سرفصل‌های آموزشی
آموزش برنامه نویسی
آشنایی با آدا لاولیس اولین برنامه نویس زن جهان

آشنایی با آدا لاولیس اولین برنامه نویس زن جهان

در صورتی که فردی علاقمند به ورود به دنیای برنامه‌نویسی باشد، مسلما آشنایی با برنامه‌نویسان به نام دنیا نه تنها برایش جذاب خواهد بود، بلکه می‌تواند راهنمای وی در زمینه ی اصول برنامه‌نویسی باشد. به همین منظور، در این فصل قصد داریم دانشجویان را با برخی از معروف‌ترین برنامه‌نویسان دنیا آشنا کنیم.

آدا لاولیس به عنوان اولین برنامه‌نویس تاریخ و پیشگام در رایانش مدرن و از آن مهم‌تر، اولین برنامه‌نویس زن جهان شناخته می‌شود. او در تاریخ 10 دسامبر سال 1815 میلادی در بریتانیا به دنیا آمد و در سن 17 سالگی با «ماشین تحلیلی» چارلز ببیج آشنا شد و در نهایت در سال 1842 با مفهومی که امروزه آن را برنامه‌نویسی کامپیوتری می نامیم، درگیر شد. جالب است بدانید که آدا یک نابغه ی ریاضی بود و این ویژگی را از مادرش به ارث برده بود. چارلز ببیج به او لقب "جادوگر اعداد" را داده بود. آدا فرزند شاعر معروف انگلیسی، لرد بایرن بود. او توانایی در علوم فلسفی را از پدر و ریاضیات را از مادر به ارث برده بود. لاولیس شیوه ی تفکر خود را "علوم شاعرانه" نامیده بود که از طریق آن مفاهیم ریاضی را با استعاره و تشبیهات، تشریح می‌کرد.

آدا لاولیس در سن 12 سالگی پرواز پرندگان را مورد بررسی قرار داده بود و توانسته بود موادی را بررسی کند که می‌توانستند به عنوان بال های مصنوعی به کار گرفته شوند. او در سن 13 سالگی شروع به نوشتن نتایج تحیقاتش درباره ی پرواز کرد و آن را Flyology که معنی تحت الفظی آن «پرواز شناسی» می‌شود نامید. اما مادرش مانع کار او شد چرا که موجب شده بود آدا از خواندن درس هایش غفلت کند. البته با توجه به نبوغی که داشت، اگر به تحقیقاتش در این زمینه ادامه می داد، می‌توانست برادران رایت را پشت سر بگذارد.

آدا لاولیس یادداشت ها و مطالعات پیچیده ی چارلز ببیج درباره ی ماشین تحلیلی را از فرانسه به انگلیسی ترجمه کرد و این مفهوم را تشریح کرد. او نه تنها این یادداشت ها را ترجمه کرد بلکه برداشت و ایده‌های مبتکرانه ی شخصی خود را درباره ی انجام محاسبات از طریق ماشین ها به آن‌ها اضافه کرد. این یادداشت ها امروزه به عنوان اولین الگوریتم دنیا شناخته می‌شوند (لازم به ذکر است که واژه ی Algorithm نیز از روی واژه ی عربی الخوارزمی که برگرفته از نام دانشمند بزرگ ایرانی -خوارزمی- است، گرفته شده است.) او درباره ی پتانسیل های ماشین‌های تحلیلی اطمینان کامل داشت و همواره تحسین شان می‌کرد. حتی سازوکار ماشین ها را برای کسانی که هیچ پیش زمینه ای در ریاضیات نداشتند، به نحوی قابل‌فهمی تشریح می‌کرد. آدا الگوریتمی نوشته بود که به کمک آن ماشین ها می‌توانستند اعداد برنولی را محاسبه کنند. این یک موفقیت بزرگ در زمینه ی پردازش مقدماتی بود گرچه این برنامه هیچ وقت تست نشد چرا که ببیج نتوانست ماشینش را تکمیل کند.

این ریاضیدان برجسته و حامی ماشین‌های تحلیلی، درباره ی توانایی ماشین ها در آغاز کردن هر چیز نگران بود. او معتقد بود که ماشین‌های تحلیلی می‌توانند تجزیه و تحلیل ها را دنبال کنند ولی توانایی پیش افتادن از حقایق را ندارند و مسئولیت آن‌ها مشارکت با ما در واقعیت بخشیدن به آن چیزی است که پیش از این با آن آشنا بوده ایم. با این حال، او مفهمومی به عظمت هوش مصنوعی را پیش بینی کرده بود اما احتمال وقوع آن را رد می‌کرد!

آدا لاولیس در عنفوان جوانی یعنی زمانی که 36 ساله بود بر اثر سرطان رحم، درگذشت و در کنار پدر مشهورش -لرد بایرون- به خاک سپرده شد.

online-support-icon