تابستان زمان آن است که IEEE Spectrum رتبهبندی خود را در مورد زبانهای برنامهنویسی ارائه کند و این درحالی است که امسال نیز چهارمین رتبهبندی هم انجام شد؛ این انجمن با همۀ تلاشهایی که برای رتبهبندی میزان استفاده از زبانهای برنامهنویسی کرده است، اما فاکتور محبوبیت هم درنظر گرفته شده است (لازم بهذکر است که وبسایت TIOBE نیز هر ماهه به رتبهبندی زبانهای برنامهنویسی میپردازد اما این درحالی است که این رتبهبندی صرفاً براساس میزان محبوبیت است).
برای تهیهٔ این رتبهبندی، انجمن IEEE از فردی بهنام Nick Diakopoulos بهعنوان دیتاژورنالیست برای استخراج اطلاعات کمک گرفته است و 12 معیار و متریک مختلف را باهم ترکیب کرده است که از 10 منبع آنلاین بهدقت بررسی و استخراج شدهاند تا درنهایت 48 زبان مختلف را رتبهبندی کنند.
اما تفاوتی که این رنکینگ با بقیه دارد، در این است که باتوجه به تعاملی بودن این رتبهبندی شما میتوانید خودتان تعیین کنید هر معیار در هنگام ترکیب با بقیه، به چه اندازه مهم بوده و وزن داشته باشد؛ درنتیجه شما میتوانید رتبهبندی را شخصیسازی کنید تا مختص نیاز خودتان رتبهها را ببینید.
این رتبهبندی یکسری نسخۀ از پیش تعیینشده نیز دارا است؛ نسخهای برای خوانندگان و افراد معمولی، نسخهای که روی زبانهای برنامهنویسی درحال ظهور و جدید تأکید دارد، نسخهای که زبانهای محبوب کارفرمایان را نشان میدهد و درنهایت نسخهای برای برترینهای اپنسورس. همچنین میتوان رتبهبندی را براساس زبانهایی که در صنایع بیشتر دیده میشوند فیلتر کرد که زیاد جالب و تخصصی نیست و تنها مقایسهای با سال قبل است.
با اینکه زبان برنامهنویسی پایتون مسیر رو به بالایش را همچنان ادامه داد و به رتبۀ اول رسید، اما 4 زبان اول یعنی سی، سیپلاسپلاس، پایتون و جاوا همیشه رقابت نزدیکی باهم دارند. البته در تحقیقات Diakopoulos و عموماً دربارۀ معیارهای پایۀ انتخاب زبانها باید گفت که اگر بحث شرکتهای استخدامی باشد، حتماً زبان C با اختلاف بیشتری از پایتون جلوتر است!
سیشارپ دوباره در زمرۀ 5 زبان اول قرار گرفت و جایگاهی که سال قبل به زبان آر باخته بود را پس گرفت؛ روبی درحال سقوط است و درحالحاضر در رتبۀ 12 قرار دارد؛ سقوط روبی راه را برای سوئیفت اپل باز کرد تا در کنار زبان گو در رتبۀ 10 قرار بگیرد و این جای تحسین دارد چراکه سوئیفت تنها ۲ سال پیش وارد این رتبهبندیها شد (آبجکتیوسی اپل هم با سقوط به رتبۀ 26، بازتابی از صعود سوئیفت است).
در کل در ۲ سال اخیر زبان جدیدی به رتبهبندی وارد نشده است؛ بهنظر میرسد برنامهنویسان بهعنوان کسانی که میخواهند ابزارهای ساختهشدۀ جدید را هضم کنند و سپس انفجاری در ساخت اپلیکیشنهای مختلف با موضوعات مختلف ایجاد کنند، درحالحاضر دورهای از ثبات را به صنعت کدنویسی وارد کردهاند.
اما وقتی صحبت از زبانها و ابزارهای تثبیت شده و شناختهشده میشود، بهنظر میآید هیچ ارزشی ندارد که زبان فورتران همچنان در وسط این رنکینگ و در رتبۀ 28، بین زبانهای کوبول و لیسپ باشد؛ درنتیجه مشخص میشود که زبانهای قدیمی با سابقۀ چند دهه هم هنوز میتوانند رتبۀ ثابتی برای خود داشته باشند.
با نگاه به معیارهای رتبهبندی برای قسمت اپنسورس (همان قسمتی که IEEE مجبور بوده است که تعصب بیشتری نسبت به آن درمقابل زبانهای قدیمی داشته باشد)، میبینیم که اچتیامال با صعود از رتبۀ 11 به 8، در بین 10 رتبۀ اول قرار گرفته است (این اتفاق دلیل خوبی بود تا IEEE جواب خود را درمقابل شکایت بعضیها مبنیبر اینکه اچتیامال یک زبان برنامهنویسی نیست، تکرار کند).
این انجمن نسبت به تکنولوژیهای مختلف و اینکه صفت برنامهنویسی را به کدام زبان میشود اطلاق کرد و به چه زبانهایی نمیشود، نگاه واقعگرایانهای دارد؛ وقتی دولوپرها از HTML برای دستور دادن به کامپیوتر جهت انجام کارها استفاده میکنند، پس یک زبان برنامهنویسی محسوب میشود (البته روی این مسئله اصراری هم ندارند اما برای مثال، طبق اشاره ای که Jonny Lin سال قبل داشت، HTML آنقدر رشد کرده است که با CSS ترکیب میشود و یک پکیج توسعهٔ نرمافزار کامل را تشکیل میدهد).
درنهایت باید گفت که چند تکنیک برای بهتر شدن نتایج این رتبهبندی به کار رفته است، مخصوصاً برای زبانهایی که محبوبیت کمتر و معیارهای ضعیفی دارند که بیشتر نتایجشان آماری است. اما میتوان این نتایج را با اطمینان با نتایج قدیمی مقایسه کرد چراکه نتایج جدید از اول و دوباره محاسبه شدهاند.
در پایان هم با مراجعه به Interactive: The Top Programming Languages 2017 میتوانید بهصورت کاملاً تعاملی به مقایسهٔ زبانهای برنامهنویسی مختلف پرداخته و نتایج را مشاهده نمایید.