سال نو میلادی مبارک! البته کمی برای تبریک گفتن دیر شده اما همچنان زمان برای پیش بینی ها و تحلیل اتفاقاتی که در این سال شاهد آن خواهیم بود، وجود دارد. در سال گذشته شاهد تحولات چشمگیری بودیم؛ از صفحه نمایش های انحنادار در دستگاه های هوشمند گرفته تا کشف حفره های امنیتی Heartbleed و... . البته نباید حملات سایبری اخیر به سونی، مایکروسافت و دیگر شرکت های مطرح را نیز فراموش کنیم. حال در این مقاله قصد داریم لباس پیشگویی خود را بر تن کرده و به کمک گوی کریستالی درخشان، تحولات وب در سال 2015 را پیش بینی کنیم اما پیش از هر چیز باید این نکته را نیز بگویم که عدد 2015 در مبنای باینری می شود 11111011111، خب که چه؟ کسی نمی داند! اما شاید این تقارن اعداد معنای به خصوصی داشته باشد و به نوعی "توازن دنیای وب" را نیز در این سال شاهد باشیم. به هر حال لازم دانستیم این موضوع را با شما در میان بگذاریم، شاید شما به نتیجه ای رسیدید!
1- عکس‌های Responsive به صورت گسترده قابل استفاده خواهند بود
بالاخره پس از گذشت زمانی طولانی، زمینه های موردنیاز برای استفاده از عکس های Responsive و پشتیبانی از آن ها در اکثر دستگاه های خانگی و موبایل ایجاد شده است (که در گذشته فقط با مرورگرهای کروم و اپرا ممکن بود.) مشخصه ی srcset تصاویر این امکان را به شما می دهد که یک عکس را بسته به قابلیت های صفحه نمایش کاربر، با رزولوشن متناسب با آن نمایش دهید. المنت picture امکان استفاده از جهات مختلف در عکس ها را فراهم می آورد. بدین ترتیب با توجه به زاویه دید کاربر (Viewport)، عکس ها جهت و اندازه ی متفاوتی به خود می گیرند. برای نمونه شما می توانید تصویر یک جنگل را به کاربرانی که از کامپیوترهای خانگی استفاده می کنند نمایش دهید در حالی که در گوشی ها و دستگاه های کوچکتر، فقط تصویر تعدادی درخت نمایش داده شود. موارد استفاده از این نوع تصاویر بسیار مختلف است اما موضوع مهم آن است که مرورگر کار تصمیم گیری را بر عهده دارد، شما فقط گزینه های موجود را در اختیار آن می گذارید.
2- ظهور وب کامپونت‌ها
اگر جهانیان بگذارند که گوگل به راهش ادامه دهد، وب کامپونت ها به عنوان آینده ی پلتفرم های تحت وب محسوب خواهند شد. این تکنولوژی اجزای زیر را تحت تأثیر قرار می دهد: الف- تمپلیت های اچ تی ام ال – اجزای DOM قابل کپی برداری می شوند. ب- Shadow DOM: محفظه بندی (Encapsulation) المنت ها و Style پ- المنت های دلخواه: افزودن تگ های دلخواه به دایره ی فعلی HTML ت- HTML Import: فراخوانی فایل ها از طرف کاربر (Client-side) به طور خلاصه شما خواهید توانست کامپونت هایی که در طرف کاربر قرار دارند را بارها و بارها فراخوانی کنید، بدون آن که با دیگر اجزای کد و یا صفحه تداخل داشته باشند. پروژه ی Polymer در حال حاضر کاربردی مشابه دارد اما استفاده ی گسترده از این کامپونت ها نیازمند پشتیبانی همگانی در مرورگرها است. شاید تحقق این رویا در 2015 کمی جاه طلبانه باشد اما دست کم شاهد پیشرفت قابل توجهی در این زمینه خواهیم بود.
3- Node.js مشهورتر خواهد شد!
در حدود پنج سال است که Node.js وارد میدان رقابت شده و در پروژه های سطح بالا همچون eBay، PayPal، Uber، Yahoo! و Walmart نیز مورد استفاده قرار گرفته است اما این تکنولوژی سمت سرور که بر پایه ی جاوا اسکریپت بنا شده است، به جز انجمن های سطح بالا و در میان حرفه ای ها، نتوانسته شهرت چندانی به دست آورد. اما گوی کریستالی ما سال موفقیت آمیزی را برای Node.js پیش بینی می کند. شاید این تکنولوژی نتواند تأثیر عظیمی بر روی PHP، Ruby، Java و یا دات NET بگذارد اما به طور حتم شاهد افزایش چشمگیری در میزان استفاده از آن در پروژه ها خواهیم بود.
4- بیزاری از فریمورک‌ها
در حال حاضر دنیای وب با تعداد زیادی از فریم ورک های HTML، CSS و جاوا اسکریپت که هر دردی را درمانی دارند، اشباع شده است! این موضوع در حالت کلی بسیار مفید و کاربردی است اما آیا زمان این قبیل فریم ورک ها به سر آمده است؟ فریم ورک های جدید و پر زرق و برق بسیار جذاب هستند، البته تا زمانی که آپدیت نشده اند! ارتقاء یک سیستم بدون ایجاد تغییر در API ها و پروسه های در حال اجرای آن تقریباً ناممکن است. برای نمونه AngularJS را در نظر بگیرید؛ این فریم ورک یکی از محبوب ترین فریم ورک های سمت کلاینت است اما نسخه ی 2.0 آن با نسخه های 1.x ناسازگار است. از طرفی دیگر تعداد بیش از حد فریمورک های موجود می تواند موجب سردرگمی توسعه دهندگان شود. بسیاری از برنامه نویسان و توسعه دهندگان زمان زیادی را در انتخاب و بررسی فریم ورک های مختلف صرف می کنند چرا که یک اشتباه و انتخاب غلط می تواند بسیار دردناک باشد! حتی در برخی مواقع مجبور خواهید بود که پروژه را با استفاده از فریم ورکی جدید، از صفر آغاز کنید. خوشبختانه با پیشرفت های اخیر در تکنولوژی های مرورگرها، دلایل استفاده از فریم ورک ها در حال کاهش و محو شدن هستند. برای نمونه با قابلیت های جدید موجود در مرورگرها دیگر کمتر کسی به jQuery نیاز پیدا خواهد کرد. "فریمورک ها روزهای پایانی خود را می گذارنند، با آن ها مهربان باشید...!" از این پس توسعه دهندگان به کامپونت های کوچک و هدفمند روی خواهند آورد که می توان آن ها را به راحتی حذف کرده و یا ادیت نمود. در حال حاضر این روند در Node.js و کامپونت های روبی به اجرا درآمده است که بازخورد بسیار خوبی نیز داشته است.
5- گوگل سال دشواری در پیش خواهد داشت
بگذارید یک نکته را روشن کنیم: گوگل کمپانی بسیار موفق و قدرتمندی است که به این زودی ها قصد ورشکستگی و یا خرابکاری ندارد اما سال 2015 برای این کمپانی چندان ساده نخواهد بود. چرا؟ زیرا: افزایش چشمگیر دستگاه های همراه با صفحه نمایش های کوچک، کار تبلیغات را برای این کمپانی دشوار کرده است. در بحث E-Commerce، گوگل در مقابل آمازون حرفی برای گفتن ندارد. در این دوره، کمتر کسی برای جستجوی محصولات الکترونیکی به گوگل مراجعه می کند. (البته شاید در مورد کشور ما این مورد کمی نادرست باشد. شاید هم کاملاً نادرست باشد!) گوگل دیگر به عنوان موتور جستجوی پیش فرض فایرفاکس نیست و این موضوع به ضرر شهرت این کمپانی تمام خواهد شد. فیسبوک در حال راه اندازی رقیبی برای یوتیوب است. گوگل در حال کسب شهرت منفی است. شکایت های کاربران، تجاوز به حریم خصوصی افراد و برخی مسائل دیگر در این اواخر به سرتیتر مقالات بر علیه گوگل تبدیل شده اند. مردم دیگر به شعار گوگل یعنی "بد نباش!" یا "!Don’t be evil" ایمان ندارند. می توان گفت که گوگل موفقیت خود را تا حدودی مدیون کم کاری دیگر کمپانی ها بوده است اما آن کمپانی ها در حال برطرف سازی مشکلات خود و رقابت شدید با گوگل هستند. "گوگل حواست را جمع کن!"
6- کروم بیش از 50% سهم بازار دسکتاپ و موبایل را تسخیر خواهد کرد
بنابر آمار StatCounter، مرورگر دسکتاپ کروم تا پایان سال 2014 در حدود 48 درصد سهم بازار را در اختیار داشت و پیش بینی می شود که در سه ماه اول 2015 نیز از هر دو مرورگر جدید، یکی گوگل کروم باشد. از طرفی دیگر پیش بینی می کنیم که همین اتفاق برای کروم موبایل نیز رخ دهد. در حال حاضر نسخه ی موبایل کروم در حدود 30 درصد بازار را در اختیار دارد که البته دستیابی به 50 درصد، نیازمند زمان بیشتر و جایگزینی مرورگر پیش فرض اندروید با کروم است.
7- اینترنت اکسپلورر سقوط آزاد خواهد داشت!
موفقیت چشمگیر کروم تأثیر زیادی بر موزیلا و مایکروسافت داشته است. اگر عادلانه قضاوت کنیم، هر دوی این کمپانی ها مرورگرهای بسیار قدرتمندی ساخته اند که با توانایی های کروم برابری کرده و یا شاید از آن نیز برتر باشند اما مشکل آنجاست که فایرفاکس و IE در همه ی زمینه ها بهتر نیستند و به همین دلیل، کاربر نیازی برای مهاجرت از کروم به این مرورگرها نمی بیند و حق هم دارد! به نظر می آید که تا آخر سال 2015، سهم فایرفاکس به 15 درصد کاهش یابد و البته اینترنت اکسپلورر اوضاع وخیم تری خواهد داشت و به زیر 15 درصد خواهد رسید.
8- درصد استفاده ی کاربران از دستگاه های همراه به 50 خواهد رسید
موضوع دیگری که در 2015 قابل توجه است، افزایش میزان کاربران موبایل خواهد بود که تا پایان سال به اندازه ی کسانی خواهد بود که از دسکتاپ استفاده می کنند. در سال 2014، تعداد کاربرانی که از دستگاه های همراه برای اتصال به اینترنت و دیگر کارها استفاده می کردند از 20 درصد به 34 درصد رسید و این روند در 2015 نیز ادامه خواهد یافت.
9- امسال، سال بهبود عملکرد است!
در این چند سال اخیر، همه تلاش کرده ایم که سایت های خود را Responsive طراحی کنیم تا با اندازه ی صفحه نمایش کاربر همخوانی داشته باشد اما موضوعی که به آن بی توجه بوده ایم، میزان پهنای باند و نحوه ی تعامل کاربر با وب سایت است. وب آینده ی روشنی دارد اما باعث تأسف است که توسعه دهندگان و کاربران، اپلیکیشن های بهینه سازی نشده را بیشتر ترجیح می دهند (چه دانسته و چه ندانسته!). این اپلیکیشن ها سریع تر اجرا می شوند و معمولاً هم حجم فایل نصب آن ها کمتر است. میانگین حجم صفحات در سه سال گذشته دو برابر شده و به مقدار تأمل برانگیز 2 مگابایت رسیده است. آیا پهنای باند اینترنت شما نیز در این دوره دو برابر شده است؟ آیا کیفیت سایت ها و اپلیکیشن ها نیز دو برابر شده است؟ تاکنون مبحث بهبود عملکرد چندین و چند بار مطرح شده است اما همچنان بسیاری از توسعه دهندگان وب به آن بی توجه اند. شاید باید اقتصاد را مقصر دانست؛ ساخت سریع و ارزان اپلیکیشن ها بسیار وسوسه انگیز است اما اگر اپلیکیشن شما بهینه نباشد، کاربران به مرور زمان از شما دوری خواهند کرد که در آخر موجب ضررهای مالی خواهد شد. 2015 سال ارزیابی مجدد و اولویت دهی به عملکرد است. شاید بهتر باشد به دوران Dial-up نگاهی دوباره بیاندازیم و به یاد آوریم که در آن دوران چگونه توسعه دهندگان به دنبال بهینه ترین روش بودند و ما نیز دوباره آن دانش و توانایی ها را فرا گیریم.
10- مترجم همزمان Skype دنیای ارتباط را متحول خواهد کرد
ایده ی ترجمه ی تقریباً همزمان به هنگام مکالمات می تواند تحولی عظیم در جهان ایجاد نماید. در حال حاضر، وب توانسته مرزهای جغرافیایی را محو نماید و اسکایپ نیز می تواند همین کار را در دنیای ارتباطات انجام دهد. این قابلیت می تواند موقعیت های تازه ای را برای فریلنسرها و کمپانی های چند ملیتی در سراسر دنیا ایجاد کند. و این بود پیش بینی های برتر در مورد سال 2015 یا بهتر است بگوییم"11111011111" ! راستی آیا توانستید دلیل خاص بودن این سال را پیدا کنید؟ خوشحال می شویم ما را با اشتراک نظر خود، از سردرگمی در آورید!
