ابتدا به ساکن، بهتر است قبل از ورود به بحث لیستی از مهمترین کارهایی که با ورود به فضای وب انجام میدهیم تهیه کرده و هر کدام را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم به طوری که به احتمال خیلی زیاد از مهمترین کارهایی که در فضای آنلاین انجام میدهیم میتوان سر زدن به شبکههای اجتماعی، وبگردی، چک کردن ایمیل و شاید هم خرید اینترنتی اشاره کرد.
گرچه برخی از این کارها از نظر ظاهری با هم تفاوت دارند، اما از نظر فنی اتفاقات یکسانی در پشتپرده رخ میدهد به طوری که وقتی پِیجی را باز میکنید، یک Request به معنی «درخواست» از جنس HTTP برای سرور وبسایت مد نظر ارسال میشود و سرور هم یک Response به معنی «پاسخ» بر بستر پروتکل HTTP به مرورگرتان باز میگرداند (نیاز به توضیح است که در ادامهٔ دوره از اصطلاحات «ریکوئست/ریسپانس» به جای «درخواست/پاسخ» استفاده خواهد شد.)
مشابه همین اتفاق زمانی که در حال استفاده از یک سرویس ایمیل هستید نیز روی میدهد چرا که این اتفاقات تحت عنوان یکسری پروتکلها و استانداردها بین کلاینت و سرور در جریانند و تفاوت اصلی در واقع نوع پروتکل و روشهای سرویسدهی توسط سرور میباشد که در همین راستا بهتر است ببینیم هر کدام از تَسکها (کارها) توسط چه پروتکلهایی انجام میشوند.
به طور کلی، از بین کارهای مهمی که با اینترنت انجام میدهیم هر کدام با یک پروتکل خاص منابع مورد نظر خود را از سرور دریافت میکند. مثلاً برای ارسال و دریافت ایمیل، شما ریکوئست خود را با استفاده از پروتکلهای SMTP ،POP3 و یا IMAP به سمت سرور ارسال میکنید و برای باقی کارهای مهمی که انجام میدهید عموماً از پروتکل HTTP و یا ورژن امن آن HTTPS استفاده میکنید و از همین روی میتوان گفت که پرکاربردترین پروتکلی که در فضای آنلاین وجود دارد (HTTP(S است. استفاده از پروتکل HTTP به قدری در وب رایج است که میتوان گفت وب بدون HTTP چیزی بیمعنا است و از همین روی برای ادامۀ بحث نیاز به بررسی جزئیتر این پروتکل داریم.
HyperText Transfer Protocol یا به اختصار HTTP به عنوان مهمترین استاندارد برای انتقال اطلاعات در اینترنت و به عبارتی شاکلۀ دنیای وب میباشد. این پروتکل در آخرین لایۀ OSI، که به لایۀ اپلیکیشن معروف است، فعال بوده و به صورت پیشفرض از پورت 80 استفاده میکند (برای کسب اطلاعات بیشتر، میتوانید به آموزش نگاهی به پروتوکل HTTP و URL مراجعه نمایید.)
HTTP در قالب یکسری ریکوئستهای کلاینت-سرور سعی در نزدیک کردن زبان انسان و ماشین دارد. همانطور که پیش از این اشاره کردیم، HTTPS نیز همان پروتکل HTTP است با این تفاوت که اطلاعات مابین سرور و کلاینت (مرورگر) رمزنگاری شده و کسی در بین راه قادر به فهم آنها نمیباشد و این اطلاعات فقط در دو سَر کانکشن بامعنی میباشند و این در حالی است که پروتکل امن HTTPS به صورت پیشفرض از پورت 443 استفاده میکند به طوری که شبکههای اجتماعی، موتورهای جستوجو، درگاههای پرداخت اینترنتی و کلیۀ سایتهایی که اطلاعات مهمی دارند از این پروتکل برای انتقال امن دیتا مابین سرور خود و کلاینتها استفاده میکنند که برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره، میتوانید به آموزش پروتکل امن SSL: سیگنالی هر چند کوچک برای رنکینگ بهتر سایت مراجعه نمایید.