اداری‌اش آشنا شوید واهمه‌ای ندارد بلکه از لحظه‌ای هراس دارد که هر سه نفر کنار یکدیگر نشسته‌اید! در حقیقت، نگرانی اصلی از اینجا ناشی می‌شود که همسرتان که تا پیش از این از ادبیات دوستانه‌ای با همسر اداری خود استفاده می‌کرد، مادامی که هر سه نفر در کنار یکدیگر قرار دارید باید به رفتار حرفه‌ای و رسمی سوئیچ کند که اگر این کار را نکند همسر واقعی شاکی خواهد شد و اگر این کار را بکند همسر اداری شکه خواهد شد و از همین روی او تمام تلاش خود را خواهد کرد که هرگز در چنین موقعیتی قرار نگیرد.

- همسرتان به مرور زمان کمتر و کمتر شما را در شبکه‌های اجتماعی مِنشِن می‌کند: وقتی که افراد درگیر ازدواج اداری می‌شوند، به مرور زمان رفتار ایشان در فضای مجازی نیز دستخوش تغییر می‌شود. به طور مثال، عکس پروفایل خود را به عکس‌های تک‌نفره تغییر می‌دهند و یا از تگ کردن و مِنشِن کردن شما در ذیل پست‌ها و تصاویر خودداری می‌کنند.

- دعوت نکردن شما به مهمان‌های کاری: وقتی روابطی از این جنس شکل می‌گیرد، معمولاً زمانی که رویدادها و مهمان‌های کاری رخ می‌دهند، همسرتان با این بهانه که مهمانی کاملاً کاری است از همراه کردن شما با خود ممانعت می‌کند در صورتی که اگر وی هیچ واهمه‌ای از این موضوع نداشته باشد، به سادگی می‌تواند شما را از این مهمان کاری مطلع سازد اما تصمیم نهایی آمدن یا نیامدن را به شخصِ شما واگذار نماید.

- ایجاد علائق ناگهانی: گاهی پیش می‌آید که به طور خیلی اتفاقی و ناگهانی می‌بینید که همسرتان علائق جدید پیدا کرده است در حالی که به طور مثال قبلاً به فلان ژانر خاص یا فلان خواننده اصلاً علاقه‌ای نداشت که این هم می‌تواند یک چراغ‌ قرمز باشد.

- حساسیت به خرج دادن نسبت به همکاران شما: اگر مشاهده کردید که به طور اتفاقی همسرتان نسبت به همکاران جنس مخالف شما حساس شده است، یک احتمال این می‌تواند باشد که وی بر این باور است شما همان روابطی را دارید که خودِ او با همکارانش دارا است!

اگر پیرو کسانی باشیم که معتقدند مقولهٔ همسر اداری معایب به مراتب بیشتری نسبت به مزایایش دارا است،‌ منطق حکم می‌کند راه‌کارهایی به منظور مقابله با این موضوع اتخاد کرد که در همین راستا در ادامه نکاتی را مطرح خواهیم کرد که می‌توانند تا حد ممکن جلوی هرگونه پیشروی را بگیرند:

- اگر همکاری شروع به اشتراک‌گذاری اطلاعات خصوصی خود با شما کرد، در کمال احترام به وی نشان دهید که علاقه‌ای به وارد شدن به این موضوع ندارید.
- چنانچه همکاری اطلاعات خود را با شما به اشتراک گذاشت، حتماً همسر خود را در جریان بگذارید.
- گاهی اوقات در محل کار خاطره‌ای از خود و همسرتان در حضور دیگران تعریف کنید.
- تا حد امکان بعد از تایم کاری با همکاران جنس مخالف ارتباط نداشته باشید.
- همواره درب اتاق خود را باز بگذارید.
- عکس مشترکی از خود و همسرتان در پروفایل‌تان در شبکه‌های اجتماعی را به اشتراک بگذارید.
- اگر همکاری بیش از حد استاندارد در محل کار برای‌تان چای ریخت و هرگونه خوراکی تعارف کرد، بی‌علاقگی خود به این موضوع را نشان دهید. 

جمع‌بندی
در این مقاله سعی شد که تا حد ممکن نگاه موافقان و مخالفان مقولهٔ Work Spouse مطرح گردد و این در حالی است که جمع‌بندی نهایی را به خواننده واگذار خواهیم کرد مبنی بر اینکه آیا اساساً درگیر این مقوله شدن خوب است یا خیر که در همین راستا و به منظور تکمیل مباحث طرح‌شده در این مقاله خواهشمندیم نظرات، دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با دیگر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید (همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع، می‌توانید به لینک The World of Work Spouses مراجعه نمایید.)