نیاز به توضیح نیست که وب و اینترنت در مرکز اکثر کسب‌وکارهای دنیا قرار دارد به طوری که از جملهٔ این بیزینس‌ها می‌توان به فروشگاه‌های آنلاین، بازی‌های آنلاین، فوروم‌ها، وب‌سایت‌های آموزشی و غیره اشاره کرد. علاوه بر این، با پیشروی به سمت پلتفرم‌هایی برای چت‌بات‌ها و واقعیت‌مجازی، در آینده وب بیش از این مرکز توجه قرار خواهد گرفت. در همین راستا، آنچه در این مقاله قصد داریم مورد بررسی قرار دهیم این است که در حال حاضر، روی چه وب‌سایتی می‌توان برچسب عالی زد؟
انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری
وب از طریق دیوایس‌های بسیاری (از موبایل و لپ‌تاپ گرفته تا گجت‌های پوشیدنی) در دسترسی است. امروزه پلتفرم‌های بسیاری در دسترس کاربران قرار گرفته که در آن واحد میلیون‌ها نفر می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند (برای مثال، می‌توان به وبسایت آپارات اشاره کرد که برای هَندل کردن هزارن ریکوئست در ثانیه، نیازمند زیرساخت عجیب‌و‌غریبی است!)
پس زمانی که ما با خیل عظیمی از کاربران روبه‌رو هستیم، زیرساخت وب بایستی به گونه‌ای طراحی شده باشد که در لحظه بتواند پاسخگوی نیاز ما باشد. حال چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که وب مورد نظرمان منعطف، سریع، قابل‌اعتماد و مقیاس‌پذیر است؟ آیا پیش از شروع پروژه باید اصول کدنویسی را رعایت کنیم یا پس از پیاده‌سازی پروژه، به مرور زمان اشکالات کدنویسی را مرتفع سازیم و آن را بهینه نماییم؟
به طور کلی، برای اینکه مطمئن شوید اپلیکیشن یا وبسایت شما می‌تواند در برابر حملات سایبری مقاومت کند و سرور شما به اصطلاح Down نشود، به ترکیبی از ایده‌ها و تمهیدات نیاز دارید که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
تسلط به ابزار مورد استفاده
ما امروزه هیچ کمبودی در زبان‌ها، لایبرری‌ها، فریمورک‌ها و ابزاری‌های توسعهٔ وب نداریم؛ اما نکته‌ای که در اینجا می‌بایست حتماً مد نظر قرار داد، این است که ما -به عنوان یک توسعه‌دهندهٔ وب- اصلاً نیازی نداریم تا هر ابزار جدیدی که به بازار عرضه می‌شود را به کار گیریم! واقعیت امر آن است که باید در مورد فناوری‌های نوین مطلع باشیم، اما بیشتر تمرکز خود را باید روی یکسری ابزار خاص -که در حال حاضر آن‌ها را مورد استفاده قرار می‌‌دهیم- معطوف کرده، در آن‌ها حرفه‌ای شویم.
سرمایه‌گذاری رو مهارت‌های به اصطلاح Hard و Soft
در عین حال، سرمایه‌گذاری روی مهارت‌های به اصطلاح Soft نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است و می‌تواند در حال حاضر و سال‌های آتی، برگ برندهٔ شما باشد. به طور کلی مهارت‌ها به دو دستهٔ Hard Skills و Soft Skills تقسیم‌بندی می‌شوند؛ منظور از مهارت‌های به اصطلاح Hard، کلیهٔ مهارت‌های فنی همچون توانایی کدنویسی، معماری نرم‌افزار، کار با دیتابیس و غیره است و منظور از مهارت‌های به اصطلاح Soft هم مهارت‌هایی همچون مدیریت، رهبری، تیم‌سازی، مذاکره و غیره است.
تأکید بر Accessibility
استانداردهای دسترسی‌پذیری وبسایت (Accessibility) در واقع جریان اصلی استانداردهای وب هستند. نسخهٔ فعلی دستورالعمل دسترسی‌پذیری محتوای وب توسط W3C در سال 2008 منتشر شد، اما بعد از این همه سال، دسترسی در نظر کاربران همچنان به عنوان یک مسئلهٔ حاشیه‌ای دیده می‌شود!
امروزه بسیاری از وب‌سایت‌ها را می‌بینیم که استانداردهای دسترسی‌پذیری را رعایت نمی‌کنند. آمار و ارقام حاکی از آن است که تقریباً 300 میلیون نفر از مردم جهان به نوعی معلولیت دارند و این موضوع باعث می‌شود که ایشان نتوانند محتوای وب را همچون کاربران عادی مورد استفاده قرار دهند؛ به عبارت دیگر، ساخت یک وب جهانی بهتر به معنای ساختن یک وب در دسترس برای همه است (پیش از این در رادیو فول‌استک با اردلان نقشينه: توسعه‌دهندهٔ ارشد، كارآفرين و دانشجوی حقوق مهاجرت مصاحبه کردیم که یکی از تخصص‌های ایشان، دسترسی‌پذیری وبسایت است.)
پرفورمنس عالی
در سال 2016، تعداد کاربرانی که از موبایل و تبلت برای وب‌گردی استفاده می‌کردند از ترافیک دسکتاپ سبقت گرفت؛ با این حال، گاهی می‌بینیم که اجرای وب در موبایل پایین‌تر از سطح مطلوب است. باتوجه به این روند، امروزه پرفورمنس (عملکرد) در زمینهٔ توسعهٔ وب اولویت اصلی را خواهد داشت (به‌خصوص زمانی که صحبت از وب‌گردی در موبایل و تبلت به میان می‌آید.)
مسئلهٔ پرفورمنس در پروژه‌هایی مانند AMP گوگل و وب اپلیکیشن‌های به اصطلاح Progressive دیده می‌شود (به طور کلی، منظور از Progressive Web App، وب اپلیکیشن‌هایی است که فارغ از نوع مروگر و دیوایس مورد استفاده، محتوا برای تمامی کاربران یکسان و قابل‌استفاده است.) علاوه بر این، مهاجرت به پروتکل HTTP/2 و حتی عرضهٔ یکسری فریمورک‌های تحت وب جدید هم جزو موضوعاتی است که بحث پرفورمنس را بیش از پیش، جدی جلوه می‌دهند. در همین راستا، توصیه می‌کنیم به مقالات زیر در ارتباط با HTTP/2 مراجعه نمایید:
- HTTP/2 چیست و چه تفاوت‌هایی با HTTP/1 دارا است؟
- آشنایی با برخی چالش‌های مرتبط با پروتکل HTTP/2
وب تعاملی‌تر
انتظار می‌رود که در مقایسه با سال‌های گذشته، امروزه بیش از گذشته شاهد تعامل کاربر با وب باشیم به طوری که #تجربهٔ کاربری به مراتب بهتری برای کاربرانی که از وب استفاده می‌کنند ایجاد گردد (از جملهٔ سرویس‌هایی که منجر به تعامل بیشتر کاربران با وب‌سایت‌های مختلف می‌شوند، می‌توان به سرویس‌های رِکامِندِر (پیشنهاددهنده) اشاره کرد که بسته به ماهیت کاربر، پیشنهاداتی با استفاده از هوش مصنوعی، بیگ دیتا و ماشین لرنینگ به وی می‌دهند. در همین راستا، توصیه می‌کنیم به مقالهٔ آموزش پیاده‌سازی طراحی الگورتیمی جهت یافتن مقالات مرتبط در وبسایت مراجعه نمایید.)
مادامی که با مد نظر قرار دادن نیازهای کاربران دست به طراحی وب می‌زنیم، مسائلی همچون دسترسی‌پذیر بودن، پرفورمنس بالا، تعامل بیشتر کاربر با وبسایت و چیزهایی از این دست اتفاق خواهد افتاد که همهٔ این کارها وب را برای همه به محیطی بهتر تبدیل خواهد ساخت.
استفاده از میکرودیتاهایی همچون Schema.org و Open Graph
گوگل سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی روی Schema.org داشته است و فیسبوک همچنان به حمایت از Open Graph ادامه می‌دهد و این در حالی است که این طرح‌ها به بهبود کیفیت جستجوی وب کمک خواهند کرد که باز هم نتیجهٔ آن ایجاد تجربهٔ کاربری بهتری برای کاربران خواهد شد.
استفاده از پروتکل امن HTTPS
گوگل که در حال حاضر به عنوان اصلی‌ترین موتور جستجوی مورد استفادهٔ اکثر کاربران قلمداد می‌شود، بارها و بارها اعلام کرده که سایت‌هایی از پروتکل HTTPS به جای HTTP استفاده می‌کنند را در نتایج جستجوی کاربران در جایگاه‌های بهتری قرار می‌دهد و هدف گوگل از این کار هم چیزی نیست جز مهم قلمداد کردن امنیت کاربران؛ لذا توصیه می‌شود که سایت یا وب اپلیکیشن خود را با استفاده از پروتکل امن HTTPS در معرض دید کاربران قرار دهید (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این پروتکل، می‌توانید به آموزش پروتکل امن SSL: سیگنالی هر چند کوچک برای رنکینگ بهتر سایت مراجعه نمایید.)
اول کاربر، دوم کاربر و سوم هم کاربر!
امروزه دولوپرها برای اولویت قرار دادن کاربران دست به هر کاری می‌زنند که از آن جمله می‌توان به سریع‌تر، جذاب‌تر، در دسترس‌تر و به قول معروف یوزر فرندلی‌تر کردن وب‌سایت‌ها اشاره کرد. به عبارت دیگر، اولویت اول و آخر رضایتمندی کاربران وبسایت یا اپ است و به منظور دستیابی به این رضایتمندی -که در نهایت منجر به یوایکس بهتر می‌شود- طراحان، توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان دست به هر کاری خواهند زد.
حال نوبت به نظرات شما می‌رسد. به نظر شما چه راه‌کارهایی را می‌توانیم اتخاذ کنیم تا تجربهٔ کاربری به مراتب بهتری برای کاربران‌مان رقم بزنیم؟ نظرات، دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با سایر کاربران سکان آکادمی به اشتراک بگذارید.
